Ο Νίκος Ανδρουλάκης ανοίγει το φάκελο της κοινωνικής κατοικίας και της προσφοράς φθηνής προς ενοικίαση στέγης σε νέα ζευγάρια, νέους εργαζόμενους και σπουδαστές. Ήταν ο πρώτος που το έθεσε στη δημόσια πολιτική ατζέντα ως μια παρέμβαση άκρως αναγκαία για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
Προ είκοσι ημερών μάλιστα ο κ. Ανδρουλάκης συζήτησε διεξοδικά με τον Πορτογάλο πρωθυπουργό, Αντόνιο Κόστα, στη Λισαβόνα το μοντέλο κοινωνικής κατοικίας που εφαρμόζεται με επιτυχία στη χώρα της Ιβηρικής χερσονήσου.
Σήμερα με το άρθρο του ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής παρουσιάζει δέσμη ολοκληρωμένων προτάσεων. Συγκεκριμένα:
-Να δημιουργηθεί ένα δημόσιο απόθεμα κατοικιών, που θα διατίθενται προς ενοικίαση. Ακίνητα του δημοσίου καθώς και δημόσιες εκτάσεις μπορούν να αξιοποιηθούν σε αυτή την κατεύθυνση.
-Χάρις τα ευρωπαϊκά προγράμματα θα κατασκευαστούν και θα ανακαινιστούν χιλιάδες κατοικίες και θα διατίθενται προς ενοικίαση με κοινωνικά κριτήρια σε προσιτές τιμές
-Ειδική πρόβλεψη θα πρέπει να υπάρξει για τις νέες οικογένειες
-Τα έσοδα στα κρατικά ταμεία από αυτά τα ενοίκια θα χρησιμοποιηθούν για να χρηματοδοτήσουν τις εργασίες συντήρησης των εν λόγω κατοικιών, την κατασκευή νέων ή την υλοποίηση κοινωνικών πολιτικών
-Παροχή φορολογικών κινήτρων στους ιδιώτες ιδιοκτήτες κατοικιών που παραμένουν κενές και αναξιοποίητες για μεγάλο χρονικό διάστημα ή ακόμα και χρηματοδότηση της ανακαίνισής τους, με την υποχρέωση όμως να διατίθενται για μακροχρόνια ενοικίαση σε προσιτές τιμές
Ταυτόχρονα, ξεκινά διαδικτυακή καμπάνια ενημέρωσης των πολιτών ενώ ειδική ιστοσελίδα σύντομα θα είναι ενεργή παρέχοντας χρήσιμες πληροφορίες.
Ακολουθεί το άρθρο του Νίκου Ανδρουλάκη στον ιστότοπο iefierida.gr
Σύγχρονες πολιτικές για τους νέους και την κοινωνική κατοικία
*Του Νίκου Ανδρουλάκη, Προέδρου ΠΑΣΟΚ- Κινήματος Αλλαγής
Οι αλλεπάλληλες κρίσεις των τελευταίων χρόνων που επιβάρυναν τη μεσαία τάξη αλλά και τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, έπληξαν δυσανάλογα αυτούς που βρίσκονταν στο ξεκίνημα της ζωής τους. Οι ευκαιρίες που έχουν είναι πολύ λιγότερες από το παρελθόν, με αποτέλεσμα πολλοί να αναζητούν την τύχη τους στο εξωτερικό.
Είναι, λοιπόν, χρέος της Σοσιαλδημοκρατίας να υιοθετήσει πολιτικές που θα δίνουν στη νέα γενιά τα απαραίτητα εφόδια για να ξεκινήσουν τη ζωή τους.
Πέρα από την αυτονόητη προτεραιότητα για μείωση της ανεργίας των νέων, σε πρώτο πλάνο τίθεται και η άρση των εμποδίων που δυσκολεύουν τα πρώτα τους βήματα όπως είναι το υψηλό κόστος στέγασης.
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Το 36,2% των Ελλήνων, που ζουν σε ιδιόκτητο σπίτι, ή ενοικιάζουν, καταβάλλουν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για έξοδα στέγασης, όταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντίστοιχα ποσά καταβάλει μόλις το 9,4% του πληθυσμού. Το ποσοστό αυτό εκτινάσσεται στο 83,2% για όσους ενοικιάζουν το σπίτι στο οποίο μένουν, με το 62,1% των νοικοκυριών να δαπανά πάνω από το μισό διαθέσιμο εισόδημά του, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι μόλις 14,2 %.
Οφείλουμε λοιπόν να θέσουμε ως μία από τις βασικές μας πολιτικές προτεραιότητες, τη δημιουργία των συνθηκών που θα εξασφαλίσουν την πρόσβαση σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγη, ενισχύοντας την κοινωνική κατοικία.
Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψης μου στην Πορτογαλία, είχα την ευκαιρία να συζητήσω αναλυτικά τόσο με τον Πρωθυπουργό Αντόνιο Κόστα όσο και με τους αρμόδιους Υπουργούς, τις λεπτομέρειες της στεγαστικής πολιτικής που αυτοί εφαρμόζουν, η οποία συνοψίζεται σε τρεις διαφορετικές δράσεις.
