Με τις ευλογίες του Σεβασμιότατου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ. Ειρηναίου, παρουσία του εκπροσώπου του Περιφερειάρχη Κρήτης, Εντεταλμένου Συμβούλου Λάμπρου Βαμβακά, σύσσωμης της Δημοτικής Αρχής Μαλεβιζίου, τοπικών φορέων και πλήθος κόσμου, άνοιξε τις πόρτες του ένα ακόμα Λαογραφικό Μουσείο στο Μαλεβίζι, αυτή τη φορά στον Σάρχο.
Πρόκειται για το Εκθετήριο Ιστορικής και Λαογραφικής Κληρονομιάς Σάρχου, που στεγάζει παράλληλα και την Βιβλιοθήκη του Πολιτιστικού Συλλόγου, ενώ σε νέο κτίριο που χτίστηκε στο προαύλειο χώρο στεγάζεται το ιατρείο του οικισμού και δημιουργήθηκε μια νέα παιδική χαρά.
Το νέο Μουσείο, προϋπολογισμού 234.400 ευρώ, που δημιουργήθηκε με την αγαστή συνεργασία του Δήμου Μαλεβιζίου με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σάρχου, προστίθεται στο δίκτυο των πυκνών πολιτιστικών δομών που δημιουργήθηκαν στο Μαλεβίζι τα τελευταία χρόνια. Και μαζί με το Αρχαιολογικό Μουσείο στο Γάζι, το Μουσείο Οίνου και Αμπέλου στο Καμάρι, το Εκθετήριο Υφαντικής Τέχνης στη Μονή αλλά και τα μουσεία που προϋπήρχαν, του Ελ Γκρέκο στο Φόδελε και της Συλλογής Κλινάκη στο Μάραθος, δημιουργούν ένα ισχυρό δίκτυο μουσείων στο Δήμο Μαλεβιζίου. Σε συνδυασμό δε και με τη Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου «Μπότης Θαλασσινός» στην Τύλισο, το Πολιτιστικό Κέντρο στο Τσαλικάκι και τη Δημοτική Βιβλιοθήκη στο Γάζι, ενισχύουν σημαντικά τις προσπάθειες πολιτιστικής ανάδειξης του Μαλεβιζίου.
Ο νέος χώρος πολιτισμού και παράδοσης, στεγάζεται στο ιστορικό κτήριο του παλαιού δημοτικού σχολείου Σάρχου, το οποίο ανακαινίστηκε εκ βάθρων προκειμένου να φιλοξενήσει τη νέα δομή. Τη μέριμνα για την δημιουργία της έκθεσης του μουσείου ανέλαβε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σάρχου, στον οποίον έχει παραχωρηθεί επίσημα η χρήση του χώρου. Το νέο Μουσείο θέτει ως στόχο την ανάδειξη της πλούσιας πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς του ιστορικού οικισμού του Σάρχου. Μεταξύ των λαογραφικών εκθεμάτων περιλαμβάνονται χειροποίητες παραδοσιακές φορεσιές και άλλα πολύτιμα αντικείμενα και εργόχειρα από τον αστείρευτο πλούτο της τοπικής οικοτεχνικής κυρίως παράδοσης. Αξιόλογο στοιχείο της έκθεσης αποτελούν τα αντίγραφα του εξέχοντος ζωγράφου Γεωργίου Ξυλούρη ο οποίος καταγόταν από το Σάρχο. Το ιστορικό σκέλος της Συλλογής αναδεικνύεται με την προβολή εγγράφων και ντοκουμέντων από την ιστορική πορεία του οικισμού, με ιδιαίτερη έμφαση βέβαια στο ολοκαύτωμα του οικισμού, με τους 38 εκτελεσμένους άντρες από του Ναζί, η θυσία των οποίων εντάσσει τον οικισμό στο Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της Ελλάδας.
Στο ίδιο ανακαινισμένο κτήριο του παλαιού δημοτικού σχολείου Σάρχου στεγάζεται πλέον και η νεοσύστατη Βιβλιοθήκη του οικισμού, στην οποία περιλαμβάνονται πάνω από 1500 τόμοι, βιβλίων όλων των κατηγοριών, πολλά εκ των οποίων και ξενόγλωσσα, τα οποία έχει συγκεντρώσει ο Πολιτιστικός Σύλλογος, κατά τη διάρκεια της 37χρονης ιστορίας του. Αναπόσπαστο στοιχείο του νέου μουσείου Σάρχου αποτελεί και ο αρωματικός κήπος της μεγάλης αυλής, όπου έγινε μέριμνα από τον Πολιτισμικό Σύλλογο για την καλλιέργεια τοπικών αρωματικών φυτών, με στόχο τη γνωριμία των μικρών επισκεπτών του Μουσείου και βέβαια των ξένων, με την πλούσια χλωρίδα της περιοχής.
