Στις κάλπες προσέρχονται από το πρωί της Κυριακής 30/7 οι πολίτες της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας προκειμένου να ψηφίσουν ένα σχέδιο νέου Συντάγματος που θα επιτρέψει στον πρόεδρο Φοστέν Αρσάνζ Τουαντερά να διεκδικήσει και τρίτη θητεία σε μια χώρα όπου έχουν σημειωθεί πολλά πραξικοπήματα. Εντονοι φόβοι για νοθεία, παρέμβαση Μόσχας αλλά κατηγορίες κατά του Τουαντερά περί «ισόβιου προέδρου».
Ο 66χρονος αρχηγός του κράτους εξελέγη το 2016 και επανεξελέγη το 2020 έπειτα από μια ψηφοφορία που διαταράχθηκε από ένοπλες ανταρτικές οργανώσεις και αμαυρώθηκε από κατηγορίες για νοθεία.
Ο Τουαντερά κατηγορείται πλέον από τους αντιπάλους του ότι θέλει να γίνει «ισόβιος πρόεδρος» σε μια από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου, όπου μισθοφόροι της ρωσικής παραστρατιωτικής οργάνωσης Βάγκνερ έχουν αναπτυχθεί από το 2018.
Τα εκλογικά κέντρα θα κλείσουν στις 20:00 το βράδυ της Κυριακής 3-/7, (ώρα Ελλάδας) για τους περίπου 1,9 εκατ. ψηφοφόρους.
Τα προσωρινά αποτελέσματα αναμένεται να ανακοινωθούν σε οκτώ ημέρες και το Συνταγματικό Δικαστήριο θα ανακοινώσει τα οριστικά αποτελέσματα στις 27 Αυγούστου, σύμφωνα με την εθνική εκλογική επιτροπή.
Εκκλήσεις της αντιπολίτευσης για αποχή
Η προσέλευση ήταν πολύ μικρή κατά το άνοιγμα του εκλογικού κέντρου στο λύκειο Μπαρτελεμί Μπογκαντά στην πρωτεύουσα Μπανγκί, διαπίστωσε δημοσιογράφος του AFP.
Το σχέδιο νέου Συντάγματος προβλέπει κυρίως την αύξηση της προεδρικής θητείας από πέντε σε επτά χρόνια και καταργεί το όριο των θητειών.
Καμία αξιόπιστη έρευνα της κοινής γνώμης δεν επιτρέπει να προβλεφθεί η έκβαση του δημοψηφίσματος, όμως θεωρείται σχεδόν βέβαιη η νίκη του «ναι».
«Ξέρουμε ότι θα νικήσει το “ναι”, αλλά δίνουμε την έμφαση στη συμμετοχή“, δήλωσε στο AFP ο Εβαρίστ Νγκαμανά, αντιπρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης και εκπρόσωπος της προεδρικής πλειοψηφίας.
Τα κυριότερα κόμματα της αντιπολίτευσης και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και ένοπλες ανταρτικές οργανώσεις, κάλεσαν σε αποχή από την ψηφοφορία.
Η αντιπολίτευση καταγγέλλει κυρίως τη μη ανανέωση των εκλογικών καταλόγων και την έλλειψη ανεξαρτησίας των θεσμών που είναι επιφορτισμένοι να διασφαλίσουν την ομαλότητα των αποτελεσμάτων.
«Η πλειονότητα του πληθυσμού, που έχει δυσκολίες επιβίωσης σε ένα δύσκολο οικονομικό πλαίσιο και πλαίσιο ασφαλείας, έχει αναμφίβολα άλλες προτεραιότητες από το δημοψήφισμα αυτό που δεν κινητοποιεί πολλούς πέρα από τους κύκλους της εξουσίας», εκτιμά ο Σαρλ Μπουσέλ, αναλυτής για το International Crisis Group.
Ρωσική επιρροή
Ο Τουαντερά ανακοίνωσε πως η Ρωσία και η Ρουάντα, δύο χώρες η επιρροή των οποίων έχει αυξηθεί σημαντικά εδώ και κάποια χρόνια στην Κεντρική Αφρική, θα προσφέρουν υποστήριξη ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή διεξαγωγή της ψηφοφορίας.
Εκπρόσωπος που συνδέεται με την ομάδα Βάγκνερ δήλωσε τον Ιούλιο πως εκατοντάδες μισθοφόροι της ρωσικής στρατιωτικής ομάδας έφθασαν στην περιοχή προκειμένου να διασφαλίσουν την αποστολή αυτή.
«Είναι μια ψηφοφορία στην οποία ωθούν οι Ρώσοι και οργανώνεται με τη βοήθειά τους, ο πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου και εκείνος της Εθνικής Εκλογικής Επιτροπής προκλήθηκαν στη Ρωσία όπου προφανώς έλαβαν οδηγίες», δήλωσε διπλωματική πηγή στο AFP.
Παρεμβάσεις και απειλές
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch – HRW), αξιωματούχοι της πρεσβείας της Ρωσίας στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία επισκέφθηκαν την πρώην πρόεδρο του Συνταγματικού Δικαστηρίου για να συμβουλές σχετικά με την τροποποίηση του Συντάγματος.
Τον Σεπτέμβριο του 2022, το Συνταγματικό Δικαστήριο είχε ακυρώσει τη δημιουργία επιτροπής που είχε επιφορτιστεί με την κατάρτιση ενός νέου Συντάγματος.
Η κυβέρνηση στη συνέχεια συνταξιοδότησε την πρόεδρο του Δικαστηρίου, την κ. Νταρλάν, τον Ιανουάριο του 2023.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι απείλησαν και παρενόχλησαν αντιπάλους του δημοψηφίσματος, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο, και οι αρχές απαγόρευσαν διαδήλωση της αντιπολίτευσης στην πρωτεύουσα.
Υπενθυμίζεται πως εκατοντάδες μισθοφόροι της Βάγκνερ καθώς και στρατιώτες της Ρουάντας είχαν αναπτυχθεί τον Δεκέμβριο του 2020 για να σώσουν το καθεστώς της Μπανγκί από επίθεση υπό την ηγεσία μιας συμμαχίας των πιο ισχυρών ανταρτικών οργανώσεων, που απωθήθηκαν σε ζώνες της υπαίθρου.
