Σπάνια ευκαιρία για να στήσουν τη δική τους επιχείρηση θα έχουν σε λίγες μέρες χιλιάδες νέοι επαγγελματίες σε ολόκληρη τη χώρα καθώς ανοίγει η πλατφόρμα των αιτήσεων, ώστε να τολμήσουν να κάνουν το ξεκίνημά τους, βάζοντας «μισά- μισά» τα λεφτά με το κράτος.
Για πρώτη φορά μετά το 2018 έρχονται προγράμματα ΕΣΠΑ που προσφέρουν άμεση χρηματική επιχορήγηση σε νέους επιχειρηματίες για να ανοίξουν καινούργια καταστήματα, καινούργιες επιχειρήσεις και τουριστικά καταλύματα.
Διαθέτοντας προσωπικό κεφάλαιο 20.000, 50.000 ή 100.000 ευρώ, θα λάβουν από το κράτος και επιχορήγηση άλλα τόσα ως ενίσχυση για να σταθούν στα πόδια τους.
Νέα συστήματα
Το σχέδιο της κυβέρνησης και του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκου Παπαθανάση (φωτ.) αποβλέπει στην ενίσχυση της νέας επιχειρηματικότητας για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, προκειμένου νέες και νέοι να βρουν δουλειά ή να επιστρέψουν στην Ελλάδα αν έχουν φύγει στο εξωτερικό. Τα προγράμματα αναμένεται έτσι να γίνουν ανάρπαστα.
Εν συγκρίσει με το παρελθόν, όμως, θα διαθέτουν αυξημένη διαφάνεια και δικλείδες ασφαλείας για την τελική επιλογή των δικαιούχων. Ενα διαφοροποιημένο σύστημα εντάξεων θα δίνει δυνατότητα αυτοβαθμολόγησης στους υποψηφίους, προκειμένου να γνωρίζουν τις πιθανότητες επιτυχίας της αίτησής τους, προτού καλά-καλά τελειώσουν την αίτηση, ώστε να μη μένουν τελικά στα κρύα του λουτρού, αφού θα έχουν μπει σε τόσα έξοδα, κινήσεις και διαδικασίες υλοποίησης του στόχου τους.
Η επιλογή των δικαιούχων θα γίνει με συγκριτική αξιολόγηση βάσει βαθμολογίας επί συγκεκριμένων κριτηρίων. Δεν θα επαναληφθεί έτσι το «όποιος προλάβει – πρόλαβε» να κάνει πρώτος αίτηση, προτού εξαντληθούν τα κονδύλια.
Πώς και πότε θα χρηματοδοτηθούν
Στο α’ δεκαήμερο του Δεκεμβρίου θα ανοίξει η πλατφόρμα των αιτήσεων για εκατοντάδες ή χιλιάδες επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα, που θα λάβουν 45%-50% επιχορήγηση από το ΕΣΠΑ και δημόσιους πόρους. Νωρίτερα την ίδια μέρα, στο espa.gr θα ανακοινωθούν οι τελικοί όροι συμμετοχής στο πρόγραμμα. Αιτήσεις θα γίνονται δεκτές ως τις αρχές Φεβρουαρίου.
Τα κονδύλια μοιράζονται σε δύο δεξαμενές, μία για επιχειρήσεις στην Αττική και μία στην Περιφέρεια. Η περίμετρος των δικαιούχων καθορίζεται από συγκεκριμένους Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (ΚΑΔ), ο κατάλογος των οποίων είναι ιδιαίτερα εκτεταμένος (εξαιρούνται οι κλάδοι του λιανικού εμπορίου και της Εστίασης). Ο επιχορηγούμενος προϋπολογισμός κάθε σχεδίου κυμαίνεται από 80.000 έως 400.000 ευρώ στον τομέα του τουρισμού ή από 40.000 έως 400.000 ευρώ στον τομέα του εμπορίου, της μεταποίησης και των υπηρεσιών.
Επένδυση και αποπληρωμή θα γίνουν μέσα σε δύο χρόνια. Στην τελική προκήρυξη, όμως, θα μειώνεται από πέντε σε τρία χρόνια, η περίοδος μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης, κατά την οποία απαγορεύεται η αλλαγή δραστηριότητας ή χρήσης της επένδυσης. Για παράδειγμα, δεν είναι επιτρεπτή η αλλαγή δραστηριότητας από ΚΑΔ Μεταποίησης σε ΚΑΔ Υπηρεσιών και το αντίστροφο.
Θα διατεθούν συνολικά 350 εκατ. ευρώ, αποκλειστικά για μικρές ή πολύ μικρές επιχειρήσεις. Τα 190 αφορούν, κυρίως, τους κλάδους Υπηρεσιών και Μεταποίησης ή άλλες νεοσύστατες επιχειρήσεις και νέους επαγγελματίες εφόσον έχουν κάνει έναρξη εργασιών μέσα στους τελευταίους 12 μήνες, βρίσκονται υπό σύσταση ή θα προλάβουν να συστήσουν επιχείρηση μέσα στη χρονιά.
Εξαιρούνται όμως οι κλάδοι της εστίασης και του λιανεμπορίου. Τα υπόλοιπα 160 εκατ. ευρώ αφορούν τουριστικές επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, ένας νέος οδοντίατρος που χρειάζεται ιατρικό εξοπλισμό και μηχανήματα 40.000 ευρώ για να ανοίξει το ιδιωτικό ιατρείο του θα είναι επιλέξιμος και με την επιδότηση που θα πάρει το κόστος του θα μειωθεί στο μισό!
