Οι υποδομές σε καταλύματα καθώς και τα αξιοθέατα και οι δραστηριότητες που προσφέρονται στους ταξιδιώτες για επίσκεψη και για εμπλουτισμό των εμπειριών στην Ελλάδα καταγράφονται, μεταξύ άλλων, στην τελευταία έκθεση του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.
Με αυτόν τον τρόπο, αναδεικνύεται ο τουριστικός πλούτος που διαθέτει η χώρα μας αλλά και οι δυνατότητες διαμονής για όλα τα βαλάντια.
Το ξενοδοχειακό δυναμικό
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η Ελλάδα το 2022 διέθετε 10.087 ξενοδοχειακές μονάδες με 443.835 δωμάτια και 885.624 κλίνες. Οι Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου, της Κρήτης, των Ιονίων Νήσων, της Κεντρικής Μακεδονίας και της Αττικής, που δέχονται και τον μεγαλύτερο αριθμό τουριστών, αντιπροσωπεύουν το 67% του ξενοδοχειακού δυναμικού της χώρας (6.763 ξενοδοχειακές μονάδες).
Στις επιμέρους κατηγορίες αστεριών καταγράφεται μεγάλη συγκέντρωση στα ξενοδοχεία 2 (34%) και 3 αστέρων (29%) ξενοδοχεία και χαμηλή στα ξενοδοχεία 5 αστέρων (7%). Τα ξενοδοχεία 4 αστέρων κινούνται στο 18% και τα ξενοδοχεία με 1 αστέρι στο12%.
Η εικόνα στα ξενοδοχειακά δωμάτια είναι πιο ισοκατανεμημένη, με εξαίρεση τις μονάδες με 1 αστέρι Συγκεκριμένα: στα 5 αστέρων το 23%, στα 4 αστέρων το 29%, στα 3 αστέρων το 23%, στα 2 αστέρων το 20% και τα ξενοδοχεία με 1 αστέρι μόλις το 5%. Παρόμοια εικόνα καταγράφεται και στις κλίνες: Στα 5 αστέρων το 24%, στα 4 αστέρων το 29%, στα 3 αστέρων το 23%, στα 2 αστέρων το 19% και στις μονάδες με 1 αστέρι το 5%.
Συμπερασματικά, τα ξενοδοχεία 5 αστέρων παρόλο που αντιπροσωπεύουν μόλις το 7% των ξενοδοχειακών μονάδων εντούτοις κατέχουν το 23% των δωματίων και το 24% των κλινών.
Οι Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου (37%) και της Κρήτης (21%) έχουν τον μεγαλύτερο αριθμό ξενοδοχείων 5 αστέρων αντιπροσωπεύοντας το 58% του συνόλου. Αναφορικά με την κατανομή των δωματίων, οι Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου, της Κρήτης, των Ιονίων Νήσων, της Κεντρικής Μακεδονίας και της Αττικής αντιπροσώπευαν και το 2022 το 79% των ξενοδοχειακών δωματίων της χώρας. Όσον αφορά την εξέλιξη των ξενοδοχειακών δωματίων στο σύνολο της χώρας την περίοδο 2010-2022, καταγράφηκε αύξηση σε ποσοστό 96% στα ξενοδοχεία 5 αστέρων, 26% στα ξενοδοχεία 4 αστέρων, 11% στα ξενοδοχεία 3 αστέρων και μείωση 28% στα ξενοδοχεία 2 αστέρων και 21% στα ξενοδοχεία με 1 αστέρι.
Το δυναμικό των ενοικιαζόμενων δωματίων
Όπως αναφέρεται στη μελέτη τα στοιχεία που παρατίθενται στην συγκεκριμένη ενότητα είναι τα τελευταία διαθέσιμα. Με βάση αυτά η Ελλάδα το 2019 διέθετε 27.796 μονάδες ενοικιαζόμενων δωματίων με 187.210 δωμάτια και 435.039 κλίνες. Οι Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου, της Κεντρικής Μακεδονίας, των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης και της Θεσσαλίας αντιπροσώπευαν το 2019 το 74% του δυναμικού ενοικιαζόμενων δωματίων της χώρας (20.674 μονάδες). Το top-5 των Περιφερειών, με εξαίρεση την Θεσσαλία αντί για την Αττική, παραμένει ίδιο και για το δυναμικό των ενοικιαζόμενων δωματίων.
