Η αξία της Μεσογειακής διατροφής, αναδεικνύεται για ακόμη μία φορά, σύμφωνα με επιστημονική μελέτη, η οποία διαπιστώνει ότι η συστηματική κατανάλωσή της, έχει ως αποτέλεσμα την προστασία από νευροεκφυλιστικές παθήσεις και ειδικότερα από το Αλτσχάιμερ.
Εκτός από την Μεσογειακή Διατροφή, πολύ ψηλά στην λίστα της υγιεινής διατροφής, μπαίνει πλέον και η δίαιτα MIND, η οποία επικεντρώνεται στην πρόσληψη τροφών φυτικής προέλευσης και στον περιορισμό της πρόσληψης ζωικών προϊόντων και τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά. Στη δίαιτα MIND, δίνεται μεγάλη έμφαση στην κατανάλωση μούρων και πράσινων φυλλωδών λαχανικών.
Σύμφωνα με τη μελέτη, είναι εντυπωσιακό, ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν σχεδόν καθημερινά ελαιόλαδο, χόρτα, φυλλώδη σκούρα λαχανικά, μούρα και ψάρια, έχουν μεγάλες πιθανότητες να μην επιτρέψουν στο Αλτσχάιμερ να εισβάλει στην ζωή τους και να διατηρήσουν ζωηρές τις γνωστικές τους λειτουργίες.
Ειδικότερα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο CNN International, (Sandee LaMotte) οι άνθρωποι που κατανάλωναν τροφές από τη μεσογειακή διατροφή με βάση τα φυτά και τις δίαιτες MIND, είχαν λιγότερα από τα χαρακτηριστικά σημάδια του Αλτσχάιμερ –που είναι οι κολλώδεις πλάκες β-αμυλοειδούς και η συσσώρευση της πρωτεΐνης Ταυ στον εγκέφαλο- όταν υποβλήθηκαν σε αυτοψία.
Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι που ακολούθησαν πιο συστηματικά οποιαδήποτε από τις δίαιτες της Μεσογειακής Διατροφής, είχαν «σχεδόν 40% χαμηλότερες πιθανότητες» να έχουν αρκετές πλάκες και συσσώρευση Ταυ στον εγκεφαλικό ιστό για να διαγνωστούν με Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με τη μελέτη.
«Οι άνθρωποι που σημείωσαν τις υψηλότερες βαθμολογίες για την τήρηση της μεσογειακής διατροφής είχαν μέσες ποσότητες πλάκας και συσσώρευσης πρωτεΐνης Ταυ στον εγκέφαλό τους, παρόμοιο με το να είναι 18 χρόνια νεότεροι από εκείνους που σημείωσαν χαμηλότερη βαθμολογία», σύμφωνα με δήλωση της μελέτης. «Οι ερευνητές βρήκαν επίσης ότι οι άνθρωποι που σημείωσαν τις υψηλότερες βαθμολογίες για την τήρηση της δίαιτας MIND είχαν μέση ποσότητα πλάκας και συσσώρευση πρωτεΐνης Ταυ παρόμοιο με το να είναι 12 χρόνια νεότεροι από εκείνους που σημείωσαν τη χαμηλότερη βαθμολογία».
Η δύναμη χόρτων, μούρων και ελαιολάδου
Και δεν είναι μόνο αυτό. Η προσθήκη μόνο μιας κατηγορίας τροφίμων από οποιαδήποτε δίαιτα – όπως η κατανάλωση συνιστώμενων ποσοτήτων λαχανικών ή φρούτων – μείωσε τη συσσώρευση αμυλοειδούς στον εγκέφαλο σε επίπεδο παρόμοιο με το να είσαι περίπου τέσσερα χρόνια νεότερος, είπε η μελέτη.
«Κάνοντας μια απλή διατροφική τροποποίηση, όπως η προσθήκη περισσότερων χόρτων, μούρων, δημητριακών ολικής αλέσεως, ελαιόλαδου και ψαριού, μπορεί στην πραγματικότητα να καθυστερήσει την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ ή να μειώσει τον κίνδυνο άνοιας όταν γερνάτε», δήλωσε η συγγραφέας της μελέτης Puja Agarwal, επίκουρη καθηγήτρια Εσωτερικής Ιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Rush στο Σικάγο.
Το μεγαλύτερο όφελος για την εγκεφαλική υγεία, προέρχεται είναι από τα φυλλώδη χόρτα, τόνισε. Ωστόσο, η προσθήκη περισσότερων μούρων, δημητριακών ολικής αλέσεως και άλλων υγιεινών τροφών που συνιστώνται από τις δίαιτες ήταν επίσης ευεργετική, συμπλήρωσε η καθηγήτρια.
