Η διαφάνεια στους λογαριασμούς ρεύματος έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια αν και υπάρχουν ακόμη μεγάλα περιθώρια βελτίωσης με σκοπό την ενδυνάμωση των καταναλωτών και την ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού. Αυτό αναφέρει η Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ) στην μελέτη με τίτλο: «’Καθαροί’ λογαριασμοί ενέργειας στην Ελλάδα – Προτάσεις επανασχεδιασμού», που αναρτήθηκε στην ηλεκτρονική της σελίδα.
Σύμφωνα με σχετικό δελτίο Τύπου, η ΕΚΠΟΙΖΩ σε συνεργασία με το INZEB – Iνστιτούτο Κτιρίων Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης και το ίδρυμα Heinrich Böll, δημοσίευσαν την πρόσφατη μελέτη με τίτλο: «’Καθαροί’ λογαριασμοί ενέργειας στην Ελλάδα- Προτάσεις επανασχεδιασμού».
- Όπως αναφέρεται, σκοπός ήταν η ανάλυση της αγοράς ενέργειας, της ενεργειακής κρίσης, αλλά και της δίκαιης ενεργειακής μετάβασης με σκοπό την ενίσχυση της προστασίας των δικαιωμάτων του καταναλωτή. Εστιάζει δε, ειδικότερα, στη μορφή των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι, όπως υπογραμμίζεται, θα πρέπει να συνάδουν με το ισχύον ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο και να είναι απλοί, κατανοητοί, φιλικοί, περιεκτικοί και διαφανείς.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ υπενθυμίζει ότι έχει αναδείξει το πρόβλημα των πολύπλοκων, αδιαφανών, μη κατανοητών, όπως και άσχετων χρεώσεων στους λογαριασμούς ρεύματος, με δράσεις και παρεμβάσεις στα αρμόδια υπουργεία και στις αρμόδιες αρχές, ενώ σημειώνει ότι οι «φιλικοί» προς τον καταναλωτή λογαριασμοί ενέργειας, ενισχύουν τον ρόλο της ενέργειας ως κοινωνικό αγαθό και συνιστούν προϋπόθεση για μια κοινωνικά δίκαιη ενεργειακή μετάβαση.
Στο πλαίσιο της μελέτης σχεδιάστηκε και έχει τεθεί στη διάθεση των ενδιαφερόμενων φορέων ένα υπόδειγμα έντυπου εκκαθαριστικού λογαριασμού που περιλαμβάνει αποκλειστικά χρεώσεις για την ενέργεια λαμβάνοντας υπόψη, όπως υπογραμμίζεται, τις αρνητικές επιδράσεις που φέρουν χρεώσεις όπως πχ τα δημοτικά τέλη, τόσο στην κατανόηση του λογαριασμού και στη δυνατότητα εξόφλησης από τους καταναλωτές, όσο και στην ομαλή λειτουργία των δήμων, αλλά και στη ρευστότητα των προμηθευτών.
Δέκα βασικές αρχές
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι βασικές αρχές που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στον επανασχεδιασμό για καθαρούς λογαριασμούς που ενδυναμώνουν τους καταναλωτές, είναι οι εξής:
- Όσο λιγότερα, τόσο καλύτερα, καθώς οι πολλές πληροφορίες προκαλούν, συχνά, σύγχυση στον καταναλωτή. Οι λογαριασμοί θα πρέπει να περιλαμβάνουν τις ελάχιστες απαραίτητες πληροφορίες, όπως ορίζονται ειδικότερα στο ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο, ωστόσο οι βασικές πληροφορίες δεν πρέπει να χάνονται μέσα σε ένα όγκο πληροφοριών.
- Η ιεράρχηση των πληροφοριών είναι απαραίτητη για την ανάδειξη των βασικών στοιχείων που βοηθούν τον καταναλωτή και καθιστούν τον λογαριασμό συνοπτικό και διαφανή, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Καθώς η πληροφόρηση αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε παραπλανητικές πρακτικές, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να είναι ενήμερες και να προχωρούν στους ανάλογους συστηματικούς ελέγχους.
- Οι πληροφορίες σχετικά με την αλλαγή προμηθευτή και τη σύγκριση προσφορών, θα πρέπει να είναι διακριτές, καθώς συμβάλλουν στη διαφάνεια της ενημέρωσης και ενδυνάμωσης του καταναλωτή. Δεδομένου ότι ενδέχεται τα παραπάνω να αντιβαίνουν στις εμπορικές πολιτικές των προμηθευτών ενέργειας, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση.
- Η ταξινόμηση των πληροφοριών (οι πιο βασικές πληροφορίες στην πρώτη σελίδα ή και η δεύτερη επεξηγηματική συνοδευτική επιστολή) και προσεκτικά επιλεγμένες τεχνικές οπτικοποίησης (π.χ. γραφήματα αντί για πίνακες) βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση από τους περισσότερους καταναλωτές.
- Τα καινοτόμα ψηφιακά εργαλεία μπορούν να καταστήσουν απλό και προσιτό ένα λογαριασμό. Ταυτόχρονα πρέπει να διατηρηθεί η επιλογή λήψης έντυπου λογαριασμού για τους ψηφιακά αναλφάβητους και τους ευάλωτους καταναλωτές, ώστε να μην υστερούν σε πληροφόρηση.
- Η χρήση κατανοητής και απλής γλώσσας από όλα τα μέσα επικοινωνίας του προμηθευτή.
- Τα πλεονεκτήματα της καθαρής ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης, θα πρέπει να παρουσιάζονται μέσα από δεδομένα για το αποτύπωμα άνθρακα από το συνολικό μείγμα ενέργειας του προμηθευτή, το προφίλ κατανάλωσης ενέργειας των χρηστών, αλλά και μέσα από απλές συμβουλές, γραμμές επικοινωνίας, εύχρηστα ηλεκτρονικά εργαλεία κ.ά., για το πώς επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση του κόστους.
- Οι χρεώσεις που σχετίζονται αποκλειστικά με την ενέργεια, θα πρέπει να εμφανίζονται αποκλειστικά με την ενέργεια θα πρέπει να εμφανίζονται στους λογαριασμούς, παράλληλα με σαφείς πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο αναλύονται. Χρειάζεται να βρεθεί άμεσα εναλλακτική λύση για την είσπραξη χρεώσεων τρίτων που δεν σχετίζονται με την ενέργεια, ώστε να απλοποιηθούν οι λογαριασμοί και να μειωθεί η επιβάρυνση των καταναλωτών.
- Κατά τη διάρκεια του επανασχεδιασμού των λογαριασμών να υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων της αγοράς, και των καταναλωτών, για ανάληψη κοινών δράσεων.
- Η αποτελεσματικότητα του λογαριασμού θα πρέπει να αξιολογείται συνεχώς μέσω της παρακολούθησης των αντιδράσεων των καταναλωτών, π.χ. ανάλυση παραπόνων/κλήσεων πελατών, διεξαγωγή ερευνών κλπ..
