Οι ηπειρωτικοί παγετώνες που καλύπτουν τις πολικές περιοχές μπορούν να υποχωρήσουν με ταχύτητα έως και 600 μέτρων την ημέρα, τουλάχιστον 20 φορές ταχύτερα από ό,τι έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα.
Η νέα εκτίμηση, η οποία βασίστηκε στη χαρτογράφηση σχηματισμών από την τελευταία εποχή των παγετώνων, αποτελεί «προειδοποίηση από το παρελθόν» για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και την άνοδο της στάθμης των ωκεανών, λένε οι ερευνητές.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι ο σημερινός ρυθμός τήξης είναι αρκετός για να προκαλέσει σύντομες περιόδους ραγδαίας υποχώρησης των πάγων, δηλώνει σε δελτίο Τύπου η δρ Κριστίν Μπάτσελορ του Πανεπιστημίου του Νιουκάσλ στη Βρετανία, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στο Nature.
Το φαινόμενο θα μπορούσε να εκδηλωθεί σε τμήματα της Δυτικής Ανταρκτικής όπως ο διαβόητος παγετώνας Θουάιτς, ο οποίος παρακολουθείται στενά λόγω ενδείξεων αποσταθεροποίησης, εξηγεί η ερευνήτρια.
«Η μελέτη μας προσφέρει μια προειδοποίηση από το παρελθόν σχετικά με την ταχύτητα που τα πολικά καλύμματα είναι φυσικά δυνατό να υποχωρήσουν» λέει.
Η μελέτη καταγράφει περιόδους απότομης υποχώρησης των πολικών πάγων στις ακτές της Νορβηγίας πριν από 20.000 χρόνια, όταν η Γη άρχιζε να βγαίνει από την πιο πρόσφατη εποχή των παγετώνων.
Η εκτίμηση βασίστηκε στην χαρτογράφηση παράλληλων αυλακιών που σχηματίστηκαν στον πυθμένα καθώς οι πάγοι υποχωρούσαν. Τα αυλάκια αυτά, τα οποία απέχουν μεταξύ τους από 25 μέχρι 300 μέτρα, πιστεύεται ότι δημιουργήθηκαν καθώς η άκρη του παγετώνα ανεβοκατέβαινε με την παλίρροια.
Ένα νέο αυλάκι σχηματιζόταν κάθε φορά που η άκρη του παγετώνα ακουμπούσε στο βυθό, κάτι που συνέβαινε με την άμπωτη δύο φορές την ημέρα. Η απόσταση που χωρίζει τα αυλάκια δίνει μια εικόνα για την ταχύτητα υποχώρησης των πάγων.
Συνολικά 7.600 αυλάκια χαρογραφήθηκαν σε μια έκταση 30.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η ανάλυση υποδεικνύει ότι ο ρυθμός υποχώρησης αυξομειωνόταν και μπορούσε για σύντομες περιόδους, μερικών ημερών ή μηνών, να φτάνει τα 600 μέτρα την ημέρα.
Το φαινόμενο αυτό, λένε οι ερευνητές, είναι πιθανότερο να εκδηλωθεί σε τμήματα παγετώνων που ακουμπούν σε επίπεδες εκτάσεις του βυθού. Σε αυτές τις περιοχές απαιτείται λιγότερο λιώσιμο μέχρι να αρχίσει το στρώμα πάγου να επιπλέει και να σπάει σε κομμάτια.
«Τα ευρήματά μας υποδεικνύουν ότι ο σημερινός ρυθμός τήξης είναι αρκετός για να προκαλέσει σύντομους παλμούς ταχείας υποχώρησης σε επίπεδες εκτάσεις του φύλλου πάγου της Ανταρκτικής, συμπεριλαμβανομένου του παγετώνα Θουάιτς» προειδοποιεί η δρ Μπάτσελορ.
«Οι δορυφόροι θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν αυτό το είδος υποχώρησης των πάγων στο προσεχές μέλλον, ειδικά αν συνεχιστούν οι σημερινοί ρυθμοί παγκόσμιας θέρμανσης».
