Ανάμεσα στους πολλούς επιτυχόντες των φετινών Πανελληνίων Εξετάσεων – ευχόμαστε σε όλους καλή σταδιοδρομία – ξεχώρισε μία εύθυμη, καλοκάγαθη φατσούλα. Ο Κούρος Ντουρμοχαμαντί Μπαγκί ή Κύρος (το όνομα του βασιλιά των Περσών, όπως ο ίδιος ο μαθητής δήλωσε στο Αίολος TV) αποτέλεσε είδηση τόσο για τις υψηλές επιδόσεις του και την ευόδωση του στόχου του να σπουδάσει ηλεκτρολόγος μηχανικός (είτε στο ΑΠΘ είτε στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο) όσο και για τον τρόπο που αντιμετώπισε τις κακουχίες που του επιφύλαξε η ζωή.
Το παιδί αυτό δεν βρέθηκε στα ρετιρέ της κοινωνίας. Κατάγεται από το Ιράν και βρέθηκε στην Ελλάδα όχι από όνειρο αλλά από αναγκαστική επιλογή. «Μέναμε στο Κέντρο Υποδοχής της Μόριας. Εκεί, οι συνθήκες διαβίωσης ήταν πάρα πολύ δύσκολες. Ωστόσο από την παραμονή μου στην Ελλάδα δεν έχω κανένα απολύτως παράπονο. Είμαι πολύ ευχαριστημένος από τη ζωή μου εδώ. Ο κόσμος στην πλειοψηφία του, υποστηρίζει και βοηθά όλους τους ανθρώπους που αναγκάστηκαν να αφήσουν το σπίτι και την πατρίδα τους για να ζήσουν εδώ» δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης και έγινε viral τόσο για την αισιοδοξία που αποπνέει για τη ζωή όσο και για το κατόρθωμά του. Πράγματι, είναι κατόρθωμα κάποιος που δεν ξέρει λέξη Ελληνικά μέσα σε 3-4 χρόνια, στο ελληνικό σχολείο, να επιτυγχάνει την είσοδό του σε ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα.
Ωστόσο, η ιστορία αυτή καταρρίπτει μύθους και δίνει αφορμή για αναστοχασμό. Πρώτα πρώτα, καταδεικνύει ότι η δική μας ανερμάτιστη πολιτική ενσωμάτωσης προσφύγων και μεταναστών δεν έχει αποτύχει καθολικά. Υπάρχουν ορισμένες λαμπρές εξαιρέσεις που αποδεικνύουν πως αν θέλουμε μπορεί να γίνουν ο κανόνας. Εάν υποστηρίζουμε όσα παιδιά μεταναστών και προσφύγων πραγματικά επιθυμούν να ενταχθούν στην ελληνική κοινωνία ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί. Και τούτο έχει αμφίπλευρο όφελος. Μία Ελλάδα που μαραζώνει δημογραφικά και αναζητεί νέους να εργαστούν εντός της χώρας (με όσα θετικά αυτό συνεπάγεται για όλους) οφείλει να εμβαθύνει πολιτικές ενσωμάτωσης για όσους αισθάνονται τη χώρα, ως σπίτι τους. Η ελληνική παιδεία και οι ελληνικοί θεσμοί κοινωνικοποίησης είναι αυτοί που εντέλει διαμορφώνουν την ελληνική – εθνική συνείδηση και όχι αποκλειστικά η καταγωγή.
Δεύτερο συμπέρασμα – όχι ακλόνητο – είναι ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δίνει ευκαιρίες. Δεν είναι απόλυτα ταξικό και απροσπέλαστο. Μπορεί να μην έχουμε όλοι τις ίδιες δυνατότητες ούτε να ξεκινάμε από την ίδια αφετηρία, αλλά το σχολείο λειτουργεί χωρίς αποκλεισμούς και μπορεί να δίνει ίσες ευκαιρίες. Δεν συμβαίνει τούτο, δυστυχώς, στις περισσότερες χώρες του κόσμου.
Τρίτον, η θετική ανταπόκριση που είχε η συγκεκριμένη περίπτωση στον σκληρό κόσμο του διαδικτύου και των social media δείχνει ότι αλλάζουμε προς το καλύτερο. Αφήνουμε τα κόμπλεξ του παρελθόντος και μπορούμε να συνδιαμορφώσουμε την επόμενη ημέρα. Ας μην ξεχνάμε ότι στη Θεσσαλονίκη (και συγκεκριμένα στη Ν. Μηχανιώνα), ετσιθελικά πριν από περίπου είκοσι δύο χρόνια απαγορεύσαμε σε έναν άλλο αριστούχο μαθητή, τον Οδυσσέα Τσενάι να κρατήσει την ελληνική σημαία στο πλαίσιο μαθητικής παρέλασης, γιατί ήταν Αλβανικής καταγωγής. Η Ελλάδα διχάστηκε μέσα από τα τηλεοπτικά παράθυρα και παρά τις παρεμβάσεις της τότε κυβέρνησης (αλλά και του ίδιου του Προέδρου Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου), η τοπική κοινωνία ουδόλως άλλαξε άποψη μέχρι που αποποιήθηκε του δικαιώματός του, ο ίδιος ο δικαιούχος.
Σημειωτέον ότι σήμερα, ο συγκεκριμένος άνθρωπος έχει βρει τη δική του Ιθάκη. Αφού έκανε τις διδακτορικές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο Harvard είναι επίκουρος καθηγητής Παθολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Langone Health στη Νέα Υόρκη. Όπως χιλιάδες άλλα παιδιά (ελληνικής ή μη καταγωγής) που η Ελλάδα τους εκπαίδευσε, τους μόρφωσε και κατάφερε με πράξεις και παραλείψεις της να τους στείλει μακριά αντί να τους αξιοποιήσει προς όφελος όλης της κοινωνίας που επένδυσε σε αυτούς. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα συμβεί το ίδιο ούτε με τον Κύρο ούτε με όλα τα παιδιά (ασχέτως εθνικής καταγωγής) που πέτυχαν σε τούτες τις εξετάσεις.