Αντιβιοτικά φάρμακα λάμβαναν στη διάρκεια της πανδημίας οι περισσότεροι πάσχοντες από COVID-19, μολονότι ελάχιστοι εξ αυτών πραγματικά τα χρειάζονταν. Μάλιστα οι μηνιαίες πωλήσεις των αντιβιοτικών αυξάνονταν κατ’ αναλογίαν με τον αριθμό των κρουσμάτων που προκαλούσε ο κορωνοϊός, σύμφωνα με μία νέα, διεθνή μελέτη.
Δυστυχώς, η τακτική αυτή μπορεί να επιδεινώνει την μικροβιακή αντοχή, που ήδη βρίσκεται σε ανησυχητικά επίπεδα, αναφέρουν οι ερευνητές από τις ΗΠΑ.
Όπως γράφουν στην έγκριτη ιατρική επιθεώρηση The Lancet, η μικροβιακή αντοχή αποτελεί παγκόσμια απειλή. Υπολογίζεται ότι ετησίως 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν λόγω της αντοχής των βακτηρίων στα αντιβιοτικά.
Εκτός από κόστος σε ανθρώπινες ζωές, η μικροβιακή αντοχή έχει και τεράστιο οικονομικό αντίκτυπο. Έως το 2050 εκτιμάται ότι το κόστος της θα έχει ανέλθει σε 100-210 τρισεκατομμύρια δολάρια! Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Σε μεγάλο βαθμό, η μικροβιακή αντοχή οφείλεται στην κατάχρηση ή την λανθασμένη χρήση των αντιβιοτικών. Αυτό συμβαίνει όταν χορηγούνται ή λαμβάνονται χωρίς ιατρική συνταγή από ασθενείς με:
- Γρίπη
- Κοινό κρυολόγημα (ίωση)
- COVID-19
- Άλλη ιογενή λοίμωξη
Όντως, μολονότι λιγότερο από το 10% των ασθενών με COVID-19 έχουν και βακτηριακή λοίμωξη, αντιβιοτικά συνταγογραφούνται στο 75%! Και αυτό, όταν οι πάντες γνωρίζουν πως η COVID-19 προκαλείται από ιό, τον οποίο εξ ορισμού δεν «πιάνουν» τα αντιβιοτικά.
Η νέα μελέτη
Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ θέλησαν να διερευνήσουν καλύτερα τη χρήση αντιβιοτικών στη διάρκεια της πανδημίας. Έτσι, αναζήτησαν δεδομένα για τις μηνιαίες πωλήσεις τους σε 71 χώρες, μεταξύ Μαρτίου 2020 και Μαΐου 2022.
Οι πωλήσεις αφορούσαν αντιβιοτικά ευρέως φάσματος, ήτοι:
- Τις κεφαλοσπορίνες
- Τις πενικιλλίνες
- Τις μακρολίδες
- Τις τετρακυκλίνες
Συνέκριναν επίσης την διακύμανση των κρουσμάτων της COVID-19 και των εμβολιασμών εναντίον της, με τις πωλήσεις των αντιβιοτικών αυτών. Τα ευρήματα της έρευνάς τους συνοψίζουν οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης, και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ).
Τα ευρήματα
Οι πωλήσεις και των τεσσάρων αντιβιοτικών μειώθηκαν απότομα τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2020. Στη συνέχεια και έως τον Μάιο του 2022, υπήρξε σταδιακή αύξηση η οποία έφθασε σε επίπεδα σχεδόν προ πανδημίας.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, κάθε αύξηση κατά 10% στα μηνιαία κρούσματα της COVID-19 συσχετιζόταν με αύξηση στις πωλήσεις ανά 1.000 άτομα:
- Κατά 0,2% έως 0,3% στις κεφαλοσπορίνες
- Κατά 0,2% έως 0,3% στις πενικιλλίνες
- Κατά 0,4% έως 0,6% στις μακρολίδες
- Κατά 0,3% και στα τέσσερα αντιβιοτικά μαζί
Ανά ήπειρο, κάθε αύξηση κατά 10% στα μηνιαία κρούσματα COVID-19 συσχετίστηκε με αύξηση στις πωλήσεις μακρολίδων κατά:
- 0,8% στην Ευρώπη
- 1,3% στην Βόρεια Αμερική
- 1,5% στην Αφρική
«Οι πωλήσεις των άλλων αντιβιοτικών ανά ήπειρο συσχετίστηκαν επίσης θετικά με την αύξηση των κρουσμάτων COVID-19, αν και οι εκτιμώμενες συσχετίσεις ήταν μικρότερες σε μέγεθος», σημειώνουν οι ιατροί του ΕΚΠΑ.
Αντιθέτως, δεν παρατηρήθηκαν σταθερές συσχετίσεις μεταξύ των πωλήσεων αντιβιοτικών και των εμβολιασμών έναντι του κορωνοϊού.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι «οι πωλήσεις αντιβιοτικών συσχετίστηκαν θετικά με την αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων της COVID-19 παγκοσμίως κατά την περίοδο 2020-2022», τονίζουν οι ειδικοί.
Και προσθέτουν, πως υπογραμμίζουν την ανάγκη να γίνει πλέον ορθή διαχείριση στα αντιβιοτικά όσο συνεχίζεται η πανδημία.
