Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ακμάζουσες κοινότητες παράκτιων πλασμάτων που ζουν χιλιάδες μίλια μακριά από την αρχική τους κατοικία, πάνω στα πλαστικά σκουπίδια του «Μεγάλου Σκουπιδότοπου» του Ειρηνικού (Great Pacific Garbage Patch). Η έκτασή του ξεπερνά το 1,5 εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα και βρίσκεται ανάμεσα στην Καλιφόρνια και τη Χαβάη.
Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Ecology & Evolution», μια ομάδα ερευνητών διαπίστωσε ότι δεκάδες είδη παράκτιων ασπόνδυλων οργανισμών έχουν καταφέρει να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν πάνω σε πλαστικά σκουπίδια που επιπλέουν στον ωκεανό εδώ και χρόνια. Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η πλαστική ρύπανση των ωκεανών επιτρέπει τη δημιουργία νέων πλωτών οικοσυστημάτων από είδη που κανονικά δεν μπορούν να επιβιώσουν στον ανοιχτό ωκεανό.
Σε αντίθεση με τα οργανικά υλικά που αποσυντίθενται και βυθίζονται μέσα σε μήνες ή, το πολύ, σε λίγα χρόνια, τα πλαστικά απορρίμματα μπορούν να επιπλέουν στους ωκεανούς για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, δίνοντας στα πλάσματα την ευκαιρία να επιβιώνουν και να αναπαράγονται για χρόνια.
«Μας εξέπληξε το γεγονός ότι τα παράκτια είδη βρίσκονταν στο 70% των απορριμμάτων που βρήκαμε», δήλωσε στο CNN η Λίνζεϊ Χάραμ, επιστημονική συνεργάτης στο Εθνικό Ινστιτούτο Τροφίμων και Γεωργίας και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Η Χάραμ και οι συνάδελφοί της εξέτασαν 105 πλαστικά αντικείμενα που αλιεύθηκαν από τον σκουπιδότοπο του Ειρηνικού μεταξύ Νοεμβρίου 2018 και Ιανουαρίου 2019. Εντόπισαν 484 θαλάσσιους ασπόνδυλους οργανισμούς πάνω στα σκουπίδια, που αντιστοιχούν σε 46 διαφορετικά είδη, εκ των οποίων το 80% βρέθηκε συνήθως σε παράκτιους βιότοπους.
«Αρκετά μεγάλο ποσοστό της ποικιλομορφίας που βρήκαμε ήταν παράκτια είδη και όχι τα ενδημικά είδη του ανοιχτού ωκεανού που πιστεύαμε ότι θα βρούμε», δήλωσε η ερευνήτρια.
Η Χάραμ δήλωσε ότι οι συνέπειες της εισαγωγής νέων ειδών στις απομακρυσμένες περιοχές του ωκεανού δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητές. Το πώς ακριβώς τα πλάσματα φτάνουν στον ανοιχτό ωκεανό και πώς επιβιώνουν εκεί, επίσης παραμένει ασαφές.
Ωκεανοί από πλαστικό
Ο «Μεγάλος Σκουπιδότοπος», ο οποίος είναι διπλάσιος σε μέγεθος από το Τέξας, θεωρείται η μεγαλύτερη επιπλέουσα συσσώρευση πλαστικών σκουπιδιών στον κόσμο. Η τεράστια σκουπιδόμαζα οριοθετείται από έναν τεράστιο στρόβιλο – το μεγαλύτερο από τα πέντε ισχυρά, ωκεάνια ρεύματα που έλκουν τα σκουπίδια προς το κέντρο και τα παγιδεύουν εκεί, δημιουργώντας μια γιγάντια δίνη.
Η πρωτοβουλία Ocean Cleanup εκτιμά ότι υπάρχουν περίπου 1,8 τρισεκατομμύρια κομμάτια πλαστικού στη σκουπιδόμαζα που ζυγίζουν περίπου 80.000 τόνους. Η πλειονότητα του πλαστικού που βρέθηκε εκεί προέρχεται από την αλιευτική βιομηχανία, ενώ μεταξύ 10% και 20% του συνολικού όγκου μπορεί να αποδοθεί στο τσουνάμι της Ιαπωνίας το 2011.
Σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), ο κόσμος παράγει περίπου 460 εκατομμύρια τόνους πλαστικού ετησίως, αριθμός που – χωρίς επείγουσα δράση – θα τριπλασιαστεί μέχρι το 2060.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο το 9% περίπου των πλαστικών αποβλήτων ανακυκλώνεται, σύμφωνα με το UNEP, ενώ μέχρι και το 22% όλων των πλαστικών απορριμμάτων καταλήγουν τελικά στους ωκεανούς. Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι υπάρχει μια «ταχεία και άνευ προηγουμένου» αύξηση της πλαστικής ρύπανσης των ωκεανών από το 2005.
«Το πρόβλημα γίνεται όλο και μεγαλύτερο λεπτό με λεπτό», δήλωσε ο Ματίας Έγκερ από την Ocean Cleanup. «Βλέπουμε χελώνες που έχουν παγιδευτεί σε δίχτυα. Μερικές φορές πρόκειται ακόμη και για κουφάρια χελωνών. Βλέπουμε να καταπίνουν θραύσματα πλαστικού. Έπειτα, υπάρχουν και οι ρύποι, οι χημικές ουσίες», τόνισε.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα ανέφερε ότι χωρίς την ανάληψη επείγουσας πολιτικής δράσης, ο ρυθμός με τον οποίο τα πλαστικά καταλήγουν στους ωκεανούς θα μπορούσε να αυξηθεί κατά περίπου 2,6 φορές έως το 2040. Η Συνέλευση του ΟΗΕ για το περιβάλλον ενέκρινε πέρυσι ένα ιστορικό ψήφισμα για τον τερματισμό της ρύπανσης από πλαστικά και τη δημιουργία μιας «Διακυβερνητικής Επιτροπής Διαπραγματεύσεων», επιφορτισμένη με την κατάρτιση μιας νομικά δεσμευτικής συμφωνίας έως τα τέλη του 2024. Η εν λόγω συμφωνία θα αφορά τον πλήρη κύκλο ζωής του πλαστικού, από την παραγωγή και τον σχεδιασμό του έως την ανακυκλωσή του.
