Οι ευρωπαϊκές χώρες που απαγόρευσαν τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου εισάγουν αντ ‘αυτού τεράστιες ποσότητες βασικών προϊόντων πετρελαίου από την Ινδία, την Κίνα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σιγκαπούρη και την Τουρκία, οι οποίες όπως επισημαίνει σε έκθεση του Κέντρου Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA) πληρούν τις προϋποθέσεις να λειτουργούν ως «πλυντήρια».
Η έκθεση, με τίτλο «The Laundromat: How the price cap coalition whitewashes Russian oil in third countries» , αποκαλύπτει ότι οι δυτικές χώρες αγόρασαν ρωσικό αργό πετρέλαιο αξίας 42 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη μορφή διαφόρων προϊόντων πετρελαίου από έθνη που είναι φιλικά προς τη Ρωσία, με την Ινδία να ηγείται των άλλων πέντε χωρών.
Για παράδειγμα, οι εξαγωγές ντίζελ της Ινδίας τριπλασιάστηκαν σε περίπου 1.600.000 βαρέλια την ημέρα τον Μάρτιο του 2023, σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν, καθιστώντας το ντίζελ ένα από τα μεγαλύτερα συστατικά του εμπορίου Ινδίας-ΕΕ.
« Οι χώρες του συνασπισμού που έχει επιβάλει πλαφόν στις τιμές έχουν αυξήσει τις εισαγωγές προϊόντων διύλισης πετρελαίου από χώρες που έχουν γίνει οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς ρωσικού αργού. Αυτό είναι ένα μεγάλο κενό που μπορεί να υπονομεύσει τον αντίκτυπο των κυρώσεων στη Ρωσία», ανέφερε η έκθεση.
Τα λιμάνια «πλυντήρια»
Σύμφωνα με την έκθεση CREA, τα περισσότερα προϊόντα πετρελαίου εξήχθησαν από δύο λιμάνια στο Γκουτζαράτ, με τον ισχυρισμό ότι αυτό θα μπορούσε να συνιστά «παράκαμψη κυρώσεων» που επιβλήθηκαν μονομερώς από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Αν και μια τέτοια αλυσίδα εφοδιασμού είναι στην πραγματικότητα νόμιμη σύμφωνα με τους κανόνες του Ηνωμένου Βασιλείου, δεν μπορεί να αγνοηθεί, επειδή αυτός είναι ένας άλλος κρυφός τρόπος χρηματοδότησης του πολέμου του Πούτιν. Πριν από την έναρξη του πολέμου πριν από σχεδόν ένα χρόνο, ήταν πολύ σπάνιο για τα ινδικά διυλιστήρια να επεξεργάζονται ρωσικό αργό. Τα διυλιστήρια έκαναν ανέκαθεν εξαγωγές στην Ευρώπη, αλλά τώρα εξάγουν ακόμη περισσότερο επειδή είναι πιο ελκυστικό καθώς οι τιμές του ντίζελ στην Ευρώπη είναι υψηλότερες και επίσης αγοράζουν περισσότερο ρωσικό αργό επειδή η Ρωσία προσφέρει μεγάλες εκπτώσεις.
Ο Όλεγκ Ουστένκο, σύμβουλος του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, λέει ότι αυτές οι εταιρείες «εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες του καθεστώτος κυρώσεων».
« Το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να κλείσει τα κενά που υπονομεύουν την υποστήριξη προς την Ουκρανία επιτρέποντας στα ματωμένα ορυκτά καύσιμα να συνεχίσουν να ρέουν πέρα από τα σύνορά μας . Περίπου ένα στα πέντε βαρέλια αργού πετρελαίου που επεξεργάζονται είναι ρωσικό. Ένα μεγάλο κομμάτι αυτού του ντίζελ που παράγουν τώρα θα βασίζεται στο ρωσικό αργό πετρέλαιο», είπε.
Η έκθεση εξετάζει σε βάθος «το ξέπλυμα ρωσικού πετρελαίου από χώρες που εισάγουν ρωσικό αργό και στη συνέχεια πωλούν προϊόντα πετρελαίου σε χώρες που έχουν επιβάλει κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο».