Ο Δήμαρχος Μαλεβιζίου Κώστας Μαμουλάκης στον χαιρετισμό του ανέφερε:
«Με πολύ μεγάλη χαρά και ικανοποίηση βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σας, εδώ στον όμορφο οικισμό του Σάρχου, για την πραγματοποίηση μιας σημαντικής για τον τόπο εκδήλωσης. Για την τέλεση των εγκαινίων του, ανακαινισμένου εκ βάθρων, ιστορικού δημοτικού σχολείου του Σάρχου, το οποίο μετατρέπουμε σε Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της περιοχής. Σε ένα ιστορικό κτήριο, ταυτισμένο με τις καλύτερες αναμνήσεις των περισσότερων κατοίκων του Σάρχου, αυτές των μαθητικών χρόνων, στο οποίο καταβάλαμε κάθε προσπάθεια να δώσουμε νέα πνοή.
Προβήκαμε λοιπόν στην ολοκληρωτική ανάπλαση του σχολικού κτηρίου και του περιβάλλοντος χώρου του, δημιουργώντας μάλιστα και μία επιπλέον αίθουσα προκειμένου, αφενός να αναστηθεί το παλιό κτήριο και, αφετέρου, να καλύψει ζωτικές ανάγκες της περιοχής και των κατοίκων. Στους επαρκείς πλέον χώρους του νέου κτηρίου θα εγκατασταθεί το Μουσείο αλλά και το νέο ιατρείο του Σάρχου, το οποίο θα προσφέρει πλέον καλύτερες υπηρεσίες στους κατοίκους του οικισμού.
Κυρίες και κύριοι
Από τα πρώτα μας μελήματα, ήδη από την ανάληψη των καθηκόντων μας στη δημοτική αρχή, υπήρξε η αναζωογόνηση των όμορφων οικισμών του Δήμου Μαλεβιζίου, τα οποία, όπως συνηθίζω να επαναλαμβάνω, αποτελούν τα διαμάντια του όμορφου τόπου μας. Βασική προϋπόθεση για την αναζωογόνηση αυτή είναι και η εξασφάλιση κοινόχρηστων χώρων για τις ανάγκες των κατοίκων κάθε οικισμού, καθώς και η δημιουργία δομών για την πραγματοποίηση δράσεων για την προσέλκυση ξένων επισκεπτών. Το παράδειγμα της επανάχρησης του παλαιού σχολείου του Σάρχου είναι ενδεικτικό της υλοποίησης της πολιτικής μας σε αυτόν τον τομέα. Αφενός αξιοποιείται ένα υφιστάμενο αξιόλογο οικοδόμημα, συνδεδεμένο άρρηκτα με την ιστορική μνήμη του τόπου, το δημοτικό σχολείο. Και σώζεται οριστικά από την εγκατάλειψη και την ερήμωση, κάτι που δυστυχώς συναντάμε συχνά σε παλιά σχολικά κτήρια άλλων περιοχών σε ολόκληρη την Ελλάδα. Και από την άλλη μεριά δημιουργούμε ένα ζωντανό κύτταρο ζωής και πολιτισμού για το Σάρχο, το οποίο θα αποτελέσει, και είμαι σίγουρος γι’ αυτό, ένα σημείο αναφοράς για τον τόπο.
Για το σημερινό αποτέλεσμα χρειάστηκε να αξιοποιήσουμε δύο διαφορετικά χρηματοδοτικά προγράμματα, προκειμένου να εξασφαλίσουμε το ποσό των 235.000 ευρώ, το οποίο απαιτήθηκε για την αποκατάσταση του κτηρίου και έπειτα για την προμήθεια του σχετικού εξοπλισμού. Για άλλη μια φορά πρέπει να θυμίσω τη συμβολή του Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη που ήταν δίπλα μας και σε αυτό το έργο.
Αγαπητοί φίλοι, για την εξασφάλιση της διάρκειας και της σωστής λειτουργίας της νέας πολιτιστικής δομής του Σάρχου, εγγυάται ο δραστήριος Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού, ο οποίος διαχρονικά έχει δώσει σοβαρά δείγματα αξιόλογης πολιτιστικής προσφοράς. Για το λόγο αυτό δεν υπήρξε η παραμικρή επιφύλαξη, από μέρους της δημοτικής μας αρχής, για την επίσημη παραχώρηση της χρήσης του ανακαινισμένου κτηρίου στον Πολιτιστικό Σύλλογο Σάρχου. Και ο Πολιτιστικός Σύλλογος όμως στάθηκε στο ύψος της περίστασης. Με δική του μέριμνα, συλλέχθηκε το απαιτούμενο εκθεσιακό υλικό και δημιουργήθηκε η έκθεση του Μουσείου, τόσο στο ιστορικό σκέλος της όσο και στο λαογραφικό. Και είμαι βέβαιος ότι το αποτέλεσμα είναι αντάξιο των προσδοκιών μας.
