Εάν άκουγε κανείς τους τηλετελάδιδες του τρόμου θα ένιωθε ότι η χώρα βρίσκεται σε πολιορκία. Συνωμοσία των οχτρών μας, στα βόρεια σύνορά μας επιβουλεύεται την κυριαρχία της χώρας. Οι Αλβανοί μας «προκαλούν», οι Σκοπιανοί θυμήθηκαν τα ιμπεριαλιστικά φληναφήματά τους, οι Τούρκοι ζητούν να αιτηθούμε της αδείας τους για να προστατέψουμε τις φώκιες του Αιγαίου. Ένα νέο Μπαλκανιζατέρ με σπασμένο ιστορικό μοτέρ απειλεί την επίπλαστη ευμάρειά μας; Ή μήπως το σύνηθες συλλογικό αυτομαστίγωμα οδηγεί σε μια ηττοπαθή ρητορική; Και πόσο όλα τα ανωτέρω επηρεάζονται από τις επικείμενες εκλογές; Στο μπλέντερ της ιστορίας πολτοποιήθηκαν ουκ ολίγες φορές εκλογικές καταστροφές και θρίαμβοι.
Αν κάνουμε μια νηφάλια συλλογική ενδοσκόπηση θα συμφωνήσουμε. Δεν είμαστε ο λαός της «φάπας». Ούτε τα εθνικά μας δίκαια – τουλάχιστον μετά την τραγωδία της Κύπρου – βρίσκονται σε διαρκή απίσχνανση. Αντιθέτως, η Ελλάδα κυριαρχεί στον σκληρό πυρήνα των χωρών της Ευρώπης, διαθέτει σοβαρή στρατιωτική αποτρεπτική δύναμη και υψηλό διπλωματικό απόθεμα. Εάν δεν είχε προηγηθεί η καταστροφική διαχείριση της δημοσιονομικής κρίσης που οδήγησε σε εθνική χρεοκοπία, προφανώς, θα μπορούσαμε να διαδραματίζουμε πιο στρατηγικό ρόλο στην περιοχή.
Ωστόσο, έχουμε και βασικές ελλείψεις. Ουδέποτε συμφωνήσαμε σε μια συνεπή, εθνική στρατηγική. Προφανώς δεν είναι τέτοια, η αποτύπωση κόκκινων γραμμών σε σχέση με τη γείτονα Τουρκία. Η στρατηγική απαιτεί να οραματιστούμε τη θέση της χώρας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι και στη βαλκανική ενδοχώρα μετά από 20, 40 ή 60 χρόνια και να καθορίσουμε τις πολιτικές υλοποίησης του οράματος. Τέτοια «εργασία» δεν έγινε ποτέ ούτε στο ελληνικό υπουργείο εξωτερικών ούτε στα κόμματα. Συνεπώς, «εθνική στρατηγική» δεν υπάρχει.
Ειδικότερα, τα Βαλκάνια τα έχουμε ξεχάσει. Ούτε η οικονομική διπλωματία προωθεί συνέργειες στην περιοχή ούτε η πολιτιστική δημιουργεί διαύλους επικοινωνίας. Η Τουρκική κρατική τηλεόραση ετοιμάζει ειδικές τηλεοπτικές εκπομπές για διαφορετικές βαλκανικές χώρες, ενώ την ίδια στιγμή ενημερωτικές εκπομπές, τουρκικής παραγωγής, κατακλύζουν τα Βαλκάνια. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ερντογάν πρόσφατα «μετρήθηκε» δημοσκοπικά ως ο πιο δημοφιλής πολιτικός στα Βαλκάνια. Εμείς απλά φωνασκούμε.
Εξάλλου, είναι «κοινό μυστικό» ότι η συμφωνία για την κοινή οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας υπονομεύτηκε από την Τουρκία. Η τελευταία αυξάνει την επιρροή της τόσο στο Κόσσοβο όσο και στα Σκόπια.
Κοντολογίς, στην «πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης» πάντοτε υπήρχε σημαντική κινητικότητά τόσο σε επίπεδο λαών όσο και κρατών. Είναι λάθος το ξεχνάμε και να εφησυχάζουμε. Είναι, όμως, εξίσου εσφαλμένο να βλέπουμε παντού εχθρούς στα βόρειά σύνορά μας, να καταναλώνουμε αμάσητη την πατριδοκαπηλία των αργυραμοιβών του βαλκανικού εθνικισμού και να αφιονιζόμαστε από τους κουτσαβάκηδες των τηλεοπτικών πάνελ. Μπορούμε καλύτερα…