Την πλήρη άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο και την κατάργηση της ετήσιας ανανέωσης του καλείται να αποφασίσει το Κογκρέσο των ΗΠΑ.
Το σχετικό νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων την Τετάρτη (1/5).
Τι ίσχυε μέχρι τώρα;
Μέχρι σήμερα, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε αναθέσει στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ να πιστοποιεί κάθε χρόνο ότι η Κύπρος συνεχίζει να εκπληρώνει όλες τις προϋποθέσεις που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο «East Med Act» προκειμένου να δίνεται η άδεια για την ετήσια αναστολή (annual waver) του εμπάργκο.
Εάν, λοιπόν, το νέο νομοσχέδιο ψηφιστεί, θα σημαίνει ότι οι περιορισμοί στην άρση του εμπάργκο καταργούνται, καθώς η άρση θα ανανεώνεται αυτόματα κάθε πέντε χρόνια.
Με το εν λόγω νομοσχέδιο εκτιμάται πως θα μπορεί να επιτευχθεί ένας πιο μακροχρόνιος σχεδιασμός, με στόχο τον καλύτερο συντονισμό της συνεργασίας μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Λευκωσίας στον τομέα της ασφάλειας.
Όπως σημειώνεται στο νομοσχέδιο, η αίσθηση που υπάρχει στο Κογκρέσο είναι ότι η Κύπρος έχει συμμορφωθεί επιτυχώς με τους όρους που ορίζονται στον Νόμο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο (East Med Act) του 2019 σχετικά με τις αμυντικές συμβάσεις.
Επιπλέον, σημειώνεται ότι η κατάργηση της ετήσιας ανανέωσης της άρσης του εμπάργκο προωθεί τα συμφέροντα ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρώπη, με δεδομένο ότι συμβάλει στη μείωση των υφιστάμενων εξαρτήσεων για αμυντικό υλικό που έχει η Κύπρος από χώρες που θέτουν προκλήσεις στα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Όπως σημειώνεται, από την ημερομηνία που θα ψηφιστεί το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών δεν θα μπορεί να αρνείται εξαγωγές, επανεξαγωγές ή μεταφορές αμυντικού εξοπλισμού και υπηρεσιών που προορίζονται ή προέρχονται από την Κύπρο.
Αυτό καλύπτει τις περιπτώσεις όπου το αίτημα υποβάλλεται από ή για λογαριασμό της Κύπρου.
Να σημειωθεί όμως, ότι, η αμερικανική κυβέρνηση δεν θα περιορίζεται από τον νέο νόμο στη περίπτωση που μια ενδεχόμενη άρνηση πώλησης όπλων έχει να κάνει με πολιτικούς λόγους που στηρίζονται σε αξιόπιστους προβληματισμούς για παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Επίσης, προβλέπεται ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα έχει τη δυνατότητα να αναστείλει τις διατάξεις του νόμου για την περίοδο ενός οικονομικού έτους, εάν κρίνει ότι κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο για τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τονίζεται πως, το νομοσχέδιο προσφέρει τη δυνατότητα στον πρόεδρος των ΗΠΑ να λήξει την αυτόματη ανανέωση της άρσης του εμπάργκο μετά το πέρας μιας περιόδου πέντε ετών.
Αυτή δυνατότητα ενεργοποιείται μετά την πάροδο πέντε ετών από την θέσπιση του νομοσχεδίου και θα μπορεί να ανανεώνεται εκ νέου μετά τη λήξη των επερχόμενων περιόδων των πέντε ετών. Ωστόσο, προβλέπεται ότι λίγο πριν από τέλος της πενταετίας, ο πρόεδρος θα πρέπει να υποβάλλει στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής και της Γερουσίας (Επιτροπές Εξωτερικών Σχέσεων και Ενόπλων Δυνάμεων) βεβαίωση ότι η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν συνεργάζεται πλέον με την κυβέρνηση των ΗΠΑ:
- στις προσπάθειες εφαρμογής μεταρρυθμίσεων σχετικά με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και στα θέματα οικονομικής ρυθμιστικής εποπτείας.
- στη μη παροχή πρόσβασης σε ρωσικά στρατιωτικά σκάφη στα λιμάνια για ανεφοδιασμό και εξυπηρέτηση.
