Οι πτώσεις είναι ένα συχνό και ανησυχητικό πρόβλημα για τους ηλικιωμένους. Όσο αυξάνεται η ηλικία, τόσο αυξάνονται και οι πιθανότητες τραυματισμού από πτώσεις, οδηγώντας πολλές φορές σε σοβαρές επιπλοκές. Ωστόσο, μία νέα μελέτη φέρνει στο φως μια πιθανή σύνδεση μεταξύ αυτών των τραυματισμών και της εμφάνισης άνοιας.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open, υποδηλώνει ότι οι πτώσεις στους ηλικιωμένους μπορεί να λειτουργούν ως προειδοποιητικό σημάδι για την εμφάνιση άνοιας. Σύμφωνα με τα ευρήματα, ηλικιωμένοι που τραυματίζονται από πτώσεις έχουν σημαντικά μεγαλύτερες πιθανότητες να διαγνωστούν με άνοια μέσα στον επόμενο χρόνο, συγκριτικά με όσους τραυματίζονται από άλλες αιτίες.
Τι δείχνει η έρευνα
Η μελέτη διεξήχθη από μια ερευνητική ομάδα του νοσοκομείου Brigham and Women’s Hospital, με επικεφαλής τη Molly Jarman, PhD, MPH, και άλλους ερευνητές. Αναλύθηκαν δεδομένα από πάνω από 2,4 εκατομμύρια ενήλικες ηλικίας 66 ετών και άνω, που είχαν υποστεί τραυματισμούς την περίοδο 2014-2015. Οι ερευνητές εστίασαν σε ασθενείς που είχαν τραυματιστεί από πτώσεις και τους συνέκριναν με εκείνους που τραυματίστηκαν από άλλα ατυχήματα.
Από τους 1,2 εκατομμύρια ασθενείς που τραυματίστηκαν από πτώση, το 10,6% διαγνώστηκε με άνοια μέσα σε έναν χρόνο από το περιστατικό. Αντίθετα, μόνο το 6,1% των ατόμων που τραυματίστηκαν με άλλο τρόπο διαγνώστηκε με άνοια στο ίδιο χρονικό διάστημα. Ακόμα και αφού λήφθηκαν υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία, οι προϋπάρχουσες παθήσεις και η σοβαρότητα του τραυματισμού, οι πτώσεις συνδέθηκαν με 21% αυξημένο κίνδυνο διάγνωσης άνοιας. Σημαντικό είναι επίσης το εύρημα ότι αυτός ο κίνδυνος ήταν ακόμη μεγαλύτερος (27%) για άτομα που δεν είχαν πρόσφατα εισαχθεί σε κέντρα φροντίδας, όπως οίκοι ευγηρίας, γεγονός που δείχνει ότι οι ηλικιωμένοι που ζουν στο σπίτι τους είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι.
Η ερευνητική ομάδα διατυπώνει δύο υποθέσεις για τη σύνδεση μεταξύ των πτώσεων και της άνοιας. Πρώτον, είναι πιθανό κάποιοι από τους ασθενείς να είχαν ήδη άνοια πριν από την πτώση, η οποία δεν είχε διαγνωστεί. Η πτώση, λοιπόν, αποτέλεσε την αφορμή για την ανακάλυψη της νοητικής έκπτωσης κατά τη διάρκεια της ιατρικής φροντίδας που ακολούθησε. Δεύτερον, η πτώση μπορεί να ήταν αποτέλεσμα μιας αρχικής μορφής γνωστικής εξασθένισης, γνωστή ως ήπια νοητική έκπτωση, η οποία αποτελεί πρόδρομο της άνοιας. Σε αυτή την περίπτωση, η νοητική έκπτωση αυξάνει τον κίνδυνο πτώσης, ενώ η ίδια η πτώση επιταχύνει την επιδείνωση της κατάστασης, οδηγώντας σε πλήρη άνοια.
Ο συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Alexander Ordoobadi, χειρουργός στο Brigham and Women’s Hospital, δήλωσε: «Συχνά βλέπουμε ασθενείς που εισάγονται στα τραυματολογικά κέντρα μετά από πτώσεις. Οι πτώσεις αυτές μπορεί να προκαλέσουν σοβαρούς τραυματισμούς, αλλά συχνά αγνοούμε τους υποκείμενους παράγοντες που οδηγούν σε αυτές, όπως η γνωστική εξασθένιση».
Η επικεφαλής της μελέτης, Molly Jarman, PhD, επισημαίνει: «Η σχέση μεταξύ πτώσεων και άνοιας φαίνεται να είναι αμφίδρομη. Η γνωστική έκπτωση αυξάνει την πιθανότητα πτώσης, αλλά το τραύμα από τις πτώσεις μπορεί επίσης να επιταχύνει την εμφάνιση της άνοιας. Οι πτώσεις μπορεί να αποτελέσουν ένα πρώιμο σημάδι που να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε ασθενείς που χρειάζονται περαιτέρω γνωστικό έλεγχο».
Η έρευνα αυτή έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αντιμετώπιση των ηλικιωμένων που πέφτουν. Οι επιστήμονες προτείνουν μια διεπιστημονική προσέγγιση για την πρόληψη των πτώσεων και τη φροντίδα μετά από αυτές, η οποία να λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τους σωματικούς τραυματισμούς, αλλά και την πιθανότητα υποκείμενων γνωστικών προβλημάτων. Όπως επισημαίνει η Δρ. Jarman: «Η μελέτη μας υπογραμμίζει την ανάγκη για έγκαιρη παρέμβαση και τη σημασία της ύπαρξης περισσότερων επαγγελματιών υγείας που μπορούν να παρέχουν ολοκληρωμένη φροντίδα στους ηλικιωμένους». Αν μπορέσουμε να καθιερώσουμε ότι οι πτώσεις αποτελούν πρώιμο δείκτη άνοιας, τότε θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε και άλλους πρώιμους παράγοντες και να παρέμβουμε εγκαίρως, βελτιώνοντας τη διαχείριση της γνωστικής υγείας στους ηλικιωμένους.