Ποιοι προηγούνται, ποιοι αποκλείονται
Σε σύγκριση με αντίστοιχα προγράμματα του παρελθόντος από Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης και ΕΣΠΑ (έως το 2018 τουλάχιστον, όπου δίνονταν ακόμα χρηματοδοτήσεις 40% και άνω για νεοσύστατες επιχειρήσεις), το νέο πρόγραμμα θα έχει πιο «ευρωπαϊκά» κριτήρια διασφάλισης της ποιότητας, της ωριμότητας και της βιωσιμότητας του επενδυτικού σχεδίου, προκειμένου να καταθέσει ο υποψήφιος την πρόταση για δημιουργία της δικής του επιχείρησης.
Τη στιγμή υποβολής της αίτησης κάθε ενδιαφερόμενος θα γνωρίζει και θα αναγράφει στην αίτησή του πόσα μόρια υπολογίζει πως συγκέντρωσε. Θα μετράει η προηγούμενη εμπειρία ή σπουδές στον τομέα που επιλέγει, αλλά και ο υποψήφιος μπορεί να καλύψει το 50-55% της επένδυσης που απαιτείται με δικά του κεφάλαια. Αν δηλαδή κάποιος ζητάει επιχορήγηση, π.χ. 90.000 ευρώ, θα πρέπει να προκύπτει (από βεβαιώσεις ή συμφωνητικό με τράπεζα κ.λπ.) ότι διαθέτει και αντίστοιχο κεφάλαιο 90.000-100.000 ευρώ ή εξασφαλισμένο δάνειο για να καλύψει τη συμμετοχή του. Διαφορετικά θα αποκλείεται.
Τα στοιχεία που θα υποβληθούν ως τις αρχές Φεβρουαρίου θα ελεγχθούν μέσα σε ένα εξάμηνο, προκειμένου το καλοκαίρι να ανακοινωθεί η τελική λίστα των δικαιούχων. Σε περίπτωση που η αίτηση βαθμολογηθεί από τους αξιολογητές του ΥΠΕΘΟ με λιγότερα μόρια απ’ όσα υπολόγισε ο ίδιος ο υποψήφιος, θα λαμβάνει και αιτιολογημένη απάντηση πώς και γιατί δεν έπιασε τη βαθμολογία που περίμενε. Ετσι, γνωρίζοντας κάθε υποψήφιος τη δική του βαθμολογία, θα μπορεί να ελέγξει τις πιθανότητες και αν δικαιολογημένα βρέθηκε πιο χαμηλά στην κατάταξη, εν σχέσει με τους υπόλοιπους με περισσότερα μόρια.
Δεν αρκεί πάντως η απλή δήλωση προθέσεων. Τίθενται αυξημένα κριτήρια διασφάλισης της σοβαρότητας του επενδυτικού σχεδίου και απαιτείται να υπάρχουν ακριβή στοιχεία υλοποίησής του. Ο υποψήφιος δικαιούχος πρέπει να ορίσει ξεκάθαρα σε ποια ακριβώς περιοχή ενεργοποιείται εντός της περιφέρειας που επιλέγει. Και απαιτείται να το αποδεικνύει με έγγραφα ή άλλα στοιχεία (Ε1, Ε9, μισθωτήρια κ.λπ.).
Για παράδειγμα, αν δηλώσει επαγγελματική έδρα σε συγκεκριμένο ακίνητο πρέπει να εμφανίσει τίτλους ιδιοκτησίας ή μισθωτήριο μακροχρόνιας ενοικίασης του χώρου κ.λπ. Ή αν δηλώνει πως θα ανεγείρει ακίνητο, να καταθέσει στοιχεία ότι διαθέτει έκταση και είναι οικοδομήσιμη. Διαφορετικά, δεν θα αξιολογείται καν η πρόταση.
Από την άλλη, ακριβώς επειδή τα προγράμματα αφορούν νεοσύστατες επιχειρήσεις δεν θα τεθούν περιορισμοί ως προς τις θέσεις εργασίας, όπως ισχύει σε αντίστοιχα προγράμματα για υφιστάμενες επιχειρήσεις. Δίνεται έτσι η ευκαιρία σε νέους επιχειρηματίες να εκκινήσουν με προσωπική ατομική εργασία, χωρίς κανέναν υπάλληλο. Ωστόσο, σχεδιάζεται να μπορεί να λάβουν επιπλέον επιχορήγηση αν δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, τις οποίες θα διατηρήσουν. Στην περίπτωση αυτήν, η επιδότηση θα φτάνει στο 50%.
Για να συμμετάσχει κανείς πρέπει να επιλέξει ένα από τα δύο προγράμματα, με έναν μόνο Κωδικό Δραστηριότητος (ΚΑΔ) και σε μία μόνο περιφέρεια της χώρας. Στο πρόγραμμα τουριστικών καταλυμάτων θα χρηματοδοτείται η δημιουργία για ξενοδοχεία 4 αστέρων και άνω με τουλάχιστον 12 κλίνες, ξενοδοχειακά καταλύματα εντός παραδοσιακών κτισμάτων του Π.Δ. 33/197 ή κάμπινγκ 3 αστέρων και άνω. Καλύπτονται, όμως, και επιπλωμένες τουριστικές κατοικίες (τουλάχιστον τρεις στο ίδιο σήμα) ή ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα με ελάχιστη δυναμικότητα 12 κλινών, κατηγορίας από 4 κλειδιά και άνω.
