Ζημιές που «αγγίζουν» το ένα εκατομμύριο ευρώ αφήνει, σύμφωνα με τους πρώτους πρόχειρους υπολογισμούς, σε επίπεδο Ρεθύμνου το «κανόνι» του σκανδιναβικού tour operator – τουρκικών συμφερόντων – Detur, που ανακοίνωσε ότι αναστέλλει τις δραστηριότητές του έως τα τέλη του 2022!
Αυτομάτως, σε πολλούς ξύπνησαν μνήμες απ’ το 2019, όταν το αντίστοιχο ακριβώς διάστημα – και πάλι προς τα τέλη του Σεπτέμβρη – η χρεοκοπία της Thomas Cook προκάλεσε μετασεισμικές …δονήσεις πολλών εκατομμυρίων ευρώ!
Τα «θραύσματα» απ’ την «βόμβα» που έσκασε προ ημερών βρήκαν και το νησί μας: Συγκεκριμένα δεν άφησαν αδιάφορο και… αδιάτρητο το δυτικό τμήμα της Κρήτης (Χανιά και Ρέθυμνο) όπου δραστηριοποιούνταν μέχρι πρότινος ο σκανδιναβικός tour operator. Αναστάτωση έχει προκληθεί και στη Ρόδο, καθώς κι εκεί υπάρχουν μεγάλες οφειλές.
Το μόνο παρήγορο σενάριο, αν και προς το παρόν κινείται στη σφαίρα της θεωρίας, είναι το φημολογούμενο ενδεχόμενο εξαγοράς της χρεοκοπημένης εταιρείας από άλλο tour operator, τον Αnex Τour. Σημειωτέον, ο τουρκικός ταξιδιωτικός όμιλος έχει αποκτήσει το brand name της Thomas Cook στη Γερμανία.
«Όταν χάνεται από την αγορά ένας tour operator, οπωσδήποτε είναι μεγάλη η ζημιά. Πολλά μικρά ξενοδοχεία περίμεναν κόσμο από αυτόν τον tour operator, και τώρα πρέπει να ψάξουν συνεργάτη για του χρόνου» σχολιάζει στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος του συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου Μανόλης Τσακαλάκης.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το «φέσι» που αφήνεται σε περίπου 13-15 ξενοδοχεία του Ρεθύμνου, είναι διαφόρων οικονομικών μεγεθών: Αλλού είναι 160.000 ευρώ, αλλού 180.000 ευρώ και σε καλύτερες περιπτώσεις 20.000 και 40.000 ευρώ.
Η «σούμα» ανεβάζει το συνολικό λογαριασμό της χασούρας στο ένα εκατομμύριο ευρώ, σε μία χρονιά όπου κάθε ευρώ … μετράει, εξαιτίας των πληθωριστικών πιέσεων και της ενεργειακής κρίσης!
Οι άσχημες αυτές εξελίξεις αναγκάζουν ξενοδοχεία να κλείσουν νωρίτερα απ’ την προγραμματισμένη ημερομηνία, καθότι οι πελάτες που περίμεναν δεν θα έρθουν – ίσως αναβάλουν για την επόμενη σεζόν το ταξίδι τους!
Τα ανησυχητικά σημάδια
Το «φαλίρισμα» της Detur δεν ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία, για τους γνωρίζοντες καλά την αγορά. Προηγήθηκαν διάφορα τρανταχτά προειδοποιητικά σημάδια.
«Είχε μία αδυναμία πληρωμών εδώ και αρκετό καιρό, από τον Ιούλιο περίπου. Καθυστερούσαν τις πληρωμές τους, τις πήγαιναν πιο πίσω. Φαινόταν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις. Τελικά επήλθε το μοιραίο» σημειώνει ο κ. Τσακαλάκης.
