Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού που εφέτος ήταν στις 9 Μαρτίου, η Ελληνική Νεφρολογική Εταιρεία (ΕΝΕ) έδωσε στη δημοσιότητα επιδημιολογικά δεδομένα που δείχνουν ότι ο ένας στους 10 ενήλικες στη χώρα μας έχει μειωμένη νεφρική λειτουργία, δηλαδή πάσχει από κάποιου βαθμού νεφρική νόσο.
Σύμφωνα με την ΕΝΕ, αυτό σημαίνει ότι νοσούν σχεδόν 1 εκατομμύριο Έλληνες. Οι 100.000 εξ αυτών έχουν αρκετά σοβαρό πρόβλημα. Δυστυχώς όμως οι περισσότεροι δεν το ξέρουν, διότι η νόσος εξελίσσεται σε βάθος χρόνου χωρίς να προκαλεί συμπτώματα.
Μάλιστα είναι δυνατό να χάσει κάποιος μέχρι και το 90% της νεφρικής λειτουργίας του χωρίς να υποψιαστεί!
Η χρόνια νεφρική νόσος, όμως, ανοίγει τον δρόμο σε πολλές και επικίνδυνες επιπλοκές, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται σοβαρά καρδιαγγειακά επεισόδια. Και αυτό, διότι οι νεφροί επιτελούν σημαντικές λειτουργίες, όπως η απομάκρυνση των τοξινών από το αίμα.
Έχει επομένως ζωτική σημασία να προσέχουμε τη νεφρική λειτουργία μας. Η Διεθνής Εταιρεία Νεφρολογίας (ISN) που έχει θεσπίσει την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού, αναφέρει ότι οκτώ είναι οι κυριότεροι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να προστατευθούμε από τη χρόνια νεφρική νόσο. Να ποιοι είναι.
Να γυμνάζεστε τακτικά
Η συστηματική φυσική δραστηριότητα συμβάλλει στη διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους. Μειώνει επίσης την αρτηριακή πίεση. Και με τους δύο αυτούς τρόπους διαφυλάσσει τη νεφρική λειτουργία.
Να τρώτε υγιεινά
Η υγιεινή διατροφή παρέχει τα ίδια οφέλη με την άσκηση συν μερικά ακόμα, καθώς:
- Μειώνει τον κίνδυνο διαβήτη (υπέρταση και διαβήτης είναι κύριες αιτίες χρόνιας νεφρικής νόσου)
- Προστατεύει από την καρδιοπάθεια και άλλα νοσήματα που σχετίζονται με τη χρόνια νεφρική νόσο
Για να έχετε υγιή νεφρική λειτουργία δεν αρκεί να τηρείτε τους βασικούς κανόνες της υγιεινής διατροφής (πολλά φυτικής προελεύσεως τρόφιμα, μετρημένα ζωικής). Πολύ σημαντικό είναι να τρώτε και μετρημένο αλάτι.
Η συνιστώμενη ποσότητα για ολόκληρη την ημέρα είναι 5-6 γραμμάρια. Αντιστοιχούν σε 1 κουταλάκι του γλυκού. Ωστόσο συμπεριλαμβάνουν και το αλάτι που περιέχουν τα τρόφιμα του εμπορίου. Το ψωμί, π.χ., ακόμα κι αν είναι πολύσπορο ή ολικής αλέσεως, περιέχει πολύ αλάτι. Το ίδιο και τα τυριά, τα δημητριακά για πρωινό κ.λπ. Το αλάτι αναγράφεται στα τρόφιμα με τη μορφή του νατρίου. Όσο λιγότερο νάτριο περιέχουν (ιδανικά κάτω από 1 γραμμάριο ανά 100 γραμμάρια τροφίμου) τόσο το καλύτερο.
Μειώστε επίσης το αλάτι που χρησιμοποιείτε στην μαγειρική, αυξάνοντας μυρωδικά και μπαχαρικά (βάλτε π.χ. περισσότερο κρεμμύδι και σκόρδο). Μειώστε και την κατανάλωση έτοιμων φαγητών του εμπορίου και μην προσθέτετε αλάτι στο πιάτο σας.
Να ελέγχετε το σάκχαρό σας
Οι μισοί άνθρωποι που έχουν διαβήτη (δηλαδή αυξημένο σάκχαρο στο αίμα) δεν το γνωρίζουν. Είναι σημαντικό να κάνετε κάθε χρόνο προληπτικές αιματολογικές εξετάσεις, στο πλαίσιο των οποίων θα ελέγχετε και την γλυκόζη αίματος (έτσι αναγράφεται το σάκχαρο). Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό αν πλησιάζετε τη μέση ηλικία ή έχετε ήδη περάσει τα 40 έτη.
