H αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει και από τις 4 έως τις 12 Νοεμβρίου αναμένεται να πραγματοποιηθούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οι ακροάσεις των ορισθέντων Επιτρόπων, που θα απαρτίσουν τη νέα Κομισιόν. Το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα για το ποια ώρα θα ακουσθεί ο ορισθείς Επίτροπος θα αποφασιστεί από τη Διάσκεψη των Προέδρων στην επόμενη συνεδρίασή της.
Η Ευρωπαϊκή Πυρηνική Συμμαχία κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει την πυρηνική ενέργεια ως «ουσιώδεις συντελεστές» στις οδούς απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές στην Ευρώπη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί τους ορισθέντες Επιτρόπους να εμφανιστούν ενώπιον των κατάλληλων επιτροπών για ακροάσεις προκειμένου να εξεταστεί εάν είναι κατάλληλοι για τις θέσεις στις οποίες έχουν ανατεθεί.
Ενόψει λοιπόν της έναρξης της θητείας της νέας Επιτροπής η Ευρωπαϊκή Πυρηνική Συμμαχία καλεί τους αρμόδιους Επιτρόπους να εξετάσουν την πυρηνική ενέργεια ως καταλύτη στην πορεία προς την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα στην Ευρώπη.
«Ενθαρρύνουμε σθεναρά το επερχόμενο Σώμα Επιτρόπων να επιφέρει μια παραδειγματική αλλαγή στην ενεργειακή μας πολιτική», δήλωσε η συμμαχία στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ενέργειας που πραγματοποιήθηκε στο Λουξεμβούργο στις 15 Οκτωβρίου. Η Επιτροπή θα πρέπει να αναγνωρίσει το ρόλο της πυρηνικής ενέργειας , μαζί με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, “για το μέλλον του ολοκληρωμένου ενεργειακού μας συστήματος», πρόσθεσε.
Η συμμαχία αποτελείται από 12 μέλη, μεταξύ των οποίων η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Ουγγαρία, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Σουηδία.
“Η πυρηνική ενέργεια, μαζί με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, είναι μια οικονομικά ανταγωνιστική λύση για την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια χωρίς ορυκτά και για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, χάρη στο αποτύπωμά της με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Η πυρηνική ενέργεια είναι η έτοιμη διαθέσιμη τεχνολογία χωρίς ορυκτά καύσιμα που μπορεί να παράγουν σταθερή αποσπώμενη ισχύ βασικού φορτίου, διασφαλίζοντας τόσο τη συλλογική μας ασφάλεια εφοδιασμού όσο και την απαραίτητη ευελιξία στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μας».
Οι τέσσερις πυλώνες δράσεις
Τον Μάρτιο, η Ευρωπαϊκή Πυρηνική Συμμαχία σκιαγράφησε τέσσερις πυλώνες δράσης για να δημιουργήσει «ένα ευνοϊκό ευρωπαϊκό πλαίσιο για την προώθηση μιας ισχυρής ευρωπαϊκής πυρηνικής βιομηχανίας και τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού με πυρηνικά υλικά, ιδιαίτερα πυρηνικά καύσιμα, για ηλεκτρικές και μη ενεργειακές χρήσεις». Αυτοί περιλαμβάνουν: ανάπτυξη πρόσβασης σε ιδιωτική και δημόσια χρηματοδότηση και διερεύνηση των δυνατοτήτων και των πλεονεκτημάτων των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών μέσων, ανάπτυξη ειδικευμένου και ποικίλου πυρηνικού εργατικού δυναμικού για όλες τις μη στρατιωτικές πυρηνικές εφαρμογές, κλιμάκωση της βιομηχανικής συνεργασίας, της έρευνας και της καινοτομίας σε μια ευρωπαϊκή αλυσίδα αξίας μέσω συγκεκριμένων έργων και σεβασμό των εθνικών επιλογών όλων των κρατών μελών σε ό,τι αφορά την απαλλαγή του ενεργειακού τους μείγματος από άνθρακα για την ενίσχυση της ενότητάς μας.
«Δεσμευόμαστε να εντείνουμε τη συνεργασία μας εντός της Συμμαχίας, με όλα τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε αυτούς τους τέσσερις πυλώνες», ανέφερε η Συμμαχία στην τελευταία της δήλωση.
«Τα οφέλη των υφιστάμενων και μελλοντικών πυρηνικών σταθμών υπερβαίνουν τα σύνορα των κρατών μελών που επιλέγουν την πυρηνική ενέργεια», συνεχίζουν. «Πράγματι, οι ενέργειες βασικού φορτίου χαμηλού άνθρακα, όπως η υδροηλεκτρική ή η πυρηνική ενέργεια, σταθεροποιούν το κοινό μας δίκτυο και ολόκληρη την ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
“Η πυρηνική ενέργεια καθώς και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι αληθινά συλλογικά περιουσιακά στοιχεία για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Λόγω του βασικού της φορτίου και του χαμηλού λειτουργικού κόστους, η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας δημιουργεί λιγότερο ασταθείς συνθήκες στην αγορά. Χωρίς τέτοιες ενέργειες, δεν υπάρχει δρόμος για την ΕΕ να παράσχει στην για τους πολίτες προσιτή, αξιόπιστη και άφθονη ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα μηδενικό έως το 2025».
Οι 103 πυρηνικοί αντιδραστήρες που λειτουργούν επί του παρόντος στην ΕΕ της παρέχουν περίπου το ένα τέταρτο της ηλεκτρικής ενέργειας που διαθέτει.