Τα βασικά ευρήματα είναι:
- Η ΕΕ, το μεγαλύτερο μέρος της G7 και η Αυστραλία έχουν απαγορεύσει ή έχουν περιορίσει τις εισαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου, οδηγώντας σε σημαντική πτώση των τιμών του πετρελαίου και των εσόδων από τις εξαγωγές της Ρωσίας. Ωστόσο, αυτές οι χώρες συνασπισμού ανώτατων τιμών έχουν αυξήσει τις εισαγωγές προϊόντων διύλισης πετρελαίου από χώρες που έχουν γίνει οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς ρωσικού αργού. Αυτό είναι ένα σημαντικό κενό που μπορεί να υπονομεύσει τον αντίκτυπο των κυρώσεων στη Ρωσία.
- Ένα χρόνο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι χώρες του συνασπισμού με ανώτατα όρια τιμών αύξησαν τις εισαγωγές προϊόντων διύλισης πετρελαίου από την Κίνα (+3,6 εκατομμύρια τόνους ή +94%), την Ινδία (+0,3 εκατομμύρια τόνους ή +2%), την Τουρκία (+1,8 εκατομμύρια τόνοι ή +43%), ΗΑΕ (+2,6 εκατομμύρια τόνοι ή +23%) και Σιγκαπούρη (+1,8 εκατομμύρια τόνοι ή +33%). Οι εισαγωγές προϊόντων διύλισης πετρελαίου από τις χώρες του συνασπισμού ανώτατων τιμών από αυτές τις πέντε χώρες αυξήθηκαν κατά +10 εκατομμύρια τόνους (+26%) ή 18,7 δις ευρώ (+80% σε όρους αξίας) το έτος από την εισβολή της Ρωσίας σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Ονομάζουμε αυτές τις πέντε χώρες που έχουν αυξήσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου και το «ξεπλένουν» σε προϊόντα που αποστέλλονται σε χώρες που έχουν επιβάλει κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο, ως χώρες «πλυντήρια».
- Μεταξύ του συνασπισμού ανώτατων τιμών τιμών, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας προϊόντων πετρελαίου από τις χώρες πλυντηρίων ήταν η ΕΕ, οι εισαγωγές της οποίας ανήλθαν σε 17,7 δισ. ευρώ. Η Αυστραλία αγόρασε αξίας 8,0 δισ. ευρώ το διάστημα των 12 μηνών από την εισβολή της Ρωσίας, ακολουθούμενες από τις ΗΠΑ (6,6 δισ. ευρώ), το Ηνωμένο Βασίλειο (5,0 δισ. ευρώ) και την Ιαπωνία (4,8 δισ. ευρώ). Τα υψηλότερα ποσοστά εισαγόμενων προϊόντων πετρελαίου στις χώρες του συνασπισμού ανώτατων τιμών πετρελαίου ήταν το ντίζελ (29%), τα καύσιμα αεριωθουμένων (23%) και το πετρέλαιο (13%).
- Οι μηνιαίες εξαγωγές προϊόντων πετρελαίου της Κίνας προς την Ευρώπη και την Αυστραλία αυξήθηκαν στα τέλη του 2022, πολύ πάνω από τα ιστορικά επίπεδα. Ενόψει των κυρώσεων στο ρωσικό πετρέλαιο, η Κίνα αύξησε σημαντικά τις εξαγωγές προϊόντων πετρελαίου της, φτάνοντας τους 2,9 εκατομμύρια τόνους το τέταρτο τρίμηνο του 2022, που ήταν 150% υψηλότερο από τον τριμηνιαίο μέσο όρο του 2022.
- Το έτος μετά την έναρξη της εισβολής, οι θαλάσσιες εισαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου στην Κίνα, την Ινδία, την Τουρκία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και τη Σιγκαπούρη αυξήθηκαν κατά 140% σε όρους όγκου, σε σύγκριση με την περίοδο 12 μηνών πριν από την εισβολή. Η συνολική αξία των εισαγωγών τους ήταν 74,8 δισ. ευρώ κατά τη διάρκεια των δώδεκα μηνών και από την απαγόρευση του αργού πετρελαίου της ΕΕ έως και ένα χρόνο μετά την έναρξη του πολέμου, αυτές οι πέντε χώρες πλυντηρίων αντιπροσώπευαν το 70% των εξαγωγών αργού πετρελαίου της Ρωσίας.