«Αν και αυτή η μελέτη δεν αποδεικνύει οριστικά ότι είναι δυνατό να επιβραδυνθεί η γήρανση του εγκεφάλου μέσω διατροφικών επιλογών, τα δεδομένα είναι αρκετά πειστικά, ώστε να προσθέσω πράσινα φυλλώδη λαχανικά στα περισσότερα γεύματά μου και να προτείνω τη μεσογειακή διατροφή για τους ασθενείς μου όσον αφορά τον κίνδυνο για εκδήλωση Αλτζχάιμερ», δήλωσε ο ερευνητής της νόσου του Αλτσχάιμερ, Δρ Ρίτσαρντ Άιζακσον, προληπτικός νευρολόγος στο Ινστιτούτο Νευροεκφυλιστικών Νοσημάτων της Φλόριντα, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη.
Ό,τι είναι καλό για την καρδιά, είναι και για τον εγκέφαλο
«Φυσικά, η μεσογειακή διατροφή είναι επίσης υγιεινή για την καρδιά… μειώνοντας τον κίνδυνο για εγκεφαλικό και νευροαγγειακό τραυματισμό που μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο για παθολογία της νόσου του Αλτσχάιμερ», δήλωσε ο Ρούντι Τάνζι, καθηγητής νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, ο οποίος δεν ήταν ένας από τους επιστήμονες, που συμμετέχουν στη μελέτη.
Ό,τι είναι καλό για την καρδιά είναι καλό για τον εγκέφαλο», δήλωσε ο Tanzi, ο οποίος είναι επίσης διευθυντής της ερευνητικής μονάδας γενετικής και γήρανσης στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης στη Βοστώνη.
Στην «καρδιά» της μεσογειακής διατροφής
Η μεσογειακή διατροφή έχει ως επίκεντρο τα φυτά. Η πλειοψηφία κάθε γεύματος πρέπει να είναι φρούτα και λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, φασόλια και σπόροι, μαζί με λίγους ξηρούς καρπούς. Δίνεται μεγάλη έμφαση στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. Το βούτυρο και άλλα λίπη καταναλώνονται σπάνια, έως καθόλου. Τα γλυκά και τα προϊόντα που παρασκευάζονται από ραφιναρισμένη ζάχαρη ή αλεύρι είναι σπάνια.
Το κρέας μπορεί να κάνει μια σπάνια εμφάνιση, αλλά συνήθως μόνο για να αρωματίσει ένα πιάτο. Αντίθετα, τα γεύματα μπορεί να περιλαμβάνουν αυγά, γαλακτοκομικά και πουλερικά, αλλά σε πολύ μικρότερες μερίδες από ό,τι στην παραδοσιακή δυτική διατροφή. Ωστόσο, τα ψάρια, τα οποία είναι γεμάτα με ωμέγα-3 που ενισχύουν τον εγκέφαλο, αποτελούν βασικό προϊόν.
Η μεσογειακή διατροφή, η οποία έχει κερδίσει κορυφαίες διακρίσεις ως καλύτερη δίαιτα εδώ και χρόνια, έχει μια εντυπωσιακή λίστα επιστήμης πίσω της. Μελέτες έχουν δείξει ότι αυτός ο τρόπος διατροφής μπορεί να αποτρέψει τη γνωστική έκπτωση, αλλά και να βοηθήσει την καρδιά, να μειώσει τον διαβήτη, να αποτρέψει την απώλεια οστών, να ενθαρρύνει την απώλεια βάρους και πολλά άλλα.
Μέσα στη δίαιτα MIND
Η δίαιτα MIND αναπτύχθηκε το 2015 από ερευνητές της Rush που ενδιαφέρονται να προχωρήσουν τη μεσογειακή διατροφή στο επόμενο επίπεδο, εστιάζοντάς την στην υγεία του εγκεφάλου. Αντί να παρέχει μια γενική δήλωση – τρώτε περισσότερα λαχανικά και φρούτα – όπως κάνει η μεσογειακή δίαιτα, η δίαιτα MIND συνιστά συγκεκριμένες ποσότητες γνωστών τροφών που είναι υγιεινές για τον εγκέφαλο, είπε η Agarwal.
Για παράδειγμα, τα φυλλώδη χόρτα, όσο πιο σκούρα είναι, τόσο καλύτερα, θα πρέπει να τρώγονται κάθε μέρα της εβδομάδας στη δίαιτα MIND. Αυτά περιλαμβάνουν ρόκα, κολάρο, χόρτα πικραλίδας, αντίδι, αμπελόφυλλα, λάχανο, λαχανικά μουστάρδας, μαρούλι, σπανάκι, σέσκουλο και χόρτα γογγύλι.
Τα βατόμουρα, τα σμέουρα ή οι φράουλες πρέπει να καταναλώνονται τουλάχιστον πέντε ημέρες την εβδομάδα.
Μια μελέτη του 2017 σε σχεδόν 6.000 υγιείς ηλικιωμένους Αμερικανούς με μέση ηλικία τα 68 έτη, διαπίστωσε ότι όσοι ακολούθησαν τη μεσογειακή διατροφή ή τη δίαιτα MIND μείωσαν τον κίνδυνο άνοιας κατά ένα τρίτο.
