Οι κυβερνήσεις αποτυγχάνουν να μειώσουν αρκετά γρήγορα τις εκπομπές άνθρακα, μια αμείλικτη πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής που επαναφέρει στην ατζέντα μια αμφιλεγόμενη λύση –την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα απευθείας από την ατμόσφαιρα.
Οι ΗΠΑ πρωτοστατούν στην προσπάθεια με πρόγραμμα χρηματοδότησης 3,5 δισ. δολαρίων για εγκαταστάσεις που θα δεσμεύουν και θα αποθηκεύουν μόνιμα το CO2 –το μεγαλύτερο πρόγραμμα παγκοσμίως για την τεχνολογία «απευθείας δέσμευσης» ή (DAC). H αμερικανική κυβέρνηση ενισχύει επίσης το εγχείρημα με φοροαπαλλαγές ύψους 180 δολαρίων ανά τόνο CO2.
Τα ποσά αυτά μοιάζουν ασήμαντα σε σχέση με τα 12 δισ. δολάρια των αμερικανικών επιδοτήσεων για ηλεκτροκίνητα οχήματα, είναι όμως πολύ μεγαλύτερα από τις επενδύσεις άλλων χωρών σε λύσεις DAC, όπως οι 100 εκατ. λίρες που σχεδιάζει να δαπανήσει η Βρετανία για έρευνα και ανάπτυξη.
Στις ΗΠΑ, η προθεσμία για αιτήσεις χρηματοδότησης έληξε στις 13 Μαρτίου αλλά οι προτάσεις δεν έχουν ακόμα δημοσιοποιηθεί, αναφέρει το Reuters.
Στόχος του προγράμματος είναι η κατασκευή υποδομών που θα δεσμεύουν ένα εκατομμύριο τόνους CO2 τον χρόνο, πολύ πάνω από τους 4.000 τόνους που δεσμεύει σήμερα η μεγαλύτερη εγκατάσταση DAC, μια μονάδα της Climeworks στην Ισλανδία.
Πώς λειτουργεί
Οι τεχνολογίες DAC χρησιμοποιούν στερεά ή υγρά υλικά που δεσμεύουν το CO2 και στη συνέχεια υποβάλλονται σε θέρμανση για να απελευθερώσουν το CO2 και να ξαναρχίσουν τον κύκλο. Το δεσμευόμενο CO2 μπορεί στη συνέχεια να αποθηκευτεί στο υπέδαφος, για παράδειγμα σε εξαντλημένες γεωτρήσεις αερίου ή πετρελαίου, ή να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη στην παραγωγή καυσίμων ή τσιμέντου.
Η λύση αυτή διαφέρει από τις τεχνολογίες «δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα» (CSS), οι οποίες αφορούν φίλτρα που κατακρατούν τις εκπομπές άνθρακα από τις καμινάδες μεγάλων βιομηχανικών μονάδων.
Εγκατάσταση της Shell για δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα στην Αλάσκα (Reuters)
Σύμφωνα με την Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για το Κλίμα (IPCC), τα μέτρα περιορισμού των εκπομπών άνθρακα παραμένουν ανεπαρκή και για να μπορέσουμε να περιορίσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου θα απαιτηθεί η απομάκρυνση δισεκατομμυρίων τόνων άνθρακα από την ατμόσφαιρα.
Το μεγαλύτερο μέρος θα προέλθει από φυσικές λύσεις όπως η φύτευση δασών και η αύξηση της ικανότητας του εδάφους να δεσμεύει διοξείδιο του άνθρακα. Παρόλα αυτά, η μόνιμη απομάκρυνση άνθρακα όπως η DAC θα είναι επίσης απαραίτητη.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ανησυχούν ωστόσο ότι κυβερνήσεις και επιχειρήσεις θα χρησιμοποιήσουν τις τεχνολογίες DAC ως δικαιολογία για να συνεχίσουν να εκπέμπουν αέρια του θερμοκηπίου.
Ανησυχίες προκαλεί επίσης το γεγονός ότι στη νεοσύστατη αγορά DAC πρωταγωνιστούν εταιρείες ορυκτών καυσίμων, οι οποίες θέλουν να παρατείνουν όσο γίνεται περισσότερο την εξόρυξη και χρήση των προϊόντων τους.
Σημαντικός παράγοντας είναι επίσης το υψηλό κόστος, το οποίο σήμερα υπερβαίνει τα 1000 δολάρια ανά τόνο διοξειδίου του άνθρακα, ωστόσο η αμερικανική κυβέρνηση έχει θέσει στόχο να ρίξει το νούμερο στα 100 δολάρια ανά τόνο.
