Μία ασθένεια υπό τη μορφή σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας επανεμφανίζεται με ταχύτατους ρυθμούς στον πληθυσμό των ελαφιών στις ΗΠΑ αλλά και του Καναδά, με τους ειδικούς να προειδοποιούν ότι ελλοχεύει κίνδυνος και για τον άνθρωπο, ειδικά για όσους καταναλώνουν το κρέας των συγκεκριμένων ζώων.
Η εν λόγω ασθένεια, «chronic wasting disease» (CWD) αποκελείται ευρέως ως η νόσος που μετατρέπει τα ελάφια σε… ζόμπι, εντοπίστηκε το 2019 αρχικά και επιτίθεται στον εγκέφαλο και τη σπονδυλική στήλη του ζώου προκαλώντας επιθετικότητα, υπερβολική δίψα και πολύ μεγάλη απώλεια βάρους, ενώ τα ζώα χάνουν τον προσανατολισμό τους και παράγουν πολύ μεγάλη ποσότητα σάλιου. Λίγο καιρό αργότερα, πεθαίνουν, ενώ δεν υπάρχει θεραπεία ή εμβόλιο ικανό να καταπολεμήσει ή να επιβραδύνει την τρομακτική αυτή νόσο.
Τα κοινά χαρακτηριστικά με τη νόσο των… «τρελών αγελάδων»
Η αρρώστια που ανακαλύφθηκε αρχικά στο Yellowstone, πλέον εξαπλώνεται πιο ραγδαία από ποτέ, με τους ειδικούς να προειδοποιούν ότι πρόκειται για μία ασθένεια με μεγάλες οικολογικές επιπτώσεις, ενώ μεταδίδεται μεταξύ της οικογένειας των κερασφόρων ζώων: ελάφια, ταράνδους, καριμπού, αμερικάνικα ελάφια,
Μόλις μολυνθεί ένα περιβάλλον, το παθογόνο είναι εξαιρετικά δύσκολο να εξαλειφθεί. Μπορεί να παραμείνει για χρόνια σε βρωμιά ή σε επιφάνειες και οι επιστήμονες αναφέρουν ότι είναι ανθεκτικό στα απολυμαντικά, τη φορμαλδεΰδη, την ακτινοβολία και την αποτέφρωση στους 600 C (1.100 F).
Η ασθένεια που βρίσκεται στις ΗΠΑ και τον Καναδά έχει τραβήξει την προσοχή όχι μόνο επειδή πλήττει τα μεγάλα θηράματα, αλλά και λόγω της πιθανότητας να υπερπηδήσει το φράγμα των ειδών. Τα ζώα που νοσούν θα μπορούσαν να μολύνουν άλλα θηλαστικά, πουλιά ή ακόμα και ανθρώπους. Οι επιδημιολόγοι δηλώνουν ότι είναι πολύ πιθανό να συμβεί. Εξάλλου είναι πολλά τα κοινά χαρακτηριστικά με την ασθένεια των τρελών αγελάδων που είχε κάνει την εμφάνισή της στη Βρετανία και έδωσε ένα τρανταχτό παράδειγμα για το πώς μέσα σε μία νύχτα τα πράγματα μπορούν πραγματικά να τρελαθούν, όταν υπάρχει διάχυση μίας ασθένειας από ζώα σε ανθρώπους. Επιστήμονες προειδοποιούν ότι υπάρχει η πιθανότητα να συμβεί κάτι παρόμοιο και οι άνθρωποι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι.
Προσπάθειες να περιοριστεί η νόσος
Οι εστίες συνήθως εντοπίζονται σε περιβάλλοντα όπου ανθρώπινες εγκαταστάσεις και γεωργικές εργασίες εμφανίζονται περισσότερο και υπάρχει αυξημένη επαφή με ζώα. Την ώρα που στις ΗΠΑ σε εξέλιξη βρίσκεται η κυνηγετική περίοδος, τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων και μεμονωμένες πολιτείες συνιστούν τον έλεγχο των θηραμάτων και να μην καταναλώνεται κρέας από ζώα τα οποία φαίνονται άρρωστα στην όψη.
Σύμφωνα με τη Συμμαχία για τη Δημόσια Άγρια Ζωή, το 2017 7.000 έως 15.000 ζώα μολυσμένα με CWD ετησίως καταναλώνταν από τον άνθρωπο και αναμενόταν αύξηση της τάξεως του 20%.
Στο Yellowstone οι αρχές αναθεωρούν τη στρατηγική τους για την επιτήρηση και την αντιμετώπιση περισσότερων άρρωστων ζώων στο μέλλον.
Σύμφωνα με μελέτες, τα ζώα που ορισμένοι κυνηγοί θεωρούν ανταγωνιστές μπορεί να γίνουν σύμμαχοι. Τα αρπακτικά, όπως οι λύκοι, τα κούγκαρ ή οι αρκούδες ανιχνεύουν άρρωστα ζώα πολύ πριν το κάνουν οι άνθρωποι. Μέχρι στιγμής, έχουν διατηρήσει την ανοσία από ασθένειες. Οι οικολόγοι πάντως λένε ότι είναι τρομερά αντιφατικό ότι τρεις πολιτείες όπου βρίσκεται το μεγάλο οικοσύστημα, το πάρκο Yellowstone, το Ουαϊόμινγκ, η Μοντάνα και το Αϊντάχο ενθαρρύνουν τη θανάτωση λύκων για τον αθλητισμό και την προστασία των ζώων ακόμα και όταν είναι περιττό κάτι τέτοιο ή αντιπαραγωγικό. «Διακυβεύονται πολλά για το οικοσύστημα του Yellowstone και πολλά διακυβεύονται για όλους τους Αμερικανούς που απολαμβάνουν να έχουν υγιή άγρια ζωή στην περιοχή».