Στις επιμέρους κατηγορίες κλειδιών παρατηρείται μεγάλη συγκέντρωση στις μονάδες 2 κλειδιών (48%), 3 κλειδιών (27%) και 1 κλειδιού (20%) και χαμηλή στις μονάδες με 4 κλειδιά (5%).
Η εικόνα στα δωμάτια δεν αλλάζει σημαντικά: 4 κλειδιά (7%), 3 κλειδιά (29%), 2 κλειδιά (47%) και 1 κλειδί (17%) ενώ παρόμοια είναι η εικόνα και στις κλίνες: 4 κλειδιά (7%), 3 κλειδιά (30%), 2 κλειδιά (46%) και 1 κλειδί (17%). Σε αντίθεση με το ξενοδοχειακό δυναμικό και τα ξενοδοχεία 5 αστέρων, που αν και αποτελούν μόλις το 6% των μονάδων κατέχουν το 21% των δωματίων και το 22% των κλινών, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια με 4 κλειδιά δεν εμφανίζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στα δωμάτια και στις κλίνες.
Τη μεγαλύτερη συγκέντρωση σε μονάδες με 4 κλειδιά έχουν οι Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου (40%), Ιονίων Νήσων (11%), Κρήτης (9%) και Ηπείρου (9%) αντιπροσωπεύοντας το 68% των μονάδων με 4 κλειδιά. Οι Περιφέρειες με την μεγαλύτερη συγκέντρωση στις μονάδες με 3 κλειδιά είναι το Νότιο Αιγαίο (28%), η Κρήτη (16%), η Κεντρική Μακεδονία (13%) και τα Ιόνια Νησιά (11%) αντιπροσωπεύοντας το 68% των μονάδων με 3 κλειδιά.
Αναφορικά με την κατανομή των δωματίων, αξιοσημείωτο είναι ότι οι Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου, της Κεντρικής Μακεδονίας, των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης και της Θεσσαλίας αντιπροσώπευαν το 2019 το 75% των δωματίων της χώρας. Παρόμοια είναι η εικόνα και για τις κλίνες στις επιμέρους Περιφέρειες.
Το δυναμικό των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών και επαύλεων
Και σε αυτή την περίπτωση για το δυναμικό των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών και επαύλεων παρατίθενται τα τελευταία διαθέσιμα επίσημα στοιχεία. H Ελλάδα το 2018 διέθετε και 11.415 τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες και επαύλεις με 17.300 δωμάτια και 90.910 κλίνες. Οι Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου, των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης και της Πελοποννήσου αντιπροσώπευαν το 2018 το 79% του δυναμικού των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών και επαύλεων της χώρας (9.055 δωμάτια).
Αναφορικά με την κατανομή των δωματίων, παρατηρείται ότι οι Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου (29%), των Ιονίων Νήσων (20%), της Κρήτης (18%) και της Πελοποννήσου (8%) αντιπροσώπευαν το 2018 το 75% των δωματίων της χώρας.
Η εικόνα διαφοροποιείται ελαφρώς στις κλίνες με τις Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου (31%), των Ιονίων Νήσων (21%), της Κρήτης (19%) και της Πελοποννήσου (7%) να αντιπροσωπεύουν για το 2018 το 78% των κλινών της χώρας. Δηλαδή οι 4 αυτές Περιφέρειες αντιπροσώπευαν για το 2018 το 79% των μονάδων, το 75% των δωματίων και το 78% των κλινών.
Το δυναμικό των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης
Τα στοιχεία του δυναμικού των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης προέρχονται από την εταιρεία Τransaparent και αφορούν στον μήνα Ιούλιο του 2023 Η Transparent είναι εταιρεία η οποία παρακολουθεί και καταγράφει τις καταχωρήσεις καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στις πλατφόρμες Aribnb, Vrbo, Booking.com και TripAdvisor.
Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά η Ελλάδα τον Ιούλιο του 2023 διέθετε 212.199 καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης με 392.118 δωμάτια και 939.167 κλίνες. Οι Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου, των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης, της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας, που δέχονται και τον υψηλότερο αριθμό τουριστών, αντιπροσώπευαν το 77% του δυναμικού της χώρας (163.644 μονάδες).
Σε ότι αφορά τα δωμάτια και τις κλίνες, το 78% του δυναμικού της χώρας αντίστοιχα εντοπίζεται στις Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου, της Κρήτης, των Ιονίων Νήσων, της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας.
Το δυναμικό των κάμπινγκ
Η χώρα μας το 2022 διέθετε 297 μονάδες κάμπινγκ με 1.068 οικίσκους και 23.587 θέσεις. Στις επιμέρους κατηγορίες αστεριών καταγράφεται μεγάλη συγκέντρωση στα κάμπινγκ 2 (68%) και 3 αστέρων (17%) και χαμηλή στα 4 αστέρων (9%), 1 αστεριού (6%) και 5 αστέρων (0,3%).
Η εικόνα στους οικίσκους ανά κατηγορία αστεριού έχει ως εξής: 4 αστέρων (16%), 3 αστέρων (28%), 2 αστέρων (53%) και 1 αστεριού (2%) ενώ παρόμοια είναι και η εικόνα στις θέσεις 5 αστέρων (0,3%), 4 αστέρων (16%), 3 αστέρων (19%), 2 αστέρων (58%) και 1 αστεριού (7%). Επίσης, αξιοσημείωτο είναι ότι το μοναδικό κάμπινγκ 5 αστέρων λειτουργεί στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Αναφορικά με την ποσοστιαία κατανομή των μονάδων των κάμπινγκ ανά Περιφέρεια, παρατηρείται ότι για το 2022 η πλειοψηφία βρίσκεται στις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Πελοποννήσου και Νοτίου Αιγαίου αντιπροσωπεύοντας το 53% του συνόλου της χώρας. Αξιοσημείωτο είναι, ότι τουριστικές Περιφέρειες όπως τα Ιόνια Νησιά (8%) και η Κρήτη (5%) καταγράφουν μικρό δυναμικό στα κάμπινγκ.
Όσον αφορά τους οικίσκους, η εικόνα διαφοροποιείται, με τις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Νοτίου Αιγαίου, Ιονίων Νήσων και Στερεάς Ελλάδας να καταγράφουν τα υψηλότερα μερίδια αντιπροσωπεύοντας το 81% του δυναμικού της χώρας. Στις θέσεις των κάμπινγκ, τα μεγαλύτερα μερίδια συναντώνται στις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Πελοποννήσου και Νοτίου Αιγαίου αντιπροσωπεύοντας το 55% του δυναμικού της χώρας.
Οι αφίξεις σε ξενοδοχεία, κάμπινγκ και ενοικιαζόμενα δωμάτια στο 9μηνο
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής στο φετινό 9μηνο καταγράφηκαν 30,95 εκατ. αφίξεις Ελλήνων και ξένων τουριστών στα ξενοδοχεία, κάμπινγκ και ενοικιαζόμενα δωμάτια της χώρας από 27,3 εκατ. το ίδιο διάστημα πέρυσι. Επίσης, φέτος καταγράφηκαν 132,5 εκατ. διανυκτερεύσεις από 118,98 εκατ. το 9μηνο του 2022.
Αναλυτικά, κατά το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου στο σύνολο των παραπάνω καταλυμάτων καταγράφηκε αύξηση στις αφίξεις κατά 13,3% και στις διανυκτερεύσεις κατά 11,4% σε σχέση με τα στοιχεία της αντίστοιχης περιόδου του 2022. Επιμέρους, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου, οι αφίξεις των ξένων παρουσιάζουν αύξηση κατά 13% και των ημεδαπών κατά 14,3%, ενώ οι διανυκτερεύσεις των ξένων παρουσιάζουν αύξηση κατά 10,8% και των ημεδαπών κατά 14,6%, σε σχέση με τα στοιχεία της ίδιας περιόδου του 2022.