«Σε καμία περίπτωση δεν μιλάμε για αντίστοιχο πλήγμα με την Thomas Cook» ξεκαθαρίζει ο πρόεδρος του συνδέσμου Τουριστικών Πρακτόρων Ρεθύμνου Στράτος Μπερέτης, υποστηρίζοντας ακόμα: «Κάθε χρεοκοπία, ειδικά αν υπάρχουν υπόλοιπα πίσω σε ξενοδόχους, είναι μία αρνητική εξέλιξη. Γιατί, αυτά τα χρήματα αφαιρούνται από την τοπική οικονομία. Ήταν κάτι που δεν διαφαινόταν ότι θα γίνει. Δεν είναι βέβαια ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Δυστυχώς, το έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν. Για τους πελάτες που θα έρχονταν του χρόνου, το κενό θα καλυφθεί από άλλους tour operator. Αν υπάρχει ζήτηση, ο κόσμος θα έρθει. Το θέμα είναι ότι αφήνει πίσω μία οικονομική τρύπα, έπειτα από μία κακή περίοδο την προηγούμενη διετία. Ακόμα δεν ξέρουμε τα ακριβή νούμερα και το τί θα γίνει. Δεν έχει βγει αν η εταιρεία θα εισέλθει σε καθεστώς επιτήρησης και θα αρχίσει η εκκαθάριση για να πληρωθούν κάποια ποσά. Προς το παρόν υπάρχει μία αβεβαιότητα για αυτό το θέμα».
Ο κ. Μπερέτης βρίσκεται εν αναμονή των εξελίξεων, για το εάν θα επιβεβαιωθεί η πληροφόρηση που έχει, περί της εξαγοράς της Detur απ’ τον τουρκικό ταξιδιωτικό όμιλο Αnex Τour.
«Περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει. Σε αυτή την περίπτωση, αν δηλαδή μπουν νέα κεφάλαια, ενδεχομένως θα πληρωθούν κι όλα τα οφειλόμενα ποσά» αναφέρει ο πρόεδρος του συνδέσμου Τουριστικών Πρακτόρων Ρεθύμνου.
Ο σκανδιναβικός tour operator Detur, είχε ανακοινώσει εν τω μεταξύ τις προάλλες: «Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν προκλήσεις πέρα από τα συνηθισμένα για τον κλάδο των ταξιδιών, των μεταφορών και του τουρισμού με πρώτα μια πανδημία που σταμάτησε όλα τα ταξίδια και μετά μια επανεκκίνηση που δεν ήταν χωρίς προβλήματα. Το γεγονός ότι τώρα διεξάγεται πόλεμος στην Ευρώπη, ο οποίος επηρεάζει την οικονομία με πληθωρισμό και ασθενέστερο νόμισμα, σημαίνει ότι η βάση των ταξιδιωτών αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα, την ίδια στιγμή που το κόστος για τα αεροπορικά καύσιμα αυξάνεται απότομα. Αυτό οδήγησε στην ανάγκη για επανεκκίνηση της δραστηριότητάς μας, για να διασφαλιστεί η υγεία της επιχείρησης.
Ως εκ τούτου, η Detur αποφάσισε να αναθεωρήσει τις δραστηριότητές της και ως εκ τούτου θα προβεί σε αναδιοργάνωση με νέα κεφάλαια που προστίθενται στην εταιρεία. Καθώς αυτό σημαίνει αλλαγές στον οργανισμό και στις διαδικασίες του οργανισμού, η επιχείρηση θα τεθεί προσωρινά σε παύση για μια περίοδο. Το υπόλοιπο της σεζόν του 2022 θα ακυρωθεί.
Λυπούμαστε για την πιθανή ταλαιπωρία και προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει στους ταξιδιώτες των οποίων τα ταξίδια δεν πραγματοποιούνται τώρα. Ωστόσο, είναι δυστυχώς απαραίτητο να γίνουν οι αλλαγές που απαιτούνται για να είναι μια ισχυρή και υγιής εταιρεία στο μέλλον.
Οι ταξιδιώτες που επηρεάζονται από τις ακυρωμένες αναχωρήσεις θα επικοινωνήσουν με την υποστήριξη πελατών της Detur με σειρά αναχώρησης με βάση την πλησιέστερη ημερομηνία αναχώρησης πρώτα».
Αντικρουόμενα μηνύματα
Παρά τις μελανές σελίδες, της ενεργειακής – οικονομικής κρίσης, κι εσχάτως της χρεοκοπίας της Detur, η σεζόν οδεύει προς ένα πολύ ευχάριστο φινάλε, φέροντας βεβαίως έναν μεγάλο αστερίσκο αβεβαιότητας για την επόμενη τουριστική περίοδο.
«Η χρονιά είναι καλή, μετά από δύο χρόνια δύσκολα. Το 2020 σαν να μην υπήρχε καθόλου. Το 2021 ήταν μία σεζόν που πραγματοποιήσαμε το 60-65% του τζίρου του 2019. Κι εφέτος ισοφαρίσαμε! «είναι η γρήγορη αποτίμηση που κάνει στα «Ρ.Ν.» ο κ. Τσακαλάκης.
