Η κατρακύλα των τιμών ενέργειας και συγκεκριμένα του φυσικού αερίου έχει ως αποτέλεσμα να απενεργοποιήσει το πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και να στερέψει την πηγή εσόδων για τις επιδοτήσεις των λογαριασμών.
Και είναι λογικό αφού πλέον οι ανώτατες τιμές που ορίζονται ανά τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής είναι υψηλότερες από τη μέση οριακή τιμή του συστήματος ή τη μέση χρηματιστηριακή τιμή ενέργειας.
Η πορεία των εσόδων
Το πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θεσπίστηκε τον περσινό Ιούλιο προκειμένου να αντληθούν πρόσθετα έσοδα και με τον τρόπο αυτό να μεταφερθούν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, το οποίο με τη σειρά του χρηματοδοτεί τις επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος.
Αξίζει να σημειωθεί από τον Ιούλιο του 2022 έως και σήμερα το πλαφόν έχει δώσει 3,263 δις. ευρώ. Από αυτά τα 2,103 δις. ευρώ προήλθαν από τις ΑΠΕ.
Όσο, όμως αποκλιμακώνονται οι τιμές του φυσικού αερίου, τόσο η μέση χρηματιστηριακή τιμή ηλεκτρικής ενέργειας υποχωρεί με αποτέλεσμα να είναι χαμηλότερη από τις αντίστοιχες ανώτατες τιμές που θεσπίστηκαν στις μονάδες φυσικού αερίου, λιγνίτη, υδροηλεκτρικών και ΑΠΕ.
Έτσι, από την 1η Ιανουαρίου του 2023 έως και σήμερα στο ΤΕΜ μπήκαν μόλις 374 εκ. ευρώ εκ των οποίων τα 320 εκ. ευρώ ήρθαν από τις ΑΠΕ και πάλι.
Από την 1η Φεβρουαρίου 2023 μέχρι σήμερα το πλαφόν έχει δώσει στο ΤΕΜ 232 εκ. Ευρώ. Τα 208 εκ. Ευρώ είναι από τις ΑΠΕ.
Ο Ιανουάριος ήταν ο τελευταίος μήνας που κάποια τεχνολογία εκτός ΑΠΕ έδωσε αξιόλογα ποσά στο ΤΕΜ. Και αυτά ήταν τα υδροηλεκτρικά από τα οποία αντλήθηκαν τα 27 εκ εκ των συνολικά 142 εκ. ευρώ του ίδιου μήνα. Να σημειωθεί πως η ανώτατη τιμή στους υδροηλεκτρικούς σταθμούς τον Ιανουάριο ήταν στα 112 ευρώ και η μέση χονδρεμπορική τιμή στα 191 ευρώ, επηρεαζόμενη από τις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου.
Οι ΑΠΕ
Όπως προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων της ΡΑΑΕΥ, οι ΑΠΕ συνεισέφεραν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων στο ΤΕΜ για τις επιδοτήσεις των λογαριασμών.
Τον Μάιο τα έσοδα από τις πράσινες μορφές ενέργειας ήταν 90%, όπως και τον Απρίλιο, τον Μάρτιο το 94%, τον Φεβρουάριο το 87% και τον Ιανουάριο το 79% των συνολικών εσόδων.
Το «όπλο» του πλαφόν έχει τεθεί ουσιαστικά σε αχρηστεία. Κι αυτό καθώς αφενός μόνο οι ΑΠΕ προσφέρουν έσοδα για τις επιδοτήσεις και αφετέρου αυτά τα ποσά η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να τα αντλήσει και με άλλον τρόπο.
Πριν την καθιέρωση του πλαφόν, όταν η τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς ξεπερνούσε την εγγυημένη τιμή που είχαν κλειδώσει οι ηλεκτροπαραγωγοί το πλεόνασμα κατευθυνόταν στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ. Και η κυβέρνηση είχε θεσπίσει τη δυνατότητα να αντλεί από τον ΕΛΑΠΕ τα πρόσθετα έσοδα και αυτά να κατευθύνονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Μάλιστα με αυτή τη διαδικασία, η οποία παραμένει σε νομοθετική ισχύ, είχαν συγκεντρωθεί στο ΤΕΜ 1,1 δις. ευρώ τα οποία πήγαν στις επιδοτήσεις.
Το πλαφόν
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, πια το πλαφόν για να λειτουργήσει και να συγκεντρώσει έσοδα από τις τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής πλην ΑΠΕ θα πρέπει οι τιμές του φυσικού αερίου να ξεπεράσουν τα 100 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Αλλά ακόμη κι αν δεν είχε παραταθεί το πλαφόν η δυνατότητα άντλησης πόρων για επιδοτήσεις υπάρχει μέσω του ΕΛΑΠΕ.