Το μεγαλύτερο μερίδιο των αφίξεων και διανυκτερεύσεων σε όλα τα είδη καταλυμάτων, κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου, αναλογεί σε ξένους, δηλαδή 75,4% του συνόλου των αφίξεων και 84,8% του συνόλου των διανυκτερεύσεων. Για την ίδια χρονική περίοδο, η μέση διαμονή ανά άτομο στο σύνολο των καταλυμάτων, ανήλθε σε 4,3 διανυκτερεύσεις. Η μέση διαμονή των ξένων ήταν 4,8 διανυκτερεύσεις, ενώ των ημεδαπών 2,6 διανυκτερεύσεις.
Η πληρότητα κλινών στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου (πλην κάμπινγκ και συλλογικών καταλυμάτων σύντομης διαμονής), η οποία υπολογίζεται από το σύνολο των διανυκτερεύσεων σε σχέση με τις κλίνες που λειτούργησαν, ανήλθε σε 61,2%, κατά το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου, έναντι 57,6% του αντίστοιχου διαστήματος του 2022.
Παραδοσιακοί Οικισμοί
Εξάλλου, Ελλάδα διαθέτει πληθώρα αξιοθέατων και δραστηριοτήτων που μπορούν να εμπλουτίσουν τις ταξιδιωτικές εμπειρίες των επισκεπτών. Οι παραδοσιακοί οικισμοί, είναι οικισμοί με ιδιαίτερη «ιστορική, πολεοδομική, αρχιτεκτονική, λαογραφική, κοινωνική και αισθητική» φυσιογνωμία διατηρώντας αναλλοίωτη την εικόνα που είχαν στον παρελθόν καθώς και τον τοπικό τους χαρακτήρα. Με ευθύνη Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 867 οικισμοί έχουν χαρακτηριστεί ως παραδοσιακοί στην Ελλάδα.
Αρχαιολογικοί Χώροι και Μουσεία
Η Ελλάδα αποτελεί το λίκνο και την κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού με πλούσια Πολιτιστική και Θρησκευτική κληρονομιά. Πέρα από το Πολιτιστικό και Θρησκευτικό απόθεμα, στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αρχαία Αθήνα γεννήθηκε ο θεσμός της Δημοκρατίας, ο οποίος εφαρμόζεται σε όλο τον δυτικό κόσμο μέχρι και σήμερα ενώ οι Ολυμπιακοί αγώνες που διοργανώνονται στις μέρες μας κάθε τέσσερα χρόνια ήταν θέσμος που ανάγεται από την Αρχαία Ελλάδα. Σε ότι αφορά το Πολιτιστικό της απόθεμα, η Ελλάδα σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού διαθέτει στην επικράτεια της 511 Μουσεία και 1.619 Αρχαιολογικούς Χώρους που αποτελούν κάθε χρόνο πόλο έλξης εκατομμυρίων επισκεπτών τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Παράλληλα, η χώρα μας διαθέτει και 24 Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Μαρίνες
Σύμφωνα με το Τμήμα Χωροθέτησης Υποδομών Θαλάσσιου Τουρισμού του Υπουργείου Τουρισμού, στην Ελλάδα έχουν χωροθετηθεί με πράξη χαρακτηρισμού 60 μαρίνες με δυναμικό 18.661 θέσεων. Αρκετές από τις μαρίνες, είναι βραβευμένες από το πρόγραμμα «Γαλάζιες Σημαίες της Ευρώπης». Επίσης, έχουν χωροθετηθεί 95 Καταφύγια ή Αγκυροβόλια τουριστικών σκαφών με 6.624 θέσεις ελλιμενισμού καθώς και 12 ξενοδοχειακοί λιμένες και τουριστικές λιμενικές εγκαταστάσεις με δυναμικότητα 362 θέσεων.
Ιαματικοί φυσικοί πόροι
Ιαματικές πηγές ονομάζονται οι πηγές τα νερά των οποίων έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Τα ιαματικά νερά πηγάζουν από πετρώματα και κατά τη διαδρομή τους μέχρι την επιφάνεια της Γης, αποκτούν τα μεταλλικά συστατικά τους στα οποία οφείλεται και η θεραπευτική τους δράση. Το Ελληνικό Κράτος μέσω της Ειδικής Επιτροπής Προστασίας Φυσικών Ιαματικών Πόρων του Υπουργείου Τουρισμού είχε προβεί στην αναγνώριση 82 Ιαματικών Φυσικών Πόρων.