«Τα ξενοδοχεία θα αρχίσουν να κλείνουν από τις 15 Οκτώβρη. Κάποια πολύ λίγα, 5-10 στο σύνολο της Κρήτης, μένουν ανοικτά στο πρώτο δεκαήμερο του Νοέμβρη. Από εκεί και μετά, αν υπάρχουν πτήσεις και κίνηση, σίγουρα κάποιοι συνάδελφοι θα μείνουν ανοικτοί, αν συμφέρουν οι τιμές. Μέχρι στιγμής, όμως, αυτά που έχουμε ακούσει είναι ευχολόγια. Δεν έχουμε κάτι χειροπιαστό. Όλες οι χρονιές, ακόμα και προ πανδημίας, είναι προγραμματισμένες από Απρίλιο έως τέλος Οκτώβρη. Κάποια στιγμή, κάποιες πτήσεις πάνε λίγο παραπέρα. Άλλα πάνε μέχρι την πρώτη εβδομάδα του Νοέμβρη, κι άλλες μέχρι το πρώτο δεκαήμερο. Αυτό είναι το συνηθισμένο απ’ όλα τα προηγούμενα χρόνια» εξηγεί ο πρόεδρος του συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου.
«Η σεζόν διατηρεί τη δυναμική της. Τα νούμερα σε διεθνείς αφίξεις είναι παραπάνω από το 2019 μέχρι και τον Αύγουστο. Φαίνεται ότι και ο Σεπτέμβριος θα είναι το ίδιο. Θετική έκπληξη είναι τα Χανιά που παρουσιάζουν διψήφιους αριθμούς. Η δυναμική συνεχίζεται και τον Οκτώβριο, οπότε είναι σίγουρο ότι η χρονιά θα κλείσει θετικά» έρχεται να προσθέσει ο κ. Μπερέτης.
Κομβικό διάστημα για την πορεία της επόμενης χρονιάς, είναι εκείνο της αποκριάς. Πάντως, τόσο ο κ. Τσακαλάκης, όσο και ο κ. Μπερέτης συγκλίνουν στην άποψη ότι το 2023 θα κυριαρχήσουν οι κρατήσεις της τελευταίας στιγμής. Απολύτως λογικό, αφού το πουγκί των εσόδων των Ευρωπαίων ταξιδιωτών αδειάζει απ’ το εκτοξευμένο στα ύψη κόστος ζωής. Οι διακοπές έρχονται σε δεύτερη μοίρα.
Για μία πολύ δύσκολη συγκυρία κάνει λόγο ο κ. Τσακαλάκης, ο οποίος θα παραδεχθεί: «Είμαστε πάρα πολύ σκεπτικοί και γι’ αυτό δεν μπορούμε να κάνουμε προγνωστικά. Διότι, απλούστατα έχουμε δύο τρεις σίγουρες παραμέτρους: Ο πόλεμος που εξελίσσεται, η πανδημία, η υπέρογκη αύξηση του κόστους ζωής στον κόσμο – ειδικά στην Ευρώπη. Οι πελάτες θα έχουν ανασταλτικούς παράγοντες: Θα έχουν λιγότερα χρήματα στις τσέπες για διακοπές. Με λιγότερα χρήματα καλούνται να πληρώσουν περισσότερα για να έρθουν διακοπές.
Αυτό είναι κάτι που θα τους βάλει σε σκέψεις. Δεν περιμένω ότι θα κλείνουν όπως παλιά. Θα είναι πελάτες της τελευταίας στιγμής. Θα περιμένουν να περάσει ο χειμώνας και μετά να κάνουν τις κρατήσεις τους».
Covid… επιτρέποντος, στο Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι – στις αφίξεις και στην κινητικότητα που θα υπάρχει – «Θα πάρουμε και μία γεύση για το τι μέλλει γενέσθαι» εκτιμά ο πρόεδρος του συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου.
Οι διακοπές, γενικότερα, εξελίσσονται σε μία πιο ακριβή …απόλαυση: Οι αεροπορικές εταιρείες έχουν ανεβάσει τις τιμές των εισιτηρίων τους, σε μεγάλες αυξήσεις προέβησαν και οι tour operators, ενώ και οι ξενοδόχοι μετακύλησαν ή προτίθενται να μεταφέρουν ένα μέρος του αυξημένου λειτουργικού του κόστους στον τελικό καταναλωτή.
