Υπολογίζεται ότι η νόσος Crohn επηρεάζει περίπου 4 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, με συμπτώματα, όπως χρόνια κόπωση, διάρροια, κοιλιακό άλγος και απώλεια βάρους. Ενώ υπάρχουν τρόποι διαχείρισης αυτών των δύσκολων συμπτωμάτων, οι ειδικοί δεν έχουν κατορθώσει προς το παρόν να αναπτύξουν μια αποτελεσματική θεραπεία.
Τα ακριβή αίτια της νόσου παραμένουν άγνωστα και πιθανώς οφείλονται σε μια σειρά σύνθετων παραγόντων, όπως γενετικά, περιβαλλοντικά στοιχεία (όπως το κάπνισμα), αλλά και στην υπερδραστηριότητα του ανοσοποιητικού στο έντερο. Έρευνες έχουν δείξει, επίσης, ότι το μικροβίωμα του εντέρου παίζει καθοριστικό ρόλο στη νόσο.
Το μικροβίωμα του εντέρου είναι μια συλλογή τρισεκατομμυρίων βακτηρίων, ιών και μυκήτων, που υπάρχουν φυσικά στον οργανισμό και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας των κυττάρων του εντέρου. Πλήθος μελετών έχει δείξει ότι τα άτομα με νόσο Crohn παρουσιάζουν μια λιγότερο ποικιλόμορφη κοινότητα βακτηρίων στο έντερο, ενώ ταυτόχρονα χαρακτηρίζονται από υψηλότερα επίπεδα ορισμένων τύπων βακτηρίων που μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή.
Νεότερα ερευνητικά στοιχεία, ωστόσο, υποδηλώνουν ότι δεν είναι μόνο τα βακτήρια του εντέρου που μαρτυρούν πιθανή δυσλειτουργία. Οι ειδικοί Gwo-tzer Ho, Επίτιμος Σύμβουλος Γαστρεντερολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και Robert Whelan, υποψήφιος διδάκτορας στο Κέντρο Έρευνας για τη Φλεγμονή του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου με άρθρο τους στο The Conversation επισημαίνουν ότι και τα βακτήρια της στοματικής κοιλότητας μπορεί να παίζουν ρόλο σε αυτή τη φλεγμονώδη συνθήκη.
Τα περισσότερα από τα βακτήρια που υπάρχουν στο έντερο έχουν προηγουμένως περάσει από τη στοματική κοιλότητα. Ως εκ τούτου, το στόμα περιέχει τον δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό βακτηρίων μετά το έντερο. Το μικροβίωμα του στόματος είναι επίσης πολύπλοκο. Κάθε σημείο της στοματικής κοιλότητας αποτελείται από διαφορετικά μικρόβια, ανάλογα με παράγοντες όπως το pH και τα επίπεδα οξυγόνου. Αυτές οι κοινότητες μικροβίων σχηματίζουν σύνθετες δομές και επιβιώνουν στις επιφάνειες του στόματος, αλληλεπιδρώντας μεταξύ τους, αλλά και με τα κύτταρα του ανοσοποιητικού.
Πώς το μικροβίωμα του στόματος επηρεάζει την εμφάνιση της νόσου Crohn;
Οι μελέτες υποδεικνύουν ότι τα άτομα με νόσο Crohn έχουν διαφορετικά βακτήρια στο στόμα συγκριτικά με τα υγιή άτομα. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι ορισμένα είδη βακτηρίων που υπάρχουν στο στόμα μπορεί να επηρεάζουν την εμφάνιση της νόσου. Επιπροσθέτως, είναι πιθανό ορισμένα είδη βακτηρίων, που απαντώνται συνήθως σε μεγαλύτερη αφθονία στο έντερο των ατόμων με νόσο Crohn, να είναι επίσης παρόντα στη στοματική κοιλότητα.
Σχετική έρευνα σε ανθρώπους δείχνει προς ένα συγκεκριμένο στοματικό βακτήριο, το Veillonella parvula. Βρίσκεται συνήθως στο στοματικό μικροβίωμα και έχει συσχετιστεί με ασθένειες, όπως η περιοδοντίτιδα και η μηνιγγίτιδα. Πρόσφατα ερευνητικά στοιχεία, ωστόσο, δείχνουν ότι έχει αναπτύξει έναν τρόπο να ζει και στο έντερο. Παρατηρείται, δε, σε αφθονία στο έντερο των ατόμων με νόσο Crohn.
Μελλοντικά, οι επιστήμονες θέλουν να διερευνήσουν εάν το μικροβίωμα του στόματος μπορεί να προκαλέσει τη νόσο Crohn. Έρευνα σε ποντίκια δείχνει ότι η φλεγμονή διευκολύνει την ανάπτυξη ορισμένων τύπων βακτηρίων, οδηγώντας σε ακόμη μεγαλύτερη φλεγμονή και υπερενεργοποίηση των κυττάρων του ανοσοποιητικού. Εάν ισχύει το ίδιο για τα στοματικά βακτήρια που συνδέονται με τη νόσο Crohn, αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι η βακτηριακή υπερανάπτυξη και η φλεγμονή στο στόμα είναι μια πιθανή βασική αιτία της νόσου Crohn.
Εάν η εν λόγω συσχέτιση επιβεβαιωθεί, αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει στους ειδικούς να εντοπίζουν τη νόσο μέσω απλούστερων διαγνωστικών εργαλείων, όπως ένα απλό δείγμα σάλιου, απαλλάσσοντας τους ασθενείς από δυσάρεστα μέσα, όπως το δείγμα κοπράνων ή ιστού εντέρου.
