Τα κράτη-μέλη έχουν προθεσμία ως τον Ιούνιο του 2023 προκειμένου να υποβάλουν στην Κομισιόν τα προσχέδια των νέων ενεργειακών και κλιματικών τους σχεδίων (ΕΣΕΚ), ενώ ένα χρόνο αργότερα είναι η προθεσμία για την υποβολή των τελικών κειμένων. Παράλληλα, το Μάρτιο θα πρέπει να αποστείλουν στις Βρυξέλλες αναφορά για την πρόοδο των εθνικών σχεδίων.
Τα παραπάνω αναφέρονται σε επικοινωνία της Κομισιόν προς τις κυβερνήσεις όπου περιλαμβάνονται οι νέες κατευθύνσεις της σχετικά με τα ΕΣΕΚ.
Η Κομισιόν τονίζει ότι πλέον θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι κατευθύνσεις που θέτει το σχέδιο REPower EU σε ότι έχει να κάνει όχι μόνο με την αειφορία, αλλά και με την ενεργειακή ασφάλεια και τη μείωση της κατανάλωσης αερίου και των ενεργειακών τιμών. Σημειώνεται ότι το REPower EU προβλέπει μείωση των ρύπων σε ποσοστό 55% σε σχέση με το 1990.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο κείμενο: “Τα ΕΣΕΚ θα πρέπει να ενσωματώνουν τις κρίσιμες προκλήσεις της ενεργειακής ασφάλειας και της οικονομικότητας. Αυτό περιλαμβάνει την ανάγκη για γρήγορη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού, την ανάπτυξη ενός χρονοδιαγράμματος για την αποθήκευση αερίου, τη μείωση της ζήτησης σε περιόδους ανάγκης και τις έκτακτες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών και ενίσχυσης της αλληλεγγύης”.
Με αφορμή τα παραπάνω, η Κομισιόν θέτει τις εξής βασικές αρχές για την κατάρτιση των νέων ΕΣΕΚ:
1) Υψηλότερη φιλοδοξία για επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ενεργειακού συστήματος με ιδιαίτερη έμφαση στις ΑΠΕ, την εξοικονόμηση, την ασφάλεια και τη μείωση των εκπομπών.
2) Ενδυνάμωση του σχεδιασμού για εξασφάλιση μιας δίκαιης μετάβασης, περιορίζοντας τις κοινωνικές και εργασιακές επιπτώσεις, αντιμετωπίζοντας τις ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό, περιορίζοντας την ενεργειακή φτώχεια και προσφέροντας οικονομική πρόσβαση στις απαραίτητες υπηρεσίες για όλους.
3) Τα ΕΣΕΚ πρέπει να παρέχουν εθνικούς στόχους, ανάμεσά τους και στη χρηματοδότηση, οι οποίοι θα επιδεικνύουν συγκεκριμένες οδούς προς το 2030 και το 2050.
4) Ενσωμάτωση των στόχων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις πέντε διαστάσεις των νέων ΕΣΕΚ.
5) Στόχοι για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου.
6) Συνέργειες με την ψηφιοποίηση.
7) Βελτίωση της έρευνας για την ενεργειακή μετάβαση.
8) Ευρεία και συμμετοχική διαβούλευση με την κοινωνία, τις τοπικές αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους και τις επιχειρήσεις.
9) Ενισχυμένη περιφερειακή συνεργασία.
10) Συνέργειες μεταξύ των στόχων και των μέτρων των πέντε διαστάσεων της Ενεργειακής Ένωσης.
11) Διδάγματα από τα προηγούμενα ΕΣΕΚ και την αξιολόγησή τους από την Κομισιόν.
12) Συμβατότητα με άλλα εργαλεία σχεδιασμού.
13) Περιεκτική αναλυτική βάση που περιλαμβάνει οικονομικές, εργασιακές, κοινωνικές, ερευνητικές, ανταγωνιστικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις.
14) Αναλυτικό σχέδιο χρηματοδότησης για κάθε τομέα.
15) Συμβατότητα με τις κατευθύνσεις της Κομισιόν για την κάθε χώρα.
Να δοθεί επαρκής χρόνος για τη διαβούλευση
Η Κομισιόν τονίζει ότι είναι απολύτως απαραίτητο να δοθεί επαρκής χρόνος για τη δημόσια διαβούλευση του νέου ΕΣΕΚ, ενόσω όλες οι επιλογές είναι ακόμη ανοικτές. Παράλληλα, σημειώνει ότι όλα τα σχετικά έγγραφα και υποθέσεις πρέπει να είναι διαθέσιμες στην αρχή της διαβούλευσης.
