Απομεινάρια της αρχαίας ελληνικής πόλης Κυρήνης, που ήταν κρυμμένα για αιώνες, ήρθαν στο φως στη Λιβύη. Οι καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν προσφάτως τη χώρα, προκαλώντας τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων, έγιναν η αιτία να αποκαλυφθούν άγνωστα μέχρι σήμερα τμήματα του σημαντικού αρχαιολογικού χώρου που συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Οι αρχές της Λιβύης που κατέφθασαν στην περιοχή προκειμένου να εκτιμήσουν τις ζημιές που προκλήθηκαν από τις πλημμύρες και να σώζουν ότι σώζεται βρέθηκαν ξαφνικά μπροστά σε μια μεγάλη αποκάλυψη. Την ανάδυση, από τα κατώτερα στρώματα της γης, νέων αρχαιολογικών μνημείων που σχετίζονται άμεσα με την μεγάλη ιστορία της Κυρήνης και χρήζουν ενδελεχούς αρχαιολογικής διερεύνησης.
Σύμφωνα με όσα είπε μάλιστα ο Δρ Ahmed Issa από το Τμήμα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Omar Al-Mukhtar κρίνεται απαραίτητο να συγκροτηθεί μια εθνική επιτροπή αποτελούμενη από ειδικούς για την ταξινόμηση των νέων αρχαιολογικών μνημείων και την ανάπτυξη ενός σχεδίου για την αποκατάσταση της περιοχής.
Το ευχάριστο είναι πως οι πλημμύρες δεν προκάλεσαν σημαντικές ζημιές στα βασικά μνημεία του αρχαιολογικού χώρου τα οποία έχουν καταφέρει να επιβιώσουν μέσα στους αιώνες παρά τους πολέμους και τις κατά καιρούς επιθέσεις των ισλαμιστών. Παρόλα αυτά η συγκέντρωση μεγάλης ποσότητας υδάτων στην περιοχή απειλεί τα θεμέλια των μνημείων τα οποία θα πρέπει να προστατευθούν με οργανωμένες και στοχευμένες παρεμβάσεις.
Η ιστορία της Κυρήνης
Η Κυρήνη υπήρξε το κέντρο του ελληνισμού στη Βόρεια Αφρική. Η ελληνική αποικία ιδρύθηκε το 630 π.Χ από κατοίκους της Θήρας και πήρε το όνομά της από την πηγή Κύρη, που ήταν αφιερωμένη στο θεό Απόλλωνα. Η ανάπτυξή της υπήρξε άμεση και εντυπωσιακή καθώς εξελίχθηκε σε ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο.
Μετά το 460 π.Χ. έγινε δημοκρατία και μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποτέλεσε τμήμα της δυναστείας των Πτολεμαίων και από το 74π.Χ ρωμαϊκή επαρχία
Η σταδιακή παρακμή της πόλης ως εμπορικού κέντρου, δεδομένου ότι είχε να ανταγωνιστεί την Καρχηδόνα και την Αλεξάνδρεια, αλλά και η καταστροφική του βασικού λιμανιού της από έναν μεγάλο σεισμό που έγινε το 262π.Χ έγινε οδήγησαν στην οριστική πτώση της και την κατάκτησή τους από τους Άραβες.
Ιδιαίτερη στενή υπήρξε, πάντως, η σχέση της Κυρήνης και την φιλοσοφία καθώς κατά τον 3ο αιώνα π.Χ ιδρύθηκε εκεί η φιλοσοφική Σχολή της Κυρήνης από τον Αρίστιππο, μαθητή του Σωκράτη. Παράλληλα ήταν η γενέτειρα του Ερατοσθένη, ενώ μαζί της σχετίζονται και άλλοι φιλόσοφοι, όπως ο Αρίστιππος, ο Καλλίμαχος, ο Καρνεάδης και ο Συνέσιος, επίσκοπος Πτολεμαίας.
Αρχαιολογικά ευρήματα
Στην Κυρήνη σώζονται μέχρι σήμερα σημαντικά αρχαία μνημεία όπως ο ναός του Απόλλωνα (7ος αι π.Χ.), ο ναός της Δήμητρας και ο τεραστίων διαστάσεων ναός του Δία, ο οποίος καταστράφηκε εν μέρει μετά από εντολή του Μουαμάρ Καντάφι το 1978. Υπάρχουν ακόμη τα ερείπια του ναού της Εκάτης και των Διόσκουρων, καθώς επίσης και το αρχαίο νεκροταφείο με σημαντικά μνημεία και επιτύμβιες στήλες. Κοντά στη Κυρήνη, εξάλλου βρέθηκε και το άγαλμα τηςαναδυόμενης Αφροδίτης, απομίμηση παλιότερου της ελληνιστικής εποχής, το οποίο εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ρώμης.
