Βάρος στην ευαισθητοποίηση – ενημέρωση των οφειλετών και των συμβούλων τους (δικηγόρων και λογιστών) για τις δυνατότητες ρύθμισης των οφειλών τους μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού και του κώδικα αφερεγγυότητας, στενή παρακολούθηση της βιωσιμότητας των αναδιαρθρώσεων μέχρι τα δάνεια να καταστούν και εκ νέου ενήμερα, αλλά και συνεχή παρακολούθηση της ταχύτητας διεκπεραίωσης των εκκρεμών αιτήσεων συστήνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που διαπιστώνει πρόοδο στην πορεία του εξωδικαστικού.
Ωστόσο οι αναδιαρθρώσεις «εξακολουθούν να καλύπτουν μόνο ένα μικρό, αν και αυξανόμενο μέρος του κληροδοτούμενου μη εξυπηρετούμενου χρέους μέχρι σήμερα» υπογραμμίζεται.
Τα μέσα ποσοστά έγκρισης των πιστωτών από την έναρξη της πλατφόρμας ανέρχονται σε 92% για τον δημόσιο τομέα και 74% για τις τράπεζες και τους πιστωτικούς φορείς (19) και είναι σε άνοδο από τον Σεπτέμβριο του 2022. Τα μέσα ποσοστά έγκρισης από τους οφειλέτες από την έναρξη είναι 66% για διμερείς αναδιαρθρώσεις και 54% για πολυμερείς αναδιαρθρώσεις.
Στην έκθεση γίνεται αναφορά στις τελευταίες αλλαγές – βελτιώσεις που έγιναν στον εξωδικαστικό ώστε να διευρυνθεί η περίμετρος των οφειλετών και των οφειλών και ταυτόχρονα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι οφειλέτες πρέπει να δικαιολογούν τη μη συναίνεση με την πρόταση αναδιάρθρωση που προκύπτει από τον αλγόριθμο της πλατφόρμας.
Ζεσταίνεται η πλατφόρμα των ευάλωτων
Σε ότι αφορά στην πλατφόρμα των ευάλωτων οφειλετών (βεβαίωση ευαλωτότητας) η αύξηση του ενδιαφέροντος οφείλεται στο σύνδεση της με το πρόγραμμα των τραπεζών για την στήριξη ευάλωτων δανειοληπτών (στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου). Μέχρι αρχές Μαϊου (και πριν τη διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων μέχρι τις 27.300 ευρώ αντί 21.000 ανάλογα της οικογενειακής κατάστασης) βεβαίωση ευαλώτου για την ένταξη στο πρόγραμμα ώστε να λάβουν επιδότηση του 50% της αύξησης των δόσεων στα ενήμερα στεγαστικά δάνεια είχαν λάβει περί τις 3.500 δικαιούχοι. Σε εκκρεμότητα ήταν περί τις 43.000 αιτήσεις εκ των οποίων δεν είχαν οριστικοποιηθεί σχεδόν οι μισές. Υπενθυμίζεται ότι αίτηση υπαγωγής στο πρόγραμμα επιδότησης μπορούν να υποβάλλουν οι ευάλωτοι δανειολήπτες με ενήμερο στεγαστικό δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου μέχρι την 31η Ιουλίου 2023.
Το β’ εξάμηνο του 2024 ο Φορέας Ακινήτων
H σύσταση του Φορέα Πώληση και Επαναμίσθωσης Ακινήτων δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το β’ εξάμηνο του 2024, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την 2η έκθεση εποπτείας για την χώρα μας.
Η διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου αναμένεται να διαρκέσει περισσότερο από τον αρχικό προγραμματισμό λόγω των παρατάσεων που ζητήθηκαν από τους πλειοδότες και όπως αναφέρεται «η όλη διαδικασία, συμπεριλαμβανόμενης της επικύρωσης ανάθεσης από της σύμβασης από τη Βουλή, αναμένεται να ολοκληρωθεί το νωρίτερο ως τα τέλη Ιουνίου του 2024, που σημαίνει ότι η νέα οντότητα θα τεθεί και λειτουργία αργότερα εντός της χρονιάς.
