Τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2020, ο θάνατος 350 ελεφάντων στο δέλτα του ποταμού Οκαβάνγκο της Μποτσουάνα έφερε σε αμηχανία τους οικολόγους και προκάλεσε σε παγκόσμιο επίπεδο εικασίες σχετικά με το τι τον προκάλεσε. Επηρεάστηκαν ελέφαντες όλων των ηλικιών και των δύο φύλων, με πολλούς να περπατούν σε κύκλους πριν καταρρεύσουν ξαφνικά. Δύο μήνες αργότερα, άλλοι 35 ελέφαντες πέθαναν στη βορειοδυτική Ζιμπάμπουε.
Εκείνη την εποχή, σύμφωνα με τον Guardian, κυβερνητικοί αξιωματούχοι στη Μποτσουάνα απέδωσαν τους θανάτους σε μια απροσδιόριστη κυανοβακτηριακή τοξίνη, και δεν δημοσιεύθηκαν περαιτέρω λεπτομέρειες.
Τώρα όμως βγήκαν τα αποτελέσματα των εξετάσεων από τους ελέφαντες που πέθαναν στη γειτονική Ζιμπάμπουε και έδειξαν ότι η αιτία ήταν ένα ελάχιστα γνωστό βακτήριο που ονομάζεται Pasteurella Bisgaard taxon 45, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα σηψαιμία, δηλαδή δηλητηρίαση του αίματος.
Η συγκεκριμένη βακτηριακή λοίμωξη δεν είχε συνδεθεί προηγουμένως με θανάτους ελεφάντων, σύμφωνα με την μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications και συντάχθηκε από διεθνή ομάδα ερευνητών από το Ίδρυμα Άγριας Ζωής Victoria Falls, το Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ, εργαστήρια στη Νότια Αφρική και την Υπηρεσία Υγείας Ζώων και Φυτών της βρετανικής κυβέρνησης.
Οι ελέφαντες της αφρικανικής σαβάνας μειώνονται κατά 8% ετησίως, κυρίως λόγω της λαθροθηρίας, με 350.000 να απομένουν στη φύση. Η μελέτη θεωρεί ότι οι μολυσματικές ασθένειες θα πρέπει να προστεθούν στον κατάλογο των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.
Ο Δρ. Arnoud van Vliet από το Πανεπιστήμιο του Surrey δήλωσε ότι η μόλυνση «προστίθεται στον αυξανόμενο κατάλογο των απειλών που σχετίζονται με ασθένειες, τις οποίες αντιμετωπίζουν οι ελέφαντες».
Οι ελέφαντες είναι ιδιαίτερα κοινωνικά ζώα, και επίσης ήταν πιθανότατα στρεσαρισμένοι λόγω των συνθηκών ξηρασίας εκείνη την εποχή, γεγονός που έκανε ένα τέτοιο ξέσπασμα πιο πιθανό.
Τα βακτήρια Pasteurella έχουν συνδεθεί στο παρελθόν με τον αιφνίδιο θάνατο περίπου 200.000 αντιλόπων σάιγκα στο Καζακστάν – ένα περιστατικό που οι ερευνητές πιστεύουν ότι θα μπορούσε να ρίξει φως στο τι ακριβώς συνέβη στα κοπάδια των ελεφάντων. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το βακτήριο Pasteurella ζει γενικά αβλαβώς στις αμυγδαλές ορισμένων, αν όχι όλων, των αντιλόπων. Μια ασυνήθιστη αύξηση της θερμοκρασίας στους 37 βαθμούς Κελσίου, ωστόσο, είχε ως αποτέλεσμα να περάσει το βακτήριο στην κυκλοφορία του αίματος, όπου προκάλεσε σηψαιμία.
Το Bisgaard taxon 45 έχει βρεθεί προηγουμένως να υπάρχει σε τίγρεις και λιοντάρια (διαπιστώθηκε με την εξέταση μιας πληγής από δάγκωμα σε άνθρωπο), καθώς και σε σκίουρους, σύμφωνα με τη μελέτη.
Άλλα ενδεχόμενα που εξέτασαν οι ειδικοί ήταν η ύπαρξη κυανίου, το οποίο κάποιοι χρησιμοποιούν για να δηλητηριάζουν ελέφαντες, αλλά δεν βρέθηκαν ίχνη δηλητηρίων στα κουφάρια ή κοντά στους νερόλακκους. Άλλες θεωρίες περιλάμβαναν την κατάποση τοξινών από άνθη φυκιών. Η λαθροθηρία αποκλείστηκε αμέσως, επειδή τα κουφάρια είχαν ακόμα χαυλιόδοντες.