Τα περισσότερα οφέλη βρίσκονται στα φυλλώδη χόρτα
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο περιοδικό Neurology, εξέτασε τους εγκεφάλους 581 ατόμων που ο καθένας δώρισε το σώμα του ως μέρος του προγράμματος Memory and Aging Project στο Πανεπιστήμιο Rush. Το έργο, το οποίο ξεκίνησε το 1997, συλλέγει ετήσιες πληροφορίες διατροφής για τους συμμετέχοντες από το 2004, τόνισε η Agarwal.
Η τρέχουσα μελέτη ανέλυσε δεδομένα διατροφής από το 2014, για ένα μέσο όρο έξι έως επτά ετών, και στη συνέχεια συνέκρινε αυτές τις πληροφορίες, με τον αριθμό των πλακών β- αμυλοειδούς και της συσσώρευσης πρωτεΐνης Ταυ στον εγκέφαλο κάθε ατόμου κατά τη νεκροψία.
Η εξέταση του εγκεφαλικού ιστού για τον προσδιορισμό του συγκεκριμένου επιπέδου των δεικτών άνοιας, ήταν ένα μοναδικό μέρος της μελέτης, επεσήμανε η Agarwal:
«Προηγούμενες μελέτες με κίνδυνο άνοιας αφορούσαν περισσότερο το κλινικό αποτέλεσμα – τη γνωστική απόδοση με την πάροδο του χρόνου – αλλά η μελέτη μας εξετάζει τα συγκεκριμένο σημάδια ασθένειας στον εγκέφαλο μετά θάνατο».
Οι άνθρωποι που έτρωγαν μεγαλύτερες ποσότητες αρτοσκευασμάτων, γλυκών και τηγανητών και γρήγορου φαγητού είχαν πολύ υψηλότερα επίπεδα πλακών και συσσώρευσης πρωτεΐνης Ταυ στον εγκεφαλικό ιστό τους, διαπίστωσε η μελέτη.
Νεότεροι όσοι τρώνε φυλλώδη λαχανικά
Ποια τροφή ήταν η πιο χρήσιμη για τη μείωση της συσσώρευσης; Πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα οποία είναι γεμάτα με βιοενεργά, χημικές ουσίες σε τρόφιμα που μειώνουν τη φλεγμονή και προάγουν την υγεία. Παραδείγματα βιοδραστικών ενώσεων περιλαμβάνουν βιταμίνες, μέταλλα, φλαβονοειδή (αντιοξειδωτικά) και καροτενοειδή (χρωστικές ουσίες στο δέρμα των λαχανικών).
Ο εγκεφαλικός ιστός των ανθρώπων που έτρωγαν τα περισσότερα φυλλώδη λαχανικά φαινόταν σχεδόν 19 χρόνια νεότερος στη συσσώρευση πλάκας σε σύγκριση με εκείνους που έτρωγαν μία ή λιγότερες μερίδες την εβδομάδα, σύμφωνα με δήλωση της μελέτης.
«Ο συνδυασμός διαφορετικών θρεπτικών και βιοδραστικών ουσιών στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά τα κάνει μοναδικά», είπε η Agarwal. «Είναι πολύ πλούσια σε πολλά βιοενεργά, φλαβονοειδή και λουτεΐνη, η οποία είναι σημαντική για την υγεία του εγκεφάλου».
Υπάρχουν διαφορετικές υποθέσεις σχετικά με το γιατί η λουτεΐνη μπορεί να βοηθά στη συνολική ακεραιότητα του εγκεφάλου», πρόσθεσε, «όπως η μείωση του οξειδωτικού στρες και της φλεγμονής».
Ο πιο εντυπωσιακός αντίκτυπος των διαίτων ήταν στη συσσώρευση βήτα-αμυλοειδούς, όχι στην συσσώρευση Ταυ, και «η αντίστροφη συσχέτιση με το φορτίο βήτα-αμυλοειδούς ήταν ισχυρότερη για τη μεσογειακή δίαιτα παρά για τη δίαιτα MIND», ανέφερε η μελέτη.
Υπήρξε κάποια μείωση στην συσσώρευση της πρωτεΐνης Ταυ, τον άλλο βασικό δείκτη της νόσου του Αλτσχάιμερ, αλλά δεν ήταν τόσο ισχυρή όσο αυτή για το αμυλοειδές, επεσήμανε η Agarwal. Ωστόσο, η Agarwal και η ομάδα της, διεξήγαγαν μια άλλη μελέτη που διαπίστωσε ότι η κατανάλωση μούρων, ένα βασικό μέρος της δίαιτας MIND, ήταν χρήσιμη για τη μείωση της συσσώρευσης πρωτεΐνης Ταυ στον εγκέφαλο.
«Πρέπει ακόμα να ξεχωρίσουμε τι ακριβώς συμβαίνει», είπε. «Εν κατακλείδι όμως, αυτές οι δίαιτες είναι πλούσιες σε βασικά θρεπτικά συστατικά και βιοενεργά που μειώνουν τη συνολική φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες στον εγκέφαλο και πιθανώς οδηγούν σε λιγότερη συσσώρευση πλακών αμυλοειδούς και συσσώρευσης της πρωτεΐνης Ταυ».