Η Ε.Ε σημειώνει ότι το ενδιαφέρον για το καθεστώς προσωρινής στήριξης για την προστασίας της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών, ώστε να γίνει ομαλή μετάβαση μέχρι τη λειτουργία του Φορέα είναι ανεμικό και στο τέλος Μαρτίου μόλις 64 οφειλέτες έχουν ενταχθεί.
Νέες βελτιώσεις στο πλαίσιο των πλειστηριασμών
Παραμένει υψηλό το ποσοστό των άγονων πλειστηριασμών και ενδέχεται να απαιτηθούν περαιτέρω βελτιώσεις στη λειτουργία του πλαισίου καθώς η εισαγωγή αυτόματης προσαρμογής της τιμής δεν βελτίωσε την κατάσταση.
Πρόσθετοι παράγοντες που επηρεάζουν την επιτυχία των πλειστηριασμών είναι η έλλειψη διαθέσιμης χρηματοδότησης για δυνητικούς ενδιαφερόμενους αγοραστές και η περιορισμένη ζήτηση της αγοράς για ορισμένα περιουσιακά στοιχεία, αν και το αυξανόμενο μερίδιο των δημοπρατούμενων ακινήτων που αποκτώνται από τρίτους δείχνει βελτίωση ως προς αυτό.
Ειδικότερα, το 2022 από τις 51.960 δημοπρασίες εκ των οποίων το 75% (38.896) διενεργήθηκαν, αριθμός σημαντικά υψηλότερος από τα προηγούμενα έτη. Η τάση αυτή συνεχίστηκε σε μεγάλο βαθμό το α’ τρίμηνο του 2023 με 11.012 ηλεκτρονικές δημοπρασίες. Ωστόσο το 78% των πλειστηριασμών που ολοκληρώθηκαν ήταν ανεπιτυχείς γεγονός που δημιουργεί ανησυχία.
Ως εκ τούτου, ενδέχεται να απαιτηθούν περαιτέρω βελτιώσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας πιο βελτιωμένης και αποτελεσματικής διαδικασίας μετά τον πλειστηριασμό και μιας επιτάχυνσης των διαδικασιών καταχώρισης κτηματολογικών δικαιωμάτων που εμφανίζουν εκτεταμένες καθυστερήσεις σε ορισμένες υποθέσεις και επηρεάζουν αρνητικά τις συναλλαγές ακινήτων καθώς και τους πλειστηριασμούς .
Στην τελική ευθεία η εκκαθάριση των εκκρεμών υποθέσεων αφεργγυότητας
Τέλος, σε ότι αφορά στην εκκαθάριση των εκκρεμών υποθέσεων αφερεγγύότητας των νοικοκυριών (εκκρεμείς υποθέσεις ν. Κατσέλη) σε γενικές γραμμές προχώρα σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα. Το 95,9% των 47.900 εκκρεμών αιτήσεων είχε λάβει ημερομηνία ακρόασης μέχρι το τέλος Μαρτίου 2023. Το 91% των αιτήσεων που έλαβαν ημερομηνία ακρόασης, εκδικάστηκε μέχρι το τέλος του 2022 ενώ η ακρόαση για το υπόλοιπο 9% έχει προγραμματιστεί εντός του 9%.
Σε ότι αφορά τις οριστικές δικαστικές αποφάσεις για 26.355 υποθέσεις (από 14,895 στα τέλη Οκτωβρίου 2022) και για το 39,8% αποφασίστηκε να μη χορηγηθεί καμία προστασία ή αναστολή εκτέλεσης, ενώ για το 7,5% των περιπτώσεων δεν έχει ακόμη αναφερθεί. Η Επιτροπή ζητά την έγκαιρη μεταφόρτωση των δικαστικών αποφάσεων από τις γραμματείες των δικαστηρίων, συμπεριλαμβανομένων και των προσωρινών, μη οριστικών αποφάσεων.