Σπηλαιολογία
Στην Ελλάδα εντοπίζονται πλήθος σπηλαίων και καταβαράθρων, ως απόρροια της μακραίωνης γεωλογικής εξέλιξης, πολλά εκ των οποίων υπάρχουν ενδείξεις και αρχαιολογικά ευρήματα ότι κατοικήθηκαν από τους νεολιθικούς χρόνους. Ξεχωρίζουν 66 σπήλαια, κατανεμημένα σε δημοφιλείς προορισμούς της χώρας.
Γκολφ-Καζίνο
Στην χώρα μας καταγράφονται 10 γήπεδα γκολφ εκ των οποίων τα εννέα είναι 18 οπών και το ένα 9 οπών. Επίσης λειτουργούν 9 επίγεια καζίνο, τα περισσότερα από τα οποία στεγάζονται σε εντυπωσιακά και επιβλητικά κτίρια.
Πεζοπορία
Επίσης, η χώρα μας με εκατοντάδες βουνά και μερικές χιλιάδες νησιά προσφέρει από τα πιο πλούσια και αυθεντικά πεδία πεζοπορίας στην Ευρώπη. Ο πεζοπόρος έχει να διαλέξει ανάμεσα στα μεγάλα Ευρωπαϊκά Μονοπάτια, όπως το Ε4 και το Ε6, τα Ευρωπαϊκά πιστοποιημένα δίκτυα, όπως το Menalon Trail, το Nestos-Rodopi Trail, το Long Pelion Trail, το Apollo Trail, το Epirus Trail, το Ursa Trail, το αγωνιστικό Ursa Trail και το Zagori Race, τα τοπικά οργανωμένα πεζοπορικά δίκτυα, όπως τα μονοπάτια της Σίφνου και του Πηλίου καθώς και πληθώρα από σηματοδοτημένα μονοπάτια, που οδηγούν σε κορυφές, χωριά, μνημεία και φάρους.
Ποδήλατο Βουνού – Downhill – Αναρριχητικά πεδία
Η Ελλάδα προσφέρει πληθώρα επιλογών για ποδήλατο βουνού, για όλους του τύπους αναβατών (αρχάριους και έμπειρους αναβάτες) καθώς και διαδρομές για downhill (κατάβαση βουνού για πιο έμπειρους αναβάτες). Επίσης, προσφέρει πληθώρα επιλογών αναρρίχησης. Συνολικά στην μελέτη έχουν καταγραφεί 204 από τα σημαντικότερα σημαντικά αναρριχητικά πεδία.
Ορειβατικά Καταφύγια- Χιονοδρομικά Κέντρα
Στην Ελλάδα υπάρχουν 93 ορειβατικά καταφύγια εκ των οποίων κάποια είναι ανοικτά ένα διάστημα μέσα στον χρόνο ή όλο τον χρόνο, όπως τα δύο καταφύγια της Πάρνηθας, τα 4 καταφύγια του Ολύμπου, το καταφύγιο της Αστράκας, το καταφύγιο των Βαρδουσίων και το καταφύγιο Καλλέργη στα Λευκά Όρη. Τα υπόλοιπα καταφύγια είναι κατά κανόνα κλειστά και διατίθενται μετά από συνεννόηση με το διαχειριστή. Επίσης, διαθέτει 18 χιονοδρομικά κέντρα.
Καταδυτικοί προορισμοί -Canoe – Kayak – Rafting – Θαλάσσιο Kayak
Σύμφωνα με γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού απελευθερώθηκαν μέσω Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων, οι οργανωμένες και καθοδηγούμενες καταδύσεις σε 91 ναυάγια πλοίων και αεροπλάνων. Η Ελλάδα διαθέτει επίσης και 29 διαδρομές canoe-kayak, 33 rafting και 34 θαλάσσιου kayak.