- Καθώς η Ρωσία αναγκάζεται να προσφέρει πετρέλαιο με έκπτωση για να εξασφαλίσει ότι είναι σε θέση να βρει αγοραστές, οι χώρες πλυντήρια διυλίζουν μεγαλύτερους όγκους εισαγόμενου ρωσικού αργού για να εξάγουν στη συνέχεια τα διυλισμένα προϊόντα σε χώρες που επιβάλλουν κυρώσεις (+10 εκατ. τόνοι ή +26% διυλισμένο πετρέλαιο προϊόντα που εξάγονται σε χώρες του συνασπισμού ανώτατων τιμών ένα χρόνο μετά την εισβολή σε σύγκριση με τους προηγούμενους 12 μήνες). Αυτός είναι επί του παρόντος ένας νόμιμος τρόπος εξαγωγής προϊόντων πετρελαίου σε χώρες που επιβάλλουν κυρώσεις στη Ρωσία καθώς η προέλευση του προϊόντος έχει αλλάξει. Αυτή η διαδικασία παρέχει χρήματα στο πολεμικό σεντούκι του Πούτιν.
- Οι χώρες του συνασπισμού με ανώτατα όρια τιμών ευθύνονται για τη συντριπτική πλειονότητα της αύξησης των εξαγωγών προϊόντων πετρελαίου των χωρών πλυντηρίων από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας. Οι εξαγωγές προϊόντων πετρελαίου των χωρών πλυντηρίων αυξήθηκαν κατά 80% σε όρους αξίας και 26% σε όρους όγκου (πωλώντας επιπλέον +10 εκατομμύρια τόνους) στις χώρες του συνασπισμού ανώτατων τιμών, αλλά αυξήθηκαν μόνο κατά 2% (ή +2,9 εκατομμύρια τόνους) σε μη τιμή ανώτατα όρια χωρών το έτος από την εισβολή σε επίπεδα του προηγούμενου έτους.
- Από την επιβολή του ανώτατου ορίου τιμών του αργού πετρελαίου (5 Δεκεμβρίου 2022) έως και ένα χρόνο μετά την εισβολή (24 Φεβρουαρίου 2023), η Ινδία (3,8 εκατομμύρια τόνοι) ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαϊκών προϊόντων σε χώρες του συνασπισμού ανώτατων τιμών, ακολουθούμενη από την Κίνα ( 3,0 εκατ. τόνοι) και τα ΗΑΕ (2,9 εκατ. τόνοι).
- Το ινδικό λιμάνι Sikka είναι το μεγαλύτερο λιμάνι εξαγωγής πετρελαϊκών προϊόντων στις χώρες του συνασπισμού με ανώτατα όρια τιμών και το μεγαλύτερο λιμάνι εισαγωγής στον κόσμο θαλάσσιου αργού πετρελαίου από τη Ρωσία. Το λιμάνι εξυπηρετεί το διυλιστήριο Jamnagar. Από τον Δεκέμβριο του 2022 έως τον Φεβρουάριο του 2023 έχουν εξαχθεί 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ προϊόντων πετρελαίου από αυτήν την τοποθεσία σε χώρες του συνασπισμού ανώτατων τιμών.
- Συνολικά, το διυλιστήριο PetroChina Dalian στην Κίνα είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης ρωσικού αργού πετρελαίου στον κόσμο, λόγω σύνδεσης αγωγού με τη Ρωσία. Ο κύριος προορισμός εξαγωγής πετρελαιοειδών από το Dalian είναι η Αυστραλία.
- Το 56% του ρωσικού αργού πετρελαίου που αποστέλλεται σε χώρες πλυντηρίων έχει μεταφερθεί με πλοία που ανήκουν ή/και είναι ασφαλισμένα από χώρες του συνασπισμού ανώτατων τιμών από τον Δεκέμβριο του 2022 μέχρι την επέτειο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το μερίδιο αυτό είναι 74% για τα προϊόντα πετρελαίου που εξάγονται από χώρες πλυντήρια από τον Δεκέμβριο του 2022. Αυτό δείχνει την ισχυρή μόχλευση του συνασπισμού να μειώσει το ανώτατο όριο τιμών καθώς και να λάβει μέτρα για να απαγορεύσει τα διυλιστήρια να αγοράζουν ρωσικό αργό για να το διυλίσουν και να πουλήσουν τα προϊόντα σε χώρες που επιβάλλουν κυρώσεις.
