Κατά καιρούς γίνεται μεγάλη συζήτηση στο Ηράκλειο για μνημεία της πόλης που θα έπρεπε να βρίσκονται στη λίστα παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Πότε συζητάμε για την Κνωσό, πότε για τα Ενετικά Τείχη κ.ά., δίχως ακόμη χειροπιαστά αποτελέσματα.
Ένα μνημείο που έχουμε αδικήσει και ίσως είχε πιθανότητες ένταξης, παρόλα αυτά, είναι οι λακκούβες στους δρόμους της πόλης.
Καταρχάς είναι μνημείο διαχρονικό· δεν υπάρχει Ηρακλειώτης που να θυμάται την πόλη δίχως λακκούβες και, κατά πως φαίνεται, ούτε θα υπάρξει Ηρακλειώτης στο ορατό μέλλον που θα τις δει να εξαφανίζονται.
Κατά δεύτερον, είναι μηχανικά άρτιο· όσες δημοτικές αρχές κι αν τις καταπολέμησαν, όχι απλώς απέτυχαν, αλλά οι λακκούβες πολλαπλασιάζονται αντί να συρρικνώνονται.
Επιπρόσθετα, είναι μοναδικό σε παγκόσμιο επίπεδο· σε καμία άλλη πόλη της ανεπτυγμένης Δύσης, συμπεριλαμβανομένων και των λοιπών ελληνικών πόλεων και χωριών, δεν έχει παρατηρηθεί -σε τέτοια έκταση και διάρκεια- το φαινόμενο της λακκούβας.
Συν τοις άλλοις, δίνει αρχιτεκτονικό ύφος στην πόλη· λίγο να οδηγήσεις σε συνοικιακούς, κυρίως, δρόμους κι εντυπωσιάζεσαι από τη συχνότητα, το βάθος, την ποικιλία και τις διαστάσεις τους.
Θα μου πείτε, δεν είναι μνημείο· κι όμως, η λακκούβα κυριαρχεί στο Ηράκλειο και ιστορικά και αισθητικά, άρα πληροί τις προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί ως τέτοιο.
Οι λόγοι της μεγάλης ανθεκτικότητας και εμπέδωσης της λακκούβας στο Ηράκλειο δε χρειάζονται ιδιαίτερη ανάλυση: όλοι όσοι ασχολήθηκαν, ασχολούνται και θα ασχολούνται εργολαβικά με την οδοποιία στην πόλη, φροντίζουν για τη διαιώνισή της.
Δε γίνεται να πιστέψει κανείς πως σε όλη την υπόλοιπη χώρα – για να μη μιλήσουμε για τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο – ξέρουν τον τρόπο για να ασφαλτοστρώνουν δρόμους, εκτός από εδώ. Προφανώς αποτελεί προϊόν μακρόπνοου σχεδιασμού –κι όταν υπάρχει κοινό όραμα, μπορούμε να πετύχουμε τα πάντα.
Προς τιμήν μας, ακόμη και σε δρόμους που μόλις ασφαλτοστρώθηκαν, πάντα φροντίζουμε να ανοίξουμε αμέσως μια λακκούβα, αν φυσικά δε μας προλάβει καμιά νεροποντή, προασπίζοντας την ομοιογένεια και τον χαρακτήρα της πόλης.
Αν το σλάλομ για αποφυγή λακκούβας ήταν ολυμπιακό άθλημα, το Ηράκλειο θα ήταν γεμάτο Ολυμπιονίκες.
Ας πρωτοτυπήσουμε, λοιπόν, κι ας τις δηλώσουμε στην UNESCO. Μπορεί να προσελκύσουμε και κανέναν τουρίστα.
Κι επειδή η χρονική συγκυρία προσφέρεται για σενάρια, μακριά από εμάς τα προεκλογικά τερτίπια.
Άλλωστε, η λακκούβα μάς ενώνει. Και μας χωρά όλους μέσα.