Όσο προχωρούν οι εργασίες αποπεράτωσης του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι, με ορίζοντα περίπου το 2028, τόσο εντείνονται οι προβληματισμοί για την πρόσβαση των Κρητικών σε αυτό. Τούτο, με δεδομένο ότι ο νέος ΒΟΑΚ αναμένεται να είναι έτοιμος σε μια περίπου δεκαετία.
Και ενώ τα φώτα της δημοσιότητας έχουν πέσει στον νέο ΒΟΑΚ, πρόσφατα οι τοπικοί φορείς, έθεσαν το ερώτημα της πρόσβασης της ενδοχώρας, και ιδιαίτερα της Μεσσαράς, στο νέο αεροδρόμιο.
Η Περιφέρεια Κρήτης, σε συνεργασία με το αρμόδιο Υπουργείο, έχουν εν μέρει απαντήσεις για αυτό τον σχεδιασμό. Τα σχέδια και τα κενά τους, πρέπει να μπουν στον δημόσιο διάλογο ούτως ώστε να γίνει πολιτική προσπάθεια για την υλοποίηση και την συμπλήρωσή τους.
Κατ΄αρχήν, η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Κρήτης, έχει υπογράψει συμβάσεις για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τα δύο βασικά αστικά κέντρα της Μεσσαράς, τις Μοίρες και το Τυμπάκι. Ο σχεδιασμός των μελετών αφορά την παράκαμψη του Τυμπακίου από το Δέλτα του Κόκκινου Πύργου έως τον Κόμβο προς Βώρους μήκους περίπου πέντε χιλιομέτρων. Επιπλέον η παράκαμψη των Μοιρών μήκους επτά περίπου χιλιομέτρων σχεδιάζεται περίπου από το μηχανοστάσιο της «Λατομικής» έως τον κόμβο του νέου δρόμου Ηράκλειο – Μεσσαρά που καταλήγει στο Καστέλι Γόρτυνας. Προφανώς, λαμβάνονται υπόψιν τα επιστημονικά δεδομένα και οι φόρτοι της κίνησης. Προνοείται, ότι οι παρακάμψεις των δύο πόλεων του νότου θα είναι έργα μακράς πνοής. Συνεπώς, θα πρέπει να διαθέτουν διατομή και ασφάλεια τουλάχιστον συναφή με αυτήν που διαθέτει ο νέος δρόμος από Ηράκλειο προς Μεσσαρά. Ο ενδιάμεσος δρόμος από τον Κόμβο των Βόρων, έως το μηχανοστάσιο της Λατομικής μήκους περίπου 4 χιλιομέτρων έχει πρόσφατα αποκατασταθεί με νέο ασφαλτοτάπητα και εργασίες υποδομής πέριξ του ελαιουργείου «Λεονταράκη».
Έπειτα, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών εκπονεί μελέτη για το τμήμα από το Καστέλι Γόρτυνας έως τον Κόμβο στα Πρωτόρια. Πρόκειται για νέα πεδινή χάραξη μήκους περίπου 23 χιλιομέτρων που θα αποφεύγει τους οικισμούς Γκαγκάλες, Στόλοι, Λούρες και Ασήμι. Η μελέτη αυτή αναμένεται να είναι έτοιμη τους επόμενους μήνες. Το τμήμα από Κόμβο Πρωτορίων έως το Ροτάσι μήκους περίπου τριών χιλιομέτρων έχει κατασκευαστεί από παλαιότερη παρέμβαση, που παρακάμπτει τον σημαντικό οικισμό του Πύργου.
Οπότε, απομένει χωρίς μελέτη και σχεδιασμό το τμήμα από το Ροτάσι έως τον Κόμβο Μάρθας – Καραβάδω, στο σημείο δηλαδή που καταλήγει το κατασκευασμένο τμήμα Ηράκλειο – Βιάννος. Για το τμήμα αυτό, μήκους περίπου 18 χιλιομέτρων, δεν υπάρχει ούτε μελέτη αλλά ούτε και σχεδιασμός του αρμόδιου Υπουργείου.
Σημειώνεται, ότι το τμήμα του δρόμου από το Καστέλι Γόρτυνας έως τον Κόμβο Μάρθας- Καραβάδω, μήκους περίπου σαράντα χιλιομέτρων, έχει χαρακτηριστεί διευρωπαϊκό δίκτυο και μπορεί να αντλήσει ευκολότερα χρηματοδότηση από κοινοτικούς πόρους.
Συμπερασματικά, η παράκαμψη Τυμπακίου και Μοιρών καθώς και το τμήμα από Καστέλι Γόρτυνας έως Κόμβο Πρωτορίων είναι σε φάση μελετών οι οποίες θα ολοκληρωθούν σε προσδιορισμένο χρονικό ορίζοντα. Αντίθετα, χρειάζεται πολιτική βούληση και αγώνας διεκδίκησης για την εκπόνηση μελέτης νέου δρόμου από το Ροτάσι έως τον Κόμβο Μάρθας. Η διοικητική εποπτεία της μελέτης μπορεί να ανατεθεί με κυβερνητική πρωτοβουλία, στο Υπουργείο, στον Ο.Α.Κ. ή στην Περιφέρεια Κρήτης.
Όλος αυτός ο σχεδιασμός αφορά τμήματα του «Νότιου Οδικού Άξονα Κρήτης», η κατασκευή του οποίου προβλέπεται από τον Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Κρήτης (Αριθ. Π.Δ. 42284/13.10.2017 ΦΕΚ260/2017 Τευχος ΑΑΠ) με ορίζοντα το 2030. Στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού, μελετάται και η παράκαμψη Σητείας προς Πισκοκέφαλο και έχει ήδη εκτελεστεί η παράκαμψη Βιάννου.
Συνδρομητικά για την πρόσβαση της ενδοχώρας Ηρακλείου προς το νέο Αεροδρόμιο, η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Κρήτης, εποπτεύει την τελική φάση εκτέλεσης της παράκαμψης Αρκαλοχωρίου. Επίσης, θα προκηρύξει προσεχώς διαγωνισμό για την εκτέλεση του Κόμβου των Πεζών, όπου υπάρχει ωριμότητα μελετών. Για την γνώση της ίδιας μεγάλης εικόνας, υπενθυμίζεται ότι ήδη από το 2022 παραδόθηκε ο Κόμβος των Κουνάβων από την Περιφέρεια Κρήτης.
Η παραπάνω σκιαγράφηση των μελετών, των απαιτήσεων και των συντελεσμένων έργων φέρει την πολιτική σφραγίδα και την καθοδήγηση του Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Σταύρου Αρναουτάκη και την συνέργεια των αρμοδίων Υπηρεσιών. Υπάρχει προφανής ανάγκη χρηματοδότησης των μελετώμενων έργων και εκπόνηση μελέτης σε όποια σημεία δεν υπάρχει προεργασία. Αυτό, απαιτεί την πολιτική συνδρομή του συνόλου των κοινοβουλευτικών και αυτοδιοικητικών εκπροσώπων της Κρήτης, που βρίσκουν πάντα συντονισμό στην θεσμικά καταξιωμένο ρόλο της Περιφέρειας Κρήτης. Αυτός είναι και ο σκοπός της παρούσας δημοσίευσης.