«Είναι προφανές ότι για να συμβεί το δυστύχημα, συνέβη μια αλυσίδα ανθρώπινων λαθών και παραβίασης κανονισμών» δήλωσε στην εκπομπή ΣΚΑΪ Τώρα και τη Φαίη Σφακιωτάκη, ο συγκοινωνιολόγος Γιώργος Νάθενας, αναφορικά με τη μετωπική σύγκρουση των δύο τρένων στα Τέμπη το βράδυ της Τρίτης, με το μηχανοδηγό της επιβατικής αμαξοστοιχίας, ο οποίος χάθηκε στα συντρίμμια της αμαξοστοιχίας, να ήταν προσωπικός του φίλος.
«Το 1984 οι τελευταίες μαζικές προσλήψεις στον ΟΣΕ»
Ο κ. Νάθενας έχοντας εργαστεί επί 10 χρόνια ως ειδικός σύμβουλος στον ΟΣΕ, περιέγραψε αναλυτικά στον ΣΚΑΪ Κρήτης 92,1 τις συνθήκες λειτουργίας των τρένων. Σύμφωνα με τον ίδιο, ενώ είχαν εγκατασταθεί σηματοδότηση και συστήματα τηλεδιοίκησης τα προηγούμενα χρόνια, την τελευταία δεκαετία έχουν υποστεί εκτεταμένες ζημιές από παραβατικές ομάδες, οι οποίες κλέβουν τα μέταλλα και τα πωλούν για σκραπ.
Εφόσον λοιπόν τα αυτόματα τεχνικά μέσα δε λειτουργούν, η ρύθμιση της κυκλοφορίας γίνεται με σταθμάρχες και κλειδούχους. «Ωστόσο, οι σταθμάρχες κι οι κλειδούχοι στον ΟΣΕ είναι είδος εν εκλείψει σχεδόν, όχι απλώς εν ανεπαρκεία, γιατί όλη η προηγούμενη γενιά σιδηροδρομικών ουσιαστικά πέρυσι συνταξιοδοτήθηκε κι οι τελευταίες μαζικές προσλήψεις είχαν γίνει το 1984! Ελάχιστες μεμονωμένες προσλήψεις έγιναν αργότερα, με αποτέλεσμα να υπολειτουργεί. Οι περισσότεροι σταθμοί είναι κλειστοί, μη επανδρωμένοι. Λειτουργεί στα όρια δηλαδή το σύστημα κι είναι εύκολο δυστυχώς να γίνει ένα λάθος. Πάνω από 1.000 είναι οι κενές οργανικές θέσεις, κρίσιμες για τη λειτουργία του δικτύου και τη συντήρησή του. Δυστυχώς το Υπουργείο Μεταφορών παρά τις αγωνιώδεις εκκλήσεις της διοίκησης του ΟΣΕ, διοίκησης που έχει οριστεί από την ίδια πολιτική ηγεσία που υπάρχει σήμερα στο Υπουργείο και μολονότι είχε ζητήσει τουλάχιστον 300 κρίσιμες προσλήψεις, το Υπουργείο Μεταφορών και το Υπουργείο Οικονομικών που είναι συναρμόδια, κωλυσιεργούσαν επί σειρά μηνών και μόλις τώρα τελευταία υπέγραψαν μια μικρή πρόσληψη 70 ατόμων αν θυμάμαι καλά. Μισοί από αυτούς σταθμάρχες κι άλλοι τόσοι κλειδούχοι. Έτσι δε γίνεται όμως δουλειά.»
«Σε σιδηροδρομικό δίκτυο 2.500 χλμ το προσωπικό επαρκεί για 300 χλμ»
Σοκαριστικά είναι τα στοιχεία που παρέθεσε ο κ. Νάθενας αναφορικά με την έκταση του σιδηροδρομικού δικτύου και την αναλογία των εργαζομένων. «Έχεις ένα δίκτυο 2-2.500 χλμ, από το οποίο αυτή τη στιγμή στην ουσία λειτουργούν τα 1.500 χλμ κι από αυτά το προσωπικό επαρκεί μόλις για 300 χλμ. Δηλαδή ουσιαστικά λειτουργεί με περίπου το 1/3 του ανάλογου προσωπικού που χρησιμοποιεί κατά μέσο όρο ένα ξένο ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι αυτό το πληρώνει η ασφάλεια! Άρα, αν ο Υπουργός Μεταφορών έχει πει ότι δεν παίζουμε με την ασφάλεια των επιβατών, οφείλει να το αποδείξει στην πράξη.»
«Εν καιρώ πολέμου αποκαθίσταντο ταχύτερα οι ζημιές»
Σε ότι αφορά στην κατάσταση των τεχνικών μέσων, ο συγκοινωνιολόγος πρόσθεσε: «Κρίνονται και η σημερινή κυβέρνηση και οι προηγούμενες, γιατί τόσα χρόνια έχουν χαλασμένη σηματοδότηση – τηλεδιοίκηση, λόγω βανδαλισμών και κλοπών και δεν έχουν κάνει τίποτα ουσιαστικό για να τις φέρουν σε επαναλειτουργία, τη στιγμή που στη Σερβία για παράδειγμα, όταν το 1999 βομβαρδιζόταν και κοβόταν η σηματοδότηση, μετά από μια εβδομάδα περίπου αποκαθίστατο. Κι εμείς εν καιρώ ειρήνης το κάνουμε μετά από χρόνια.»
«Κλειστοί σταθμοί λόγω υποστελέχωσης»
Ο κ. Νάθενας τόνισε πως το τρένο αποτελεί ένα ασφαλές μέσο μεταφοράς, διότι λειτουργεί υπό πολύ αυστηρούς κανονισμούς, ώστε να πρέπει να παραβιαστεί μια σειρά από δικλείδες ασφαλείας για να προκύψει ατύχημα. «Βεβαίως ένας σηματοδοτούμενος σύγχρονος σιδηρόδρομος έχει πάρα πολύ υψηλό συντελεστή ασφαλείας. Αλλά και σ’ένα σιδηρόδρομο με επαρκές από πλευράς αριθμού κι εκπαίδευσης προσωπικό, όταν τηρηθεί ο κανονισμός στο ακέραιο δεν προκύπτει ατύχημα. Πρέπει να γίνει αλυσίδα λαθών. Εδώ είχαν φτάσει στο σημείο να κλείσουν την Έδεσσα, τη Φλώρινα, το Βόλο. Μιλάμε για σταθμούς που ήταν αδιανόητο να σκεφτείς στο παρελθόν ότι θα ήταν κλειστοί. Γιατί συνέβη αυτό; Γιατί τόσα χρόνια δεν ευαισθητοποιούνταν να κάνουν προσλήψεις πρώτης γραμμής.»
Το τρίτο δυστύχημα τα τελευταία 54 χρόνια
Ανατρέχοντας στο παρελθόν, ανάλογη μετωπική σύγκρουση είχε συμβεί στο Δοξαρά Λάρισας το 1972, με 19 νεκρούς. Επίσης, το 1968 στο Δερβένι Κορινθίας, αμαξοστοιχία είχε πέσει πάνω σε μια άλλη ακινητοποιημένη στην ανοιχτή γραμμή, με απολογισμό 34 νεκρούς.