Οι διαμάχες
Τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), όπως η Γερμανία και η Ισπανία, πίεσαν να κρατήσουν τα πυρηνικά εκτός των στόχων της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας . Έχουν προειδοποιήσει ότι το να ληφθεί υπόψη η ενέργεια με χαμηλές εκπομπές άνθρακα θα επιβραδύνει την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
“Χωρίς τέτοιες ενέργειες, δεν υπάρχει δρόμος για την ΕΕ να παρέχει στους πολίτες της προσιτή, αξιόπιστη και άφθονη ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα”, ανέφερε η συμμαχία.
Η ΕΕ πρέπει επίσης να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ και την Κίνα. Οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου σχεδιάζουν να κατασκευάσουν αρκετούς νέους συμβατικούς και μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες.
Τα κέντρα δεδομένων
Η πυρηνική ενέργεια θα μπορούσε παράλληλα να ικανοποιήσει τη ζήτηση για τα data centers .
Με τη ζήτηση από κέντρα δεδομένων και την τεχνητή νοημοσύνη (AI) να αυξάνει την ανάγκη για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η μεγάλη τεχνολογία στρέφει το βλέμμα προς την πυρηνική επιλογή.
Για παράδειγμα οι αμερικανικοί τεχνολογικοί κολοσσοί, όπως η Amazon και η Google ανακοίνωσαν μια σημαντική επένδυση σε μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες (SMR). Η θυγατρική της Amazon cloud computing, AWS, παραχώρησε περισσότερα από 500 εκατομμύρια δολάρια σε συνεργασία με την εταιρεία κοινής ωφελείας της Βιρτζίνια, Dominion Energy.
Επίσης, τον περασμένο μήνα, η Constellation Energy CEG ανακοίνωσε σχέδια για την επαναλειτουργία του πυρηνικού σταθμού στο Three Mile Island στο πλαίσιο μιας 20ετούς συμφωνίας με τη Microsoft MSFT. Ο τεχνολογικός γίγαντας στοχεύει να παρέχει στα κέντρα δεδομένων του ενέργεια χωρίς άνθρακα.
Το εργοστάσιο της Πενσυλβάνια ήταν ο τόπος του χειρότερου εμπορικού πυρηνικού ατυχήματος των ΗΠΑ το 1979, με μερική κατάρρευση που κατέστρεψε έναν από τους δύο αντιδραστήρες.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν πιέζει για την πυρηνική ενέργεια
Η συμφωνία Constellation-Microsoft έρχεται εν μέσω ώθησης από την κυβέρνηση Μπάιντεν να επανεξετάσει τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τον τομέα της ενέργειας. Μόνο το 2023, οι πυρηνικοί σταθμοί παρήγαγαν 2602 TWh ηλεκτρικής ενέργειας , με περίπου το ένα τρίτο, 772,2 TWh, να αποδίδεται στις ΗΠΑ
Η ώθηση για πυρηνικά έχει θετικό αντίκτυπο στα ETF και στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον αναδυόμενο χώρο.
Το VanEck Uranium and Nuclear ETF NLR, που περιλαμβάνει ανθρακωρύχους, βιομηχανικές εταιρείες που κατασκευάζουν εξαρτήματα αντιδραστήρων και βιομηχανική έκθεση σε πυρηνικά, έχει επιστρέψει περίπου το 20% τον τελευταίο μήνα.Ενώ η Oklo, η start-up του Sam Altman, έχει αυξηθεί κατά περίπου 240% την ίδια περίοδο.
Ευρωπαϊκές επενδύσεις στην πυρηνική ενέργεια
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η ανάγκη της Ευρώπης να επενδύσει στην πυρηνική ενέργεια έχει επιταχυνθεί, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2022. Η έρευνα Flash Eurobarometer 514 έδειξε ότι το 58% των ερωτηθέντων της ΕΕ πίστευαν ότι τα κράτη μέλη πρέπει να επενδύσουν στην πυρηνική ενέργεια .
Καθώς η ζήτηση για ενέργεια με χαμηλές εκπομπές άνθρακα αυξάνεται, η Ευρώπη επενδύει σε μεγάλο βαθμό στην πυρηνική ενέργεια. Ωστόσο, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία προηγούνται.
Το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε μια «μεγάλη επιτάχυνση της εγχώριας ισχύος » για «την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ενεργειακής ανεξαρτησίας, της ασφάλειας και της ευημερίας». Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι αντιδραστήρες παράγουν περίπου το 15% της ηλεκτρικής ενέργειας στα 6,5 GW. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να αυξήσει αυτή τη χρήση στο 25% ή στα 24 GW έως το 2050.
Στη Γαλλία, το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται ήδη από την πυρηνική ενέργεια. Το 2023, η γαλλική κυβέρνηση εγκατέλειψε τα σχέδια για τη μείωση της πυρηνικής ενέργειας. Αντίθετα, εστιάζει στην κατασκευή έξι νέων αντιδραστήρων.
Η Ουγγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία και η Πολωνία επενδύουν επίσης σε νέα πυρηνικά έργα.
Αβεβαιότητα Επενδύσεων Πυρηνικής Ενέργειας
Τα σχέδια της ΕΕ για δραματική αύξηση της πυρηνικής ενέργειας θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν χρηματοδοτικές προκλήσεις.
Παράγοντες της αγοράς αναφέρονται πολύ συχνά στο σημαντικό κενό χρηματοδότησης. Επισημαίνουν τα υψηλά επίπεδα χρέους της ΕΕ , τους δημοσιονομικούς περιορισμούς και τις αβεβαιότητες γύρω από τη μελλοντική δομή της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Με το χρηματοδοτικό κενό, η πυρηνική βιομηχανία της ΕΕ θα μπορούσε να επιτύχει τον στόχο της για αύξηση της ενεργειακής ικανότητας μόνο κατά 50% . Η πυρηνική ενέργεια αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τέταρτο της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην ΕΕ και το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
