Δεν είναι ορατά σε γυμνό μάτι, αλλά αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια μπορούν να πλήξουν ανεπανόρθωτα την υγεία των θαλασσών… Τα νανοπλαστικά και τα μικροπλαστικά που απελευθερώνονται από τη διάσπαση μεγαλύτερων πλαστικών αντικειμένων που καταλήγουν στο υδάτινο δίκτυο, συνδέονται με σοβαρές επιπτώσεις στο οικοσύστημα, ενώ μέσω της διατροφής μπορούν να επιστρέψουν στον άνθρωπο και να εισχωρήσουν στον οργανισμό.
Την ώρα που περίπου 12 εκατ. τόνοι πλαστικού «ταξιδεύουν» ως τους ωκεανούς κάθε χρόνο, η επιστημονική κοινότητα καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης.
Ανάμεσα στις καινοτόμες ιδέες είναι αυτή του ιαπωνικού κέντρου Riken, το οποίο σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Τόκιο, ανέπτυξε έναν νέο τύπο πλαστικού, ο οποίος ανακυκλώνεται και διαλύεται στο νερό της θάλασσας χωρίς να αφήνει υπολείμματα.
Το νέο πλαστικό βασίζεται στην υπερμοριακή χημεία και για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν δύο ιοντικά μονομερή που συνδέονται με αναστρέψιμους δεσμούς αλάτων. Αυτή η μοναδική δομή επιτρέπει στο πλαστικό να διατηρεί παράλληλα την αντοχή του κατά τη χρήση, αλλά επιτρέπει και την αποσύνθεσή του όταν εκτίθεται σε θαλασσινό νερό, με αποτέλεσμα να μην εντείνει το πρόβλημα της ρύπανσης.
Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύθηκε στο Science, τα δύο μονομερή (νάτριο εξαμεταφωσφορικό και γουανιδίνιο) μπορούν να μεταβολιστούν από βακτήρια, διασφαλίζοντας την αποδόμησή τους.
Το πλαστικό που δημιουργήθηκε δεν είναι τοξικό, δεν είναι εύφλεκτο και έχει την ευελιξία να προσαρμοστεί σύμφωνα με τις ανάγκες που προκύπτουν.
Ο επικεφαλής της μελέτης, Τακούζο Αίντα, δήλωσε ότι με αυτό το νέο υλικό δημιουργήθηκε μία νέα οικογένεια πλαστικών που είναι «ισχυρά, σταθερά, ανακυκλώσιμα, μπορούν να εξυπηρετήσουν πολλαπλές λειτουργίες και, κυρίως, δεν δημιουργούν μικροπλαστικά».
Από τις δοκιμές που διενέργησαν οι ερευνητές διαπιστώθηκε ότι το πλαστικό αυτό μπορεί να αποδομηθεί πλήρως σε μόλις 10 ημέρες και ταυτόχρονα έχει οφέλη για το έδαφος καθώς απελευθερώνονται φώσφορο και άζωτο που λειτουργούν σαν να επρόκειτο για λίπασμα.
Επιπλέον, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι μετά τη διάλυσή του σε θαλασσινό νερό, ανακτήθηκε σε ποσοστό 91% το εξαμεταφωσφορικό μονομερές και κατά 82% το γουανιδίνιο σε μορφή σκόνης, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι η ανακύκλωση είναι εύκολη και αποτελεσματική
Την ίδια ώρα, υποστηρίζουν ότι το υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τρισδιάστατες εκτυπώσεις, καθώς και σε ιατρικές εφαρμογές ή σε εφαρμογές που σχετίζονται με την υγεία.
Βέβαια, παρά τα αισιόδοξα αποτελέσματα η παραγωγή του πλαστικού αυτού στην πραγματικότητα μπορεί να αντιμετωπίσει δυσκολίες, αφού για να κυκλοφορήσει σε ευρεία κλίμακα απαιτείται πρώτα από όλα η τελειοποίηση της διαδικασίας κατασκευής τους και οι απαραίτητες υποδομές ώστε να είναι οικονομικά βιώσιμο.