Καταρχάς, αξιοποιώντας επιχορηγήσεις αλλά και δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης μέσω κρατικών επενδύσεων σε συνεργασία και με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, προωθούν την αύξηση του αποθεματικού των κατοικιών που διατίθενται προς ενοικίαση με κοινωνικά κριτήρια από το 2% που είναι σήμερα στο 5%, ώστε να αποσυμφορηθεί η αγορά ακινήτων και να υπάρξει αποκλιμάκωση των τιμών. Πιο συγκεκριμένα, προχωρούν στην κατασκευή 26.000 κατοικιών που θα διατίθενται στις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες με πολύ χαμηλό αντίτιμο, 7.000 κατοικιών που θα διατίθενται προς ενοικίαση σε προσιτές τιμές και τέλος, 2.000 κατοικιών για την αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων όπως η προσωρινή στέγαση θυμάτων βίας ή φυσικών καταστροφών.
Δεύτερον, σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα έχουν αναπτύξει ένα σύστημα φοροαπαλλαγών για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που συμφωνούν να ενοικιάσουν με μακροχρόνια συμβόλαια τα ακίνητά τους σε τιμή χαμηλότερη της αγοράς, σε δικαιούχους, βάσει κοινωνικοοικονομικών κριτηρίων.
Τρίτον, έχουν διαμορφώσει ένα πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου διάρκειας 1 έως 5 ετών, το οποίο απευθύνεται αποκλειστικά σε νέους κάτω των 35 ετών, για να τους βοηθήσει να ανταπεξέλθουν στα πρώτα τους έξοδα.
Στη χώρα μας, παρά το όψιμο ενδιαφέρον της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, δεν υπάρχει καμία ολοκληρωμένη δημόσια πολιτική για τη στέγαση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αδιαφορίας, είναι η ένταξη στο Εθνικό Σχέδιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ενός προγράμματος ανακαίνισης μόλις 100 κατοικιών (70 στην Αθήνα και 30 στη Θεσσαλονίκη), όταν χώρες με αντίστοιχα προβλήματα όπως η Ισπανία και η Ιταλία ακολουθούν το παράδειγμα της Πορτογαλίας, εντάσσοντας προγράμματα κατασκευής και ανακαίνισης 20.000 και 10.000 κατοικιών, αντίστοιχα.
Για εμάς, η διαμόρφωση μίας ολιστικής και συνεκτικής πολιτικής για τη στέγαση που θα περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους, είναι βασική πολιτική μας προτεραιότητα.
Μέτρα όπως η επιδότηση ενοικίου αν και βοηθούν στην άμεση αντιμετώπιση του αυξημένου κόστους στέγασης, δεν αποτελούν βιώσιμη λύση καθώς αντιμετωπίζουν επιφανειακά το πρόβλημα.
Χρειάζεται να αποκτήσουμε ένα δημόσιο απόθεμα κατοικιών, το οποίο δε θα διατίθεται για ιδιοκατοίκιση όπως στο παρελθόν, αλλά προς ενοικίαση. Δεν χρειάζεται να εφεύρουμε τον τροχό καθώς υπάρχουν πετυχημένα παραδείγματα από τα οποία μπορούμε να μάθουμε, τόσο από την Πορτογαλία όσο και από άλλες χώρες της Ευρώπης με πλούσια εμπειρία στον τομέα αυτό. Εκμεταλλευόμενοι τα ακίνητα του δημοσίου και τις δημόσιες εκτάσεις, μπορούμε να προχωρήσουμε, αξιοποιώντας και ευρωπαϊκά προγράμματα, στην κατασκευή και ανακατασκευή χιλιάδων κατοικιών, οι οποίες θα βρίσκονται διάσπαρτες μέσα στις πόλεις και θα διατίθενται προς ενοικίαση με κοινωνικά κριτήρια σε προσιτές τιμές. Ειδική πρόβλεψη θα πρέπει να υπάρξει για νέες οικογένειες, ώστε να βοηθήσουμε στην καταπολέμηση του δημογραφικού. Τα έσοδα από αυτά τα ενοίκια θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν τις εργασίες συντήρησης των κατοικιών αυτών, την κατασκευή νέων ή την υλοποίηση κοινωνικών πολιτικών.
Παράλληλα, θα πρέπει να παρέχουμε κίνητρα σε ιδιοκτήτες κατοικιών να νοικιάσουν τις κατοικίες τους που παραμένουν κενές και αναξιοποίητες για μεγάλο χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις όπου το πρόβλημα στέγασης είναι εντονότερο. Τα κίνητρα αυτά μπορεί να είναι φορολογικές ελαφρύνσεις, ή ακόμα και η χρηματοδότηση του κόστους ανακαίνισής τους, με την υποχρέωση όμως να τις διαθέτουν στη συνέχεια για μακροχρόνια ενοικίαση σε προσιτές τιμές. Επιπλέον, στο πρότυπο και άλλων χωρών θα πρέπει να υιοθετήσουμε ένα θεσμικό πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb, για τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου παρατηρείται εντονότερη πίεση στις τιμές των ενοικίων.
Σε ένα περιβάλλον συνεχόμενων και πολυπαραγοντικών κρίσεων, με το δημογραφικό να εξελίσσεται σε μία βραδυφλεγή βόμβα για τη χώρα μας, οφείλουμε να ενισχύσουμε σε πολλαπλά επίπεδα τις πολιτικές για τη νεότερες γενιές, ιδιαίτερα όσον αφορά τη δημιουργία πολλών και καλών θέσεων εργασίας, την πρόσβαση σε αξιοπρεπή στέγαση σε προσιτή τιμή και το κοινωνικό κράτος.