«Είναι σίγουρο ότι του χρόνου θα δουλέψουν πιο πολύ τα last minute» καταφάσκει ο κ. Μπερέτης. «Κι είναι λογικό: ο κόσμος θέλει να δει πώς θα βγάλει τον χειμώνα, οι λογαριασμοί που λαμβάνουμε είναι δυσθεώρητοι, επομένως αντιλαμβάνεστε ότι τα νοικοκυριά στην Ευρώπη, απ’ όπου προέρχονται κυρίως οι πελάτες μας, αλλάζουν τον προϋπολογισμό τους».
Διατηρώντας την αισιοδοξία του, ο ίδιος θα εντοπίσει τις υφιστάμενες αντικειμενικές δυσκολίες: «Υπάρχει πάντως αισιοδοξία για τη σεζόν που θα έρθει. Ο προγραμματισμός είναι καλός. Υπάρχει ενδιαφέρον. Υπάρχει μία ανησυχία και μία αβεβαιότητα για το πώς θα κυλήσει ο χειμώνας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι συνήθως τον Φλεβάρη έχουμε αρκετά καλά στατιστικά για το πώς θα πάει η σεζόν. Εφέτος όμως αυτό θα μετατεθεί για ένα μήνα μετά, όπου θα ξέρουμε τι θα γίνει».
Καλή πρόθεση, κακό (οικονομικό) κλίμα
Δημοσιεύματα παρουσίαζαν τα ξενοδοχεία του Ρεθύμνου έτοιμα να διαθέσουν σχεδόν 2.000 κλίνες για τις ανάγκες του χειμερινού τουρισμού, από εφέτος. Αυτό δεν αποτελεί, ωστόσο… είδηση!
«Μας ζήτησε το υπουργείο αν προτιθέμεθα να μείνουμε ανοικτοί. Είπαμε ότι θα καταγράψουμε ποιες κλίνες είναι ανοικτές: Είναι το ίδιο ακριβώς νούμερο με αυτό που διαθέτουμε στο καρναβάλι. Τα ξενοδοχεία πόλεως που είναι ούτως ή άλλως ανοικτά, συν τα airbnb, συν τα καταλύματα που δεν απασχολούν πολύ προσωπικό (όπως στις κουζίνες), είναι περίπου 2.000 κλίνες» αποσαφηνίζει ο κ. Τσακαλάκης.
Όσο για το τελικό ταμείο, «βλέπει» το 30% των μονάδων να «μπαίνει μέσα», το 40% να έχει μία ισορροπία σε έσοδα – έξοδα κι άλλο ένα 30% να κλείνει τη σεζόν με κέρδη.
Ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας δυόμιση μήνες πριν, από το Ρέθυμνο, διερεύνησε τις προθέσεις των ντόπιων ξενοδόχων, για το ενδεχόμενο φιλοξενίας βορειοευρωπαίων συνταξιούχων (ως επί το πλείστον Γερμανών) τον χειμώνα. Καλή πρόθεση υπάρχει, αλλά αυτή δεν αρκεί. Το κλίμα στη Μεσόγειο είναι σαφώς πιο ελαφρύ από τις χώρες του βορρά, οι ενεργειακοί και οικονομικοί κλυδωνισμοί όμως καλύπτουν όλη τη Γηραιά Ήπειρο.
Δεν είμαστε ακόμη έτοιμοι, συνολικά, να υποστηρίξουμε το μεγαλεπήβολο σχέδιο για τουρισμό 365 ημερών, θα πει ο κ. Μπερέτης. «Υπάρχει έλλειμμα στις υποδομές και έλλειμμα σε διάφορα άλλα επίπεδα. Για την Κρήτη δεν θα είναι τόσο εύκολο να συμβεί αυτό άμεσα. Διάθεση υπάρχει, αλλά τα κόστη εδώ είναι τεράστια: Το σκεπτικό ότι θα έρθουν να περάσουν πιο φτηνά το χειμώνα τους εδώ, δεν ισχύει. Όταν κι εμάς οι λογαριασμοί ρεύματος και θέρμανσης είναι σε αυτά τα επίπεδα – παρόλο που είναι καλύτερος ο χειμώνας, χρειάζεται θέρμανση και το χειμώνα. Οι Ευρωπαίοι έχουν μάθει να πηγαίνουν σε ένα σπίτι που είναι φούρνος τον χειμώνα. Έχουν μάθει να ζουν διαφορετικά. Δεν είναι και τόσο εύκολο όλο αυτό».
