Λίγο πριν τεθεί σε πιλοτική λειτουργία το Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ), η ΠΟΜΙΔΑ μπήκε στο σύστημα, το δοκίμασε στην πράξη και κατέγραψε αναλυτικά τα σημεία που χρειάζονται διορθώσεις, ώστε να μη βρεθούν προ εκπλήξεων ιδιοκτήτες και φοροτεχνικοί.
Το ΜΙΔΑ είναι το νέο ενιαίο ψηφιακό μητρώο ακινήτων της ΑΑΔΕ, στο οποίο συνδέονται για πρώτη φορά τα στοιχεία του Κτηματολογίου, του Ε9 και η πραγματική χρήση κάθε ακινήτου, με στόχο να υπάρχει μία ενιαία και επικαιροποιημένη εικόνα για την ιδιοκτησία, τα τετραγωνικά και τον τρόπο εκμετάλλευσης της ακίνητης περιουσίας.
Η ΠΟΜΙΔΑ ξεκαθαρίζει εξαρχής ότι πρόκειται για ένα σύνθετο σύστημα, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις δεν «κουμπώνει» αυτόματα με τα υφιστάμενα δεδομένα του Κτηματολογίου και του Ε9. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο, όπως επισημαίνεται μετά την πιλοτική δοκιμή της πλατφόρμας, απαιτείται μεταβατική περίοδος και επαρκής χρόνος, ώστε οι ιδιοκτήτες ακινήτων και οι φοροτεχνικοί τους να μπορέσουν να προχωρήσουν στις απαραίτητες διορθώσεις χωρίς πίεση, πρόστιμα ή τον φόβο αναδρομικών επιβαρύνσεων.
Από την πιλοτική λειτουργία προκύπτει ότι το εγχείρημα κινείται στη σωστή κατεύθυνση και μπορεί να αποτελέσει ουσιαστικό εργαλείο εκσυγχρονισμού και διαφάνειας. Παράλληλα, όμως, γίνεται σαφές ότι η μετάβαση δεν μπορεί να γίνει «με το πάτημα ενός κουμπιού», καθώς η ελληνική ακίνητη περιουσία χαρακτηρίζεται από πλήθος ειδικών περιπτώσεων, παλαιά κτίρια και δηλώσεις που δεν αντιστοιχούν εύκολα μεταξύ των διαφορετικών συστημάτων.
Στην πράξη, σε χιλιάδες ακίνητα – ιδίως σε παλαιά πολυώροφα κτίρια χωρίς σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας – σήμερα στο Ε9 εμφανίζεται ένας ολόκληρος όροφος με ένα μόνο ΑΤΑΚ. Με το ΜΙΔΑ, όμως, κάθε επιμέρους χώρος που μισθώνεται ή χρησιμοποιείται διαφορετικά θα πρέπει να αποκτήσει ξεχωριστό ΑΤΑΚ. Αυτό σημαίνει χειροκίνητες παρεμβάσεις, νέες δηλώσεις και επανέλεγχο τετραγωνικών, διαδικασία χρονοβόρα και ιδιαίτερα απαιτητική, ειδικά για ιδιοκτήτες με πολλά ακίνητα ή επαγγελματικούς χώρους.
Η ΠΟΜΙΔΑ προειδοποιεί ότι αν η πλατφόρμα ανοίξει πρόωρα και με υποχρεωτικές προθεσμίες, χωρίς μεταβατικό στάδιο, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να δημιουργηθούν μπλοκαρίσματα σε μισθώσεις, τροποποιήσεις συμβολαίων, χορήγηση επιδομάτων ενοικίου αλλά και σε μεταβιβάσεις ακινήτων. Για τον λόγο αυτό ζητείται το ΜΙΔΑ να τεθεί σε πλήρη λειτουργία μόνο όταν έχουν επιλυθεί, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, τα τεχνικά και πρακτικά προβλήματα που προκύπτουν από τη σύζευξη Κτηματολογίου και Ε9 και τη διαλειτουργικότητά τους με άλλα πληροφοριακά συστήματα.
Στο ίδιο πλαίσιο, τονίζεται ότι κατά τους πρώτους μήνες λειτουργίας θα πρέπει να υπάρξει περίοδος εξοικείωσης χωρίς ασφυκτικές προθεσμίες, ώστε οι φορολογούμενοι να μπορούν να αντιστοιχίζουν σταδιακά τα ακίνητά τους, ειδικά σε μια περίοδο όπου «τρέχουν» ήδη βαριές φορολογικές υποχρεώσεις, όπως ο ΕΝΦΙΑ και οι φορολογικές δηλώσεις. Η πλήρης αντιστοίχιση του συνόλου των ιδιοκτησιών, σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σε λίγους μήνες και ενδέχεται ρεαλιστικά να χρειαστεί χρόνος έως και το τέλος του 2026.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στο θέμα των προστίμων. Οι ιδιοκτήτες ζητούν να δοθεί η δυνατότητα διόρθωσης λαθών και αποκλίσεων χωρίς διοικητικές κυρώσεις, καθώς πολλά από τα προβλήματα δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα των φορολογουμένων αλλά σε ασυμφωνίες μεταξύ διαφορετικών βάσεων δεδομένων.
Παράλληλα, τίθεται ως απαραίτητη προϋπόθεση να διασφαλιστεί ότι τυχόν διορθώσεις σε εμβαδά ή στοιχεία ακινήτων δεν θα συνεπάγονται αναδρομικές φορολογικές επιβαρύνσεις, ώστε να μην αποθαρρυνθεί η σωστή αποτύπωση της πραγματικής εικόνας της ακίνητης περιουσίας.
Για τους λόγους αυτούς, η ΠΟΜΙΔΑ προτείνει η πλατφόρμα να ανοίξει μόνο όταν έχει προηγηθεί ουσιαστική επίλυση των προβλημάτων σύζευξης των συστημάτων, να λειτουργήσει αρχικά χωρίς υποχρεωτικές προθεσμίες, να μην συνδεθεί από την πρώτη ημέρα με τα Πληροφοριακά Στοιχεία Μισθώσεων, να παραμείνει προσβάσιμη η υφιστάμενη βάση μισθωτηρίων και να επανεξεταστούν συνολικά τα διοικητικά πρόστιμα των 100 ευρώ και άνω, τα οποία συχνά δεν συνάδουν με το πνεύμα χρηστής διοίκησης.
Τέλος, όπως είχε συμβεί και το 2020 με τα αδήλωτα τετραγωνικά προς τους δήμους, ζητείται να νομοθετηθεί ρητά ότι τυχόν διορθώσεις που θα προκύψουν από τη διαδικασία αντιστοίχισης δεν θα συνεπάγονται αναδρομικές φορολογικές χρεώσεις, ώστε να μην αποτελέσουν αντικίνητρο για την ορθή δήλωση των πραγματικών εμβαδών όλων των ακινήτων.
