Υπάρχουν ακόμη ψύλλοι; Και όμως, αυτό δείχνουν τα λαογραφικά στοιχεία, τουλάχιστον στα δρώμενα, που λαμβάνουν χώρα κατά τον μήνα Μάρτιο στην Θράκη.
Η δημοσιογράφος της ΕΡΤ Βασιλική Μαχαίρα, παρουσιάζει τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα, που συνοδεύουν την καθημερινότητα των κατοίκων στην Παραδήμη της Ροδόπης.
Μια παλιά συνήθεια, που ίσως είχε σχέση με τα ενοχλητικά ζωύφια, που αναπτύσσονταν στα ζεστά κλινοσκεπάσματα, που ήταν γεμισμένα με άχυρα και κατέληγαν αιματηρό βάσανο για τους χρήστες. Ωστόσο, περισσότερο συνδεόταν με την ανάγκη απαλλαγής από τα βάρη του χειμώνα και την υποδοχή των ημερών της αναγέννησης της φύσεως.
Στις αρχές της άνοιξης οι άνθρωποι καίγανε τα στρώματα, καθώς τον χειμώνα αυτά έπιαναν ψύλλους και τα έριχναν σε μεγάλες φωτιές, γύρω και πάνω από τις οποίες χόρευαν. Κάθε οικογένεια άναβε την δική της φωτιά και όλοι πηδούσαν από επάνω τρείς φορές, λέγοντας «έξω οι ψύλλοι, μέσα ο Μάρτης».
Ένα έθιμο της Θράκης, που σηματοδοτεί επίσης την γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή, τον πολλαπλασιασμό των κοπαδιών και την επανεκκίνηση του κύκλου της ζωής. Το έθιμο του καψίματος των ψύλλων ακολουθείται και σε άλλες περιοχές κατά την Καθαρά Δευτέρα.
Επιπλέον οι κάτοικοι και όχι μόνο στην Θράκη υποδέχονταν την άνοιξη με το έθιμο του “Μάρτη”, σύμφωνα με το οποίο το πρωί της 1ης Μαρτίου οι γυναίκες έδεναν στο καρπό του χεριού των παιδιών μια στριμμένη ασπροκόκκινη κλωστή, για να τα προφυλάξει από τις ακτίνες του ηλίου και την φορούσαν έως ότου δουν τον πρώτο πελαργό. Ένα έθιμο που έρχεται από τα βάθη των αιώνων και ακολουθείτο κατά τα Ελευσίνια Μυστήρια, όταν οι μύστες έδεναν μια κλωστή, την Κρόκη, στο δεξί τους χέρι και στο αριστερό τους πόδι. Παρά τις απαγορεύσεις της εκκλησίας και των βυζαντινών, σε πείσμα των καιρών επιβίωσε και αποτελεί κομμάτι της πολιτιστικής παράδοσης.