Η έκθεση του νέου Μουσείο του Σάρχου περιλαμβάνει, όπως είπαμε, δύο ενότητες, τη λαογραφική και την ιστορική. Στην πρώτη προβάλλεται τμήμα από το λαογραφικό πλούτο του τόπου και αναδεικνύεται κυρίως η πλούσια πολιτιστική παράδοση του Σάρχου. Στη δεύτερη ενότητα, την ιστορική, προβάλλονται πτυχές της ιστορίας του τόπου, με έμφαση, βέβαια, στην μεγάλη θυσία του Σάρχου κατά την περίοδο της Κατοχής και της αντίστασης. Μια περίοδο που σημάδεψε για πάντα τον τόπο, ο οποίος πρόσφερε 38 από τους άντρες του, ως θυσία στο βωμό της ελευθερίας και της ειρήνης. Ένα πραγματικό ολοκαύτωμα για το Σάρχο, το οποίο εντάσσει τον οικισμό στον μακάβριο αλλά τιμητικό, σήμερα, κατάλογο των Μαρτυρικών Πόλεων και Οικισμών της Ελλάδας.
Με μέριμνα του Πολιτιστικού Συλλόγου ιδρύθηκε άλλωστε και η σημαντική, όπως μαθαίνω, βιβλιοθήκη, που στεγάζεται επίσης εδώ, η οποία περιλαμβάνει έναν αξιόλογο αριθμό βιβλίων, ποικίλων κατηγοριών, προσανατολισμένων στις ανάγκες τόσο των κατοίκων όσο και εκείνες των επισκεπτών. Και αυτό αποτελεί ένα ακόμη επαινετέο έργο του Συλλόγου. Είμαι περήφανος μάλιστα που η Βιβλιοθήκη του Σάρχου ενισχύθηκε με βιβλία και από την κεντρική μας Δημοτική Βιβλιοθήκη στο Γάζι, η οποία αποτελεί μια μεγάλη πολιτιστική δομή για το Δήμο μας, προσανατολισμένη στις ανάγκες των κατοίκων ολόκληρου του Δήμου Μαλεβιζίου.
Κυρίες και κύριοι με το νέο μουσείο του ο Σάρχος εντάσσεται πλέον δια παντός στο πυκνό δίκτυο των πολιτιστικών και τουριστικών διαδρομών που έχουμε ήδη σχεδιάσει για τους οικισμούς του Δήμου Μαλεβιζίου. Ένας σχεδιασμός που υπηρετεί τον διπλό στόχο της ανάδειξης της φυσιογνωμίας του κάθε οικισμού και βέβαια την προσέλευση ξένων επισκεπτών, που θα τονώσουν την ύπαιθρο και τα χωριά μας. Και είμαι βέβαιος, ότι η πολιτική αυτή του δικτύου των περιηγητικών διαδρομών θα αρχίσει να έχει απτά αποτελέσματα ήδη από το εφετινό καλοκαίρι.
Για το όμορφο αυτό έργο που εγκαινιάζουμε σήμερα, θα ήθελα για μια ακόμα φορά να ευχαριστήσω τον Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη και τον Αντιπεριφερειάρχη Πολιτισμού Κώστα Φασουλάκη για την καθοριστική βοήθειά τους, την Μαρία Κασσωτάκη και τα στελέχη της Διαχειριστικής Αρχής για την άψογη συνεργασία μας. Να ευχαριστήσω τους αντιδημάρχους Γιώργο Βαλτζάκη και Άρη Σαλούστρο, καθώς επίσης και τα στελέχη της τεχνικής υπηρεσίας μας για την πολύ καλή δουλειά που και σε αυτό το έργο πραγματοποίησαν. Να ευχαριστήσω βεβαίως τον Πρόεδρο της τοπικής κοινότητας Γιώργο Αδαμάκη που πίστεψε και εργάστηκε πολύ γι’ αυτό το έργο. Και άφησα για το τέλος τον Πολιτιστικό Σύλλογο του Σάρχου, και όλα τα μέλη του, τον οποίον συγχαίρω και ευχαριστώ στο πρόσωπο της άξιας Προέδρου Ειρήνης Περβολαράκη, για τη συμβολή στην επίτευξη αυτού του εγχειρήματος, αλλά και για όσα άλλα σημαντικά έχουν κάνει έως σήμερα. Και βέβαια να ευχαριστήσω όλους εσάς που παρευρίσκεστε σήμερα μαζί μας και τιμάτε την όμορφη αυτή εκδήλωση!».