Να θυμάστε ότι οι μισοί πάσχοντες από διαβήτη υφίστανται βλάβες στους νεφρούς και έχουν μειωμένη νεφρική λειτουργία. Ο κίνδυνος αυτός μπορεί να μειωθεί με την καλή ρύθμιση του σακχάρου (καλός γλυκαιμικός έλεγχος).
Να ελέγχετε την πίεσή σας
Περίπου οι μισοί πάσχοντες από υπέρταση δεν γνωρίζουν ότι νοσούν. Όπως ακριβώς η μειωμένη νεφρική λειτουργία δεν προκαλεί συμπτώματα, έτσι και η υπέρταση είναι ασυμπτωματική. Επομένως και οι δύο παθήσεις είναι εξαιρετικά επικίνδυνες.
Η υπέρταση μπορεί να βλάψει τους νεφρούς. Επομένως πρέπει να την ελέγχετε οπωσδήποτε μία φορά τον χρόνο, στο πλαίσιο του γενικού τσεκάπ. Όπως ισχύει για το σάκχαρο αίματος, έτσι και στην περίπτωση της υπέρτασης ο προληπτικός έλεγχος είναι εξαιρετικά σημαντικός αν πλησιάζετε τη μέση ηλικία ή έχετε ήδη περάσει τα 40 έτη.
Οι φυσιολογικές τιμές της πίεσης είναι έως 120 mmHg η μεγάλη (συστολική) και έως 80 mmHg η μικρή (διαστολική). Οι τιμές που επίμονα είναι από 140/90 mmHg και πάνω, είτε παρουσιάζονται μαζί είτε μεμονωμένα, σημαίνουν υπέρταση, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Βέβαια, η Αμερικανική Εταιρεία Καρδιάς (AHA) και άλλοι φορείς συνιστούν να αρχίζει σε χαμηλότερα επίπεδα θεραπεία (από το 130/80 mmHg και πάνω). Καλύτερα είναι να συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, συνιστά η ISN.
Να καταναλώνετε αρκετά υγρά
Η ακριβής ποσότητα που χρειάζεστε για υγιή νεφρική λειτουργία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως:
- Το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας
- Οι καιρικές συνθήκες
- Η κατάσταση της υγείας
- Η εγκυμοσύνη
- Ο θηλασμός κ.ά.
Κατά μέσον όρο, ένας υγιής άνθρωπος χρειάζεται περίπου 2 λίτρα υγρά την ημέρα σε άνετες θερμοκρασίες. Αυτό σημαίνει πως το καλοκαίρι μπορεί να χρειάζεται ακόμα περισσότερα (τουλάχιστον 3 λίτρα, αναλόγως με το επίπεδο της εφίδρωσης).
Στα υγρά αυτά συμπεριλαμβάνονται και εκείνα που προσλαμβάνει από καφέ, τσάι, φρούτα, σούπες, γάλα κ.λπ. Το καλύτερο ρόφημα, όμως, είναι το σκέτο νερό.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι προαναφερθείσες ποσότητες ισχύουν μόνο για τους υγιείς ανθρώπους. Οι πάσχοντες από παθήσεις της καρδιάς, των νεφρών ή του ήπατος πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες των γιατρών τους για την πρόσληψη υγρών.
Μην καπνίζετε
Το κάπνισμα επιβραδύνει τη ροή του αίματος στους νεφρούς, με συνέπεια να επιβαρύνει τη νεφρική λειτουργία. Αυξάνει επίσης τον κίνδυνο καρκίνου του νεφρού κατά 50%.
Μην παίρνετε συχνά παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη
Τόσο τα αντιφλεγμονώδη όσο και απλά παυσίπονα/αναλγητικά μπορεί να βλάψουν τους νεφρούς εάν λαμβάνονται συστηματικά.
Αν ήδη έχετε νεφρική νόσο ή μειωμένη νεφρική λειτουργία, ακόμα και λίγες δόσεις μπορεί να επιβαρύνουν τους νεφρούς σας. Επομένως, να τα παίρνετε πάντοτε με ιατρική συμβουλή.
Να ελέγχετε τακτικά τη νεφρική λειτουργία σας αν έχετε παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες αυτοί είναι:
- Ο σακχαρώδης διαβήτης
- Η υπέρταση
- Η παχυσαρκία
- Το οικογενειακό ιστορικό νεφρικής νόσου
