«Τα αναστηλωμένα μνημεία άντεξαν απρόσμενα καλά στον σεισμό της 27ης Σεπτεμβρίου ενώ τα περισσότερα εκκλησιαστικά μνημεία του 19ου και 20ου αι. έπαθαν μεγάλες βλάβες. Αν και τα τελευταία δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου παρατηρήσαμε ότι ειδικά τα λιθόκτιστα της συγκεκριμένης περιόδου έχουν πολλές ζημιές και είναι ενδιαφέρον, όσοι ασχολούνται με αυτά, να δουν τι πήγε λάθος. Παραδόξως, ωστόσο, τα πιο πολλά προβλήματα παρουσιάστηκαν σε μνημεία στο Ηράκλειο» επισήμανε στον ΣKAΪ Κρήτης 92,1 και την Ελένη Βακεθιανάκη η προϊσταμένη της Υπηρεσίας Βασιλική Συθιακάκη.
«Ως γενική παρατήρηση μπορώ να πω ότι στα εκκλησιαστικά μνημεία γίνονταν στο παρελθόν παρεμβάσεις χωρίς μελέτες και εξειδίκευση, «ντύνονταν» με πλαίσια από μπετόν, υλικό με το οποίο αντιμετωπίζονταν και τα προβλήματα υγρασίας. Όλα αυτά εξανάγκαζαν τα κτίρια να κουβαλούν βάρος δυσανάλογο της λίθινης τοιχοποιίας τους» ανέφερε η κα. Συθιακάκη.
Σύμφωνα με την ίδια, αν και ο έλεγχος είναι σε εξέλιξη λόγω της μεγάλης πυκνότητας των μνημείων στην ευρύτερη σεισμόπληκτη περιοχή, υπάρχει αισιοδοξία σε σχέση με ότι έχει προκληθεί στα σπίτια και τα καταστήματα. «Τα αναστηλωμένα μνημεία άντεξαν απρόσμενα καλά γεγονός που δικαιώνει τις χρονοβόρες διαδικασίες μελετών και αποκατάστασης. Οι μεγάλοι αρχαιολογικοί χώροι της περιοχής δεν παρουσίασαν κανένα πρόβλημα όπως και οι αρχαιολογικοί χώροι Λύττου και Γαλατά. Τα πιο πολλά προβλήματα εντοπίστηκαν σε μνημεία μέσα ή κοντά στο Αλάγνι όπως στον εγκαταλελειμμένο ναό των Αγίων Αποστόλων όπου κατέρρευσε ο θόλος» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Μικρορηγματώσεις κυρίως σε κωδωνοστάσια δεν εμπνέουν ανησυχία ωστόσο στη Μονή Αγκαράθου τμήμα των μη αναστηλωμένων κελιών παρουσίασε προβλήματα ενώ το πρόσφατα αναστηλωμένο Ηγουμενείο της είναι εντάξει όπως και το καμπαναριό καθώς είναι κατασκευασμένο από βαρύ οπλισμό.
Η κα. Συθιακάκη υπογράμμισε ωστόσο εμφατικά τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στα μνημεία του Ηρακλείου. «Παραδόξως φέρουν περισσότερες από ότι στις σεισμόπληκτες περιοχές, ίσως και λόγω των διαστάσεων τους σε αντίθεση με τις μικρές ολοσκέπαστες εκκλησίες. Αποδείχθηκε σωτήρια η παρέμβαση στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγ. Μηνά και ειδικότερα η περίδεση του κωδωνοστασίου από τη Διεύθυνση Αναστύλωσης με τις οδηγίες του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου μέχρι να ολοκληρωθούν οι μελέτες για την αποκατάσταση του ναού ενώ μακροσκοπικά παρατηρήσαμε νέες μικρορηγματώσεις από τις οποίες όμως δεν κινδυνεύει το καμπαναριό» τόνισε.
Έκπληξη, σύμφωνα με την ίδια, αποτέλεσε η κατάσταση του ανατολικού Νεωρίου που εμφάνισε ρηγμάτωση στον ένα του πεσσό γι’ αυτό και ένα τμήμα του αποκλείστηκε σε συνεργασία με τον Δήμο ηρακλείου ενώ θα ζητηθεί η γνώμη της Πολιτικής Προστασίας και των αρμόδιων Επιτροπών αν απαιτηθεί μεγαλύτερος αποκλεισμός.
Ιδιαίτερα ανησυχητική θεωρείται και η αποκόλληση τμήματος της τοιχοποιίας στην Αποθήκη Άλατος η οποία εμφανίζει και μεγάλη ρηγμάτωση.«Έχουμε επίσης το γνωστό πρόβλημα της ανατολικής τάφρου όπου η ρωγμή παραμένει, στο ευθύγραμμο τμήμα μεταξύ των Προμαχώνων Αγίου Φραγκίσκου και Σαμπιονάρα όπου πρόκειται να αρχίσουν εργασίες αποκατάστασης στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ έχουν επιδεινωθεί οι ρωγμές ενώ επιδεινώθηκε η ρωγμή του ανατολικού λοβού στον Προμαχώνα Μαρτινέγκο» τόνισε η κα. Συθιακάκη η οποία, αναφερόμενη στα ενετικά τείχη, επισήμανε ότι καθώς ένα μεγάλο μέρος τους δεν έχει αναπλαστεί, καλό θα ήταν οι πολίτες που χρησιμοποιούν την τάφρο να είναι προσεκτικοί ενώ και εδώ θα ζητηθεί η άποψη της Πολιτικής Προστασίας αν κάποια τμήματα αποκλειστούν.
Το ενετικό φρούριο του Κούλε δεν παρουσιάζει προβλήματα όπως και ο αρχαιολογικός χώρος της Κνωσού εκτός μιας αντιμετωπίσιμης μικρής αποκόλλησης στην τοιχογραφία των Δελφινιών στο Μέγαρο της Βασίλισσας.
Όταν ολοκληρωθεί η καταγραφή, με τη συνδρομή των κεντρικών υπηρεσιών του Υπ. Πολιτισμού, θα αποφασιστεί ποια διαδικασία παρέμβασης θα προκριθεί ανάλογα με το πρόβλημα κάθε μνημείου ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις σοβαρών βλαβών η διαδικασία αναμένεται χρονοβόρα.
