Με τις τρεις επίμαχες υποπαραλλαγές του στελέχους ΒΑ.5 της μετάλλαξης Όμικρον, δηλαδή τις BQ.1, BQ.1.1 και ΧΒΒ, που κερδίζουν συνεχώς έδαφος, προκαλώντας μολύνσεις και επαναμολύνσεις, να βρίσκονται πλέον στη χώρα μας, και την επιδημία κορωνοϊού να κινδυνεύει να εξελιχθεί σε «πολυδημία» λόγω της γρίπης, αναπνευστικού συγκυτιακού ιού, κ.α., ο εμβολιασμός των πολιτών αποτελεί μονόδρομο για την προστασία τους.
Στο πλαίσιο αυτό, η επικεφαλής της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου και ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους υπενθύμισαν χθες, Τρίτη (1/11) στη διάρκεια ενημέρωσης στο υπουργείο Υγείας για τη διαθεσιμότητα των επικαιροποιημένων εμβολίων για τον κορωνοϊό και την αναγκαιότητα του εμβολιασμού και για γρίπη για άτομα ευάλωτα και ηλικίας άνω των 60 χρόνων, που κινδυνεύουν με σοβαρή νόσο ή και με θάνατο.
«Δεν αναμένονται άλλα επικαιροποιημένα εμβόλια. Κι επίσης, δεν υπάρχουν εμβόλια κοινά, για κορωνοϊό και γρίπη» ανέφερε η κυρία Θεοδωρίδου, τονίζοντας ότι πρέπει να ξεκαθαριστούν αυτές οι παρανοήσεις που ίσως κρατούν τους πολίτες μακριά από τα εμβολιαστικά κέντρα. Η καθηγήτρια κάλεσε για μια ακόμη φορά τον ευάλωτο και ηλικιωμένο πληθυσμό να σπεύσει να θωρακιστεί λόγω του κύματος κορωνοϊού. Εκτός από τον κορωνοϊό αναμένεται παράλληλη κυκλοφορία της γρίπης καθώς και άλλων ιών, με την κυρία Θεοδωρίδου να κάνει λόγο για «πολυδημία» και να τονίζει ότι για όποιους ιούς υπάρχουν εμβόλια, δηλαδή για κορωνοϊό και γρίπη, πρέπει να γίνονται.
Η εικόνα για τους εμβολιασμούς ιδίως στην ομάδα των ηλικιωμένων δεν αποπνέει αισιοδοξία καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό παραμένει χωρίς ενισχυμένη θωράκιση έναντι του κορωνοϊού και των στελεχών του, από την περίοδο της 1ης αναμνηστικής δόσης, δηλαδή από το τελευταίο τρίμηνο του 2021. Το 88,5% των ατόμων ηλικίας άνω των 60 χρόνων έχει κάνει την 1η αναμνηστική δόση, ωστόσο το ποσοστό κατρακυλάει στο 23,3% αναφορικά με τη 2η και την 3η αναμνηστική δόση. Στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό είναι 18,8%, δείχνοντας το πανευρωπαϊκό πρόβλημα που υπάρχει στο πως επικοινωνείται στους ηλικιωμένους η ανάγκη να προστατευθούν έναντι του κορωνοιού.
Ειδικότερα, και σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Θεμιστοκλέους, έχουν πραγματοποιηθεί 838.000 εμβολιασμοί 2ης και 3ης αναμνηστικής δόσης, ενώ έχουν προγραμματιστεί περισσότερα από 62.000 ραντεβού. Περισσότεροι από 716.000 εμβολιασμοί αφορούν άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών και 122.000 εμβολιασμοί αφορούν πολίτες ηλικίας 30 με 59 ετών.
Τα επικαιροποιημένα εμβόλια
Η προστασία που προσφέρουν τα επικαιροποιημένα εμβόλια, τα οποία προστατεύουν και έναντι των υποπαραλλαγών ΒΑ. 4 και ΒΑ.5 αποτελεί ένα θέμα συνεχούς επιστημονικής έρευνας, υπογράμμισε η κυρία Θεοδωρίδου.
«Η διερεύνηση κυρίως στρέφεται για το πώς ο οργανισμός απαντά στα καινούργια αντιγόνα που του προσφέρουν τα επικαιροποιημένα εμβόλια. Φαίνεται παρά τις σχετικές επιφυλάξεις ότι ο οργανισμός απαντά με την παραγωγή αντισωμάτων και έναντι των νέων αντιγόνων της πρωτεΐνης ακίδας. Δηλαδή υπερβαίνει αυτό το προπατορικό αντιγονικό αμάρτημα όπως λέγεται στην ανοσολογία, δηλαδή το να είναι καθηλωμένο το ανοσολογικό σύστημα στην εμπειρία από την πρώτη επαφή του με το αντιγόνο που στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν το αντιγόνο του αρχικού στελέχους Της Ουχάν» εξήγησε η καθηγήτρια.
«Αν είναι ο ιός έξυπνος, το ανοσολογικό μας σύστημα είναι αρκετά ευφυές για να τον αντιμετωπίσει» πρόσθεσε χαρακτηριστικά.
Μάλιστα, επικαλέστηκε μια πολύ αισιόδοξη τοποθέτηση που δημοσιεύτηκε στο Nature, εκφράζοντας την ευχή να επαληθευτεί, σύμφωνα με την οποία «τα επικαιροποιημένα εμβόλια μπορούν να αντιμετωπίσουν και μεταλλάξεις που ακόμα δεν έχουν εμφανιστεί. Η έρευνα όμως εξελίσσεται και η τελική εικόνα δεν έχει ακόμη δοθεί» είπε.
Οι τρεις απειλητικές υποπαραλλαγές
Στο μεταξύ, την Τρίτη καταγράφηκε στην Ελλάδα και η τελευταία από τις τρεις υποπαραλλαγές ιδιαίτερου ενδιαφέροντος της Όμικρον για τις οποίες εχουν προειδοποιήσει εγκαίρως οι ειδικοί. Ειδικότερα, εντοπίστηκαν 8 κρούσματα με την υποπαραλλαγή ΧΒΒ, τα επτά στην Αττική και το 1 στην Κρήτη. Είχε προηγηθεί ο εντοπισμός των στελεχών BQ.1 και BQ.1.1, προ δύο εβδομάδων. Καταγράφεται επίσης σταθερά η παρουσία του ανασυνδυασμένου στελέχους του Κένταυρου.
Σύμφωνα με τη χθεσινή εβδομαδιαία επιδημιολογική έκθεση του ΕΟΔΥ, εκ των στελεχών της ΒΑ.2 ταυτοποιήθηκαν 17 δείγματα ως υπο-παραλλαγή BA.2.75 (δηλαδή Κένταυρος) και οκτώ ως XBB, ενώ εκ των στελεχών ΒΑ.5, 12 δείγματα ταυτοποιήθηκαν ως υπο-παραλλαγή BQ.1 και ένα ως ΒQ.1.1.
«Αυτό που καταγράφεται για πρώτη φορά είναι ότι σχεδόν ταυτόχρονα με τις ανακοινώςεις των διεθνών υγειονομικών οργανισμών για τις νέες υποπαραλλαγές, αυτές εντοπίστηκαν και στην Ελλάδα. Μέχρι τώρα χρειάζονταν μερικές εβδομάδες για να εντοπιστούν απο τη στιγμή που χτυπούσαν καμπανάκι κινδύνου το ECDC και ο ΠΟΥ. Σε αυτό το κύμα έφτασαν το ίδιο γρήγορα και στη χώρα μας οι υποπαραλλαγές, γεγονός που δείχνει τη μεγαλύτερη μεταδοτικότητά τους» επισημαίνει ο καθηγητής Ιολογίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Ιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Γιώργος Σουρβίνος. Σύμφωνα με τον ίδιο, παρατηρείται αξιοσημείωτη αύξηση στα δείγματα που εντοπίστηκαν να φέρουν την υποπαραλλαγή BQ.1, από 1,2% σε 4,9% σε δύο εβδομάδες.
«Από τα μέχρι τώρα δεδομένα φαίνεται ότι οι τρεις υποπαραλλαγές είναι σε θέση να αντικαταστήσουν το ΒΑ.5 που κυριαρχεί. Επίσης, φαίνεται ότι δεν προκαλούν σοβαρή νόσηση. Όμως η διαφυγή τους από την ανοσία των εμβολίων ή των αντισωμάτων που προσφέρει η φυσική νόσηση, δημιουργούν μείζονα ζητήματα. Είναι βέβαιον ότι θα έχουμε επαναλοιμώξεις» τονίζει ο κ. Σουρβίνος.
Σύσταση για εμβολιασμό παιδιών με υποκείμενα νοσήματα έως 4 ετών
Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συστήνει την επέκταση του εμβολιαστικού προγράμματος κατά της Covid-19 και σε μικρότερα των 5 ετών παιδιά. Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η κυρία Θεοδωρίδου, αποφασίστηκε η σύσταση για εμβολιασμό παιδιών από 6 μηνών έως 4 ετών που έχουν υποκείμενα νοσήματα ή είναι ανοσοκατεσταλμένα. Παράλληλα, και με δεδομένη την επικείμενη χειμερινή έξαρση, παρέχεται η δυνατότητα εμβολιασμού και των υγιών μικρών παιδιών των παραπάνω ηλικιακών ομάδων μετά από σύμφωνη ιατρική γνώμη.
Η Ελλάδα έχει ήδη παραλάβει εμβόλια της Pfizer για τα παιδιά από 6 μηνών έως 4 ετών – είναι μικρότερης δοσολογίας από εκείνα που χορηγούνται σε παιδιά 5 έως 11 ετών. Η ημερομηνία κατά την οποία θα ανοίξει η πλατφόρμα για να μπορούν να προγραμματίσουν ραντεβού εμβολιασμού οι γονείς θα ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες από το υπουργείο Υγείας.
Την ίδια στιγμή, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών αποφάσισε τη χορήγηση 1ης αναμνηστικής δόσης σε παιδιά από 5 έως 11 ετών που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Η τρίτη δόση μπορεί να γίνεται τρεις μήνες μετά το βασικό εμβολιασμό δύο δόσεων.
Όπως ανέφερε η κυρία Θεοδωρίδου, τα κρούσματα Covid-19 σε παιδιά αυξήθηκαν τους μήνες κυκλοφορίας της παραλλαγής Όμικρον οδηγώντας σε αύξηση και τις επισκέψεις στα Επείγοντα των Παιδιατρικών νοσοκομείων και τις νοσηλείες μικρών παιδιών κυρίως λόγω λαρυγγγίτιδας ή πυρετικών σπασμών. Ωστόσο, κατά το διάστημα κυριαρχίας της Όμικρον μειώθηκαν περιστατικά πνευμονίας αλλά και του πολυσυστηματικού φλεγμονώδους συνδρόμου (MIS-C).
