«Η χρήση των διαλέκτων φθίνει» υπογράμμισε στην εκπομπή ΣΚΑΪ Τώρα και τη Φαίη Σφακιωτάκη, η Καθηγήτρια Γλωσσικής Ανάπτυξης και Αγωγής του Παιδιού Προσχολικής Ηλικίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Μαρίνα Τζακώστα και κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα διδασκαλίας της κρητικής διαλέκτου στο Πανεπιστήμιο.
«Μπορούμε αν θέλουμε να σηκώσουμε από το κώμα την κρητική διάλεκτο κι αυτός είναι ένας όρος που δανείζομαι από τον Κανάκη Γερωνυμάκη, ο οποίος έφυγε πολύ πρόσφατα από τη ζωή κι ο οποίος θεωρούσε ότι η γλώσσα μας, η κρητική, βρίσκεται σε κώμα», πρόσθεσε η κ. Τζακώστα και χρησιμοποίησε τον όρο «γλώσσα» κι όχι διάλεκτο. «Χαρακτηρίζω γλώσσα τα κρητικά γιατί είναι πλήρης, δεν είναι μια μορφή που εξαρτάται από την πρότυπη, δεν πρέπει να τα συγκρίνουμε με την πρότυπη. Μπορούν να σταθούν μόνα τους στο λόγο, χωρίς δεκανίκια από την πρότυπη γλώσσα.»
Σύμφωνα με την Καθηγήτρια, προκαλεί προβληματισμό το γεγονός ότι φθίνει η χρήση των κρητικών , καθώς έχουν το μεγαλύτερο αριθμό ενεργών ομιλητών. Ωστόσο υπάρχει και σύγχρονη πολύ έντονη λογοτεχνική παραγωγή. «Είναι ένας μύθος το γεγονός ότι οι διάλεκτοι μόνο μιλιούνται. Η υποτίμηση των διαλέκτων σχετίζεται με αυτήν τη λάθος άποψη ότι είναι μόνο ομιλούμενες γλώσσες κι επίσης ότι δεν έχουν γραμματική. Δεν μπορεί όμως μια γλώσσα που μιλιέται να μην έχει γραμματική, αλλιώς δε θα μιλιόταν. Οι διάλεκτοι είναι επίσης πλήρη γλωσσικά συστήματα, τα οποία είναι ισότιμα και ισάξια με την κοινή. Στην πραγματικότητα μαζί με την επίσημη, απαρτίζουν αυτό που ονομάζουμε ελληνική γλώσσα. Δηλαδή κακώς η ελληνική γλώσσα ταυτίζεται με την πρότυπη και θεωρούμε ότι οι υπόλοιπες ποικιλίες είναι κάτι υποδεέστερο. Οι ομιλητές δε μειώνονται επειδή πεθαίνουν αλλά επειδή λαμβάνουν άλλα μηνύματα από τις εκπαιδευτικές διαδικασίες.»
Ως προς τη σχέση των διαλέκτων με την αρχαία ελληνική γλώσσα, η κ. Τζακώστα διευκρίνισε: «Οι διάλεκτοι κρατάνε πολλά χαρακτηριστικά από αρχαίες μορφές της ελληνικής και φανταστείτε ότι πάλι μιλάμε για την αρχαία ελληνική, παρόλο που δεν υπάρχει ως ενιαία γλώσσα. Και πριν από 3.000 χρόνια μιλούσαν διαλέκτους. Απλώς για διάφορους λόγους, ίσως επειδή γραφόταν περισσότερο η αττική και η ιωνική, έχουν αυτές επικρατήσει ως οι μορφές οι οποίες ίσως ήταν η κοινή της εποχής. Δεν ήταν όμως έτσι τα πράγματα. Κρατούν λοιπόν αρκετά στοιχεία από τα αρχαία ελληνικά, κυρίως σε επίπεδο λεξιλογίου, γιατί πολύ συχνά οι διάλεκτοι ομιλούνταν σε απομονωμένες περιοχές, οπότε αυτό τις έκανε να είναι πιο συντηρητικές σε κάποια επίπεδα. Υπάρχουν όμως και διάλεκτοι που είναι πολύ πιο νεωτεριστικές.»
Όλα τα παραπάνω συζητήθηκαν στο πλαίσιο διαδικτυακής διάλεξης που διοργάνωσε η Στέγη Βιτσέντζος Κορνάρος την Τετάρτη 9 Νοεμβρίου.
Η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διάλεξη, εντός 1-2 εργάσιμων ημερών θα είναι διαθέσιμη στο κανάλι στο YouTube “Stegi Vitsentzos Kornaros”.