Την περαιτέρω βελτίωση των δεικτών κεφαλαιακής τους επάρκειας και την εντατικοποίηση των προσπαθειών για επίτευξη διατηρήσιμης κερδοφορίας, ώστε να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικότητα οι προκλήσεις στο σημερινό ευμετάβλητο οικονομικό περιβάλλον, ζητά από τις τράπεζες ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας.
Ταυτόχρονα, στέλνει μήνυμα στο πολιτικό προσωπικό της χώρας για την αναγκαιότητα άσκησης συνετών οικονομικών πολιτικών που θα οδηγήσουν στη θωράκιση της ελληνικής οικονομίας και στην επίτευξη του στόχου της επενδυτικής βαθμίδας.
Στην Έκθεση για την Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα που έδωσε την Πέμπτη στη δημοσιότητα, ο κεντρικός τραπεζίτης τονίζει ότι η διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων και των γεωπολιτικών εντάσεων, ο κίνδυνος απότομης ανατιμολόγησης των περιουσιακών στοιχείων στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίων, αλλά και οι πρόσφατες αναταράξεις στα τραπεζικά συστήματα των ΗΠΑ και της Ελβετίας έχουν αυξήσει σημαντικά τους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, ο ελληνικός τραπεζικός τομέας είναι σήμερα σε σαφώς καλύτερη θέση σε σχέση με το παρελθόν για να απορροφήσει τους κλυδωνισμούς από τις διεθνείς αγορές.
Οι κίνδυνοι
Ωστόσο σημειώνει πως «η εν δυνάμει ενίσχυση των γεωπολιτικών κινδύνων, η διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλό επίπεδο, οι σταδιακά διαμορφούμενες αδυναμίες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα στην αγορά των επαγγελματικών ακινήτων, αλλά και ο κίνδυνος εμφάνισης εξωγενών αναταράξεων στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου, συνθέτουν και καταδεικνύουν με τον πιο εμφατικό τρόπο το ευμετάβλητο διεθνές χρηματοπιστωτικό περιβάλλον».
Στο πλαίσιο αυτό, τονίζει ότι ελληνικός τραπεζικός τομέας καλείται να προσαρμοστεί άμεσα, αντιμετωπίζοντας προκλήσεις, όπως η περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού και της κεφαλαιακής επάρκειας και η επίτευξη διατηρήσιμης κερδοφορίας.
Όπως αναφέρει σχετικά, το ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στο σύνολο των δανείων (Δεκέμβριος 2022: 8,7%) μειώθηκε, αλλά παραμένει σημαντικά υψηλότερο του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Συνεπώς, επισημαίνει ο κ. Στουρνάρας, «οι ενέργειες των τραπεζών θα πρέπει να συνεχιστούν προκειμένου να επιτευχθεί περαιτέρω σύγκλιση. Επιπρόσθετα, ο πληθωρισμός και η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας ενδέχεται να επηρεάσουν τη χρηματοοικονομική κατάσταση των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων και των νοικοκυριών και να συμβάλουν στη δημιουργία νέων ΜΕΔ».
Οι θετικές εξελίξεις
Στην ίδια έκθεση χαρακτηρίζεται θετική εξέλιξη η επιστροφή των τραπεζών στην κερδοφορία το 2022, ενώ και το 2023 αναμένεται περαιτέρω ενίσχυση των οργανικών εσόδων.
«Βραχυπρόθεσμα, η αύξηση των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ ενισχύει τα καθαρά έσοδα των τραπεζών από τόκους, καθώς ένα πολύ μεγάλο μέρος των δανείων έχει συναφθεί με κυμαινόμενο επιτόκιο. Εντούτοις, μεσοπρόθεσμα η επίδραση αυτή ενδέχεται να μετριαστεί από την αύξηση του κόστους χρηματοδότησης των τραπεζών, λόγω αφενός της σταδιακής αύξησης των επιτοκίων καταθέσεων και αφετέρου του αυξημένου κόστους έκδοσης ομολόγων για την άντληση ρευστότητας και την κάλυψη εποπτικών απαιτήσεων» υποστηρίζει η Τράπεζα της Ελλάδος.
Ταυτόχρονα, η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζικών ομίλων ενισχύθηκε σημαντικά το 2022, κυρίως λόγω της αύξησης των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών μέσω της εσωτερικής δημιουργίας κεφαλαίου και δευτερευόντως λόγω της έκδοσης πρόσθετων μέσων κεφαλαίου.
Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 (Common Equity Tier 1 ratio – CET1 ratio) σε ενοποιημένη βάση αυξήθηκε σε 14,5% το Δεκέμβριο του 2022, από 13,6% το Δεκέμβριο του 2021, και ο Συνολικός Δείκτης Κεφαλαίου (Total Capital Ratio – TCR) σε 17,5%, από 16,2% αντιστοίχως.
Μήνυμα στην Ευρώπη
Ο κ. Στουρνάρας αναλύει και τις πρόσφατες αναταράξεις στα τραπεζικά συστήματα των ΗΠΑ και της Ελβετίας, οι οποίες κατά τον ίδιο, καθιστούν αναγκαία την εγρήγορση όλων των εμπλεκόμενων φορέων και έφεραν στο προσκήνιο, με εμφατικό τρόπο, την ανάγκη ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης.
«Η πρόσφατη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αναθεώρηση του πλαισίου διαχείρισης κρίσεων είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και θα πρέπει – μεταξύ άλλων – να πλαισιωθεί από τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης καταθέσεων (European Deposit Insurance Scheme – EDIS)» τονίζει σχετικά.
Παράλληλα, επισημαίνει ότι αναδεικνύεται η σημασία της προσήλωσης στην άσκηση συνετών οικονομικών πολιτικών για τη θωράκιση της ελληνικής οικονομίας και την επίτευξη του στόχου της επενδυτικής βαθμίδας για το αξιόχρεο του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς οι θετικές επιδράσεις θα εμπεδώσουν περαιτέρω το κλίμα εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και θα ενισχύσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
