Υπουργοί το επισκέπτονται συνεχώς, κάποιες χώρες μεταφέρουν τις πρεσβείες τους από το Αφγανιστάν, όλη η διεθνής κοινότητα εξαίρει τις προσπάθειές του να επαναλειτουργήσει το αεροδρόμιο της Καμπούλ: Το Κατάρ έχει αναχθεί σε βασικό παράγοντα στην αφγανική κρίση αναλαμβάνοντας ένα ρόλο ουδέτερου και ικανού μεσολαβητή.
Το Κατάρ είχε αρχίσει να συνομιλεί με τους Ταλιμπάν ήδη από το 2013, έπειτα από αίτημα του τότε Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα. Στη συνέχεια, το 2020, φιλοξένησε τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ και των Ταλιμπάν και αργότερα τις συνομιλίες μεταξύ των ανταρτών και της αφγανικής κυβέρνησης.
«Το Κατάρ απέκτησε τη φήμη ενός έντιμου μεσολαβητή που επιθυμεί να βοηθήσει τις αντιμαχόμενες πλευρές να βρουν έναν τρόπο να τερματίσουν τις συγκρούσεις», εκτιμά ο Κόλιν Κλαρκ του Soufan Center, ένα think tank με έδρα τη Νέα Υόρκη.
«Η Ντόχα έγινε η Γενεύη της Μέσης Ανατολής, ένα μέρος όπου οι αντιμαχόμενοι μπορούν να συναντηθούν σε ουδέτερο έδαφος», προσθέτει.
Από το εμιράτο του Κόλπου πέρασαν μέσα σε οκτώ ημέρες οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας, της Ολλανδίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας και των ΗΠΑ, ακόμη και ο υπουργός Εσωτερικών της Σαουδικής Αραβίας.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, που αναμένεται στη Ντόχα τη Δευτέρα, έχει δηλώσει ότι πρόκειται να εκφράσει «τη βαθιά του ευγνωμοσύνη» προς το Κατάρ για τον ρόλο που διαδραμάτισε στη διάρκεια της επιχείρησης απομάκρυνσης από το Αφγανιστάν αλλοδαπών και Αφγανών που έφυγαν για να γλιτώσουν τα αντίποινα των Ταλιμπάν.
Ο Βρετανός ομόλογός του Ντόμινικ Ράαμπ έκανε λόγο για μια εντυπωσιακή επιχείρηση απομάκρυνσης πολιτών από το αεροδρόμιο της Καμπούλ, την οποία χαρακτήρισε «τη μεγαλύτερη της εποχής μας, στην οποία η συνεργασία με τους φίλους μας στο Κατάρ έπαιξε σημαντικό ρόλο».
Εξάλλου στη Ντόχα θα μεταφερθούν από το Αφγανιστάν οι πρεσβείες της Βρετανίας, των ΗΠΑ και της Ολλανδίας.
Το Κατάρ ως απαραίτητος εταίρος
Το Κατάρ κατάφερε να αναχθεί σε απαραίτητο εταίρο στην περιοχή. Ο πρεσβευτής της χώρας στο Αφγανιστάν Σάιντ μπιν Μπουμπάρακ αλ Χαγιαρίν συνόδευσε προσωπικά στο αεροδρόμιο της Καμπούλ Αμερικανούς πολίτες και νεαρές Αφγανές.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ – ΜΠΕ, η επιστροφή του εμιράτου στο κέντρο της διπλωματίας είναι ακόμη πιο αξιοσημείωτη καθώς ως τον Ιανουάριο η χώρα δεν είχε διπλωματικές σχέσεις με τους γείτονές της.
Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και η Αίγυπτος είχαν διακόψει τον Ιούνιο του 2017 τις διπλωματικές τους σχέσεις με τη Ντόχα, την οποία κατηγορούσαν ότι στηρίζει ισλαμιστικές οργανώσεις, ότι έχει στενές σχέσεις με το Ιράν και την Τουρκία, αλλά και ότι προκαλεί αστάθεια στην περιοχή.
Το Κατάρ πάντα αρνιόταν τις κατηγορίες αυτές και δήλωνε θύμα ενός «αποκλεισμού», ενώ κατήγγειλε και το πλήγμα στην κυριαρχία του.
Έκτοτε το εμιράτο βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των συζητήσεων, αν και ο ρόλος του δεν είναι πάντα διαφανής ούτε αποφεύγει τις επικρίσεις.
Τα όρια της διπλωματίας του Κατάρ
Ο γαλλικός ιστότοπος Intelligence Online ανέφερε ότι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του Κατάρ «πείστηκαν από τους Ταλιμπάν για την πρόθεσή τους να μοιραστούν την εξουσία» με την αφγανική κυβέρνηση.
Ο ειδικευμένος ιστότοπος επισημαίνει επίσης ότι «η Ντόχα παρατηρεί με έκπληξη από τις 15 Αυγούστου το χάσμα μεταξύ των δεσμεύσεων των εξόριστων πολιτικών εκπροσώπων (των Ταλιμπάν) και την πραγματικότητα επί του πεδίου».
Πολλοί αναλυτές αναρωτιούνται πόσο διάστημα το Κατάρ θα καταφέρει να διατηρήσει τον ρόλο του μεσολαβητή.
Ο Ντέιβιντ Ρόμπερτς, καθηγητής στο King’s College του Λονδίνου, διερωτάται αν οι διαπραγματευτές των Ταλιμπάν στη Ντόχα «θα είναι ικανοί να διατηρήσουν μια σημαντική θέση στον μηχανισμό» εξουσίας των Ταλιμπάν. Εκεί θα κριθούν τα όρια του ρόλου του Κατάρ.
«Φαντάζομαι ότι τα τηλέφωνα έχουν πάρει φωτιά τις τελευταίες ημέρες», προσθέτει.
«(Καθώς οι Αμερικανοί) γνωρίζουν ότι το Κατάρ διαθέτει χρόνια επαφών που μπορούν να αξιοποιηθούν (…) Το Κατάρ παίζει αυτό τον σημαντικό και χρήσιμο ρόλο για τις ΗΠΑ», εξηγεί ο Ρόμπερτς.
