Φθηνότερα σε σχέση με τη Γερμανία, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και τη Ρουμανία στοιχίζει στους Έλληνες καταναλωτές το μέσο καλάθι του σούπερ μάρκετ, όπως προκύπτει από επαναλαμβανόμενη έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ). Η σύγκριση των μέσων τιμών των καλαθιών δείχνει ότι τέσσερις χώρες έχουν σημαντικά ακριβότερο μέσο καλάθι από την Ελλάδα: η Γερμανία κατά 33%, η Γαλλία κατά 25%, το Ηνωμένο Βασίλειο κατά 19%, η Ιταλία κατά 14%, ενώ ακριβότερο κατά 3% είναι το καλάθι στην Πορτογαλία, και κατά 5% στην Ισπανία. Η Ρουμανία είναι περίπου στο ίδιο επίπεδο με την Ελλάδα.
Τι δείχνει η σύγκριση χωρίς τον ΦΠΑ
Ωστόσο, όπως επισημαίνεται από το ΙΕΛΚΑ, η εικόνα των αποτελεσμάτων αλλάζει σημαντικά όταν αφαιρέσουμε τον αναλογούντα ΦΠΑ ανά χώρα για να γίνουν αντιληπτές οι πραγματικές τιμές των προϊόντων σούπερ μάρκετ. Η σύγκριση των καλαθιών σε αυτή την περίπτωση δείχνει ότι οι και οι επτά χώρες έχουν πιο ακριβό μέσο καλάθι από την Ελλάδα: η Γερμανία κατά 40%, η Γαλλία κατά 33%, το Ηνωμένο Βασίλειο κατά 27%, η Ιταλία κατά 21%, η Ισπανία κατά 12%, η Πορτογαλία κατά 5% και η Ρουμανία κατά 5%.
Οι διαφορές στον ΦΠΑ ανά χώρα
Αυτό, σύμφωνα με το Ινστιτούτο, είναι αποτέλεσμα της διαφοράς που έχει ο χαμηλός ΦΠΑ ανά χώρα (πρόκειται για τον ΦΠΑ που αναφέρεται σε τρόφιμα και ποτά). Στην Ελλάδα αυτός ο ΦΠΑ είναι 13%. Ο ΦΠΑ είναι σημαντικά υψηλότερος από το Ηνωμένο Βασίλειο (0% ή 5%) και τη Γαλλία (10% και 5,5%), την Ισπανία (10% και 4%), την Πορτογαλία (13% και 6%), την Ιταλία (5% και 4%), την Γερμανία (7%) και την Ρουμανία (9%), αλλά και τις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.. Η βασική διαφορά είναι ότι τρόφιμα που στην Ελλάδα υπάγονται ακόμα και στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ με 24% στις υπόλοιπες χώρες υπάγονται στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ, ο οποίος είναι και χαμηλότερος του ελληνικού με 6%, 5,5%, 4% ή ακόμα και 0%. Ελάχιστα προϊόντα βρίσκονται στον χαμηλό ΦΠΑ στην Ελλάδα και στο υψηλό στις άλλες χώρες (π.χ. μωρομάντηλα). Σημειώνεται ότι η επίδραση ειδικών φόρων κατανάλωσης (π.χ. καφές) δεν είναι δυνατόν να συνυπολογιστεί στα παραπάνω στοιχεία.
Όπως τόνισε, μιλώντας στο ΣΚΑΙ Κρήτης 92.1 και την εκπομπή της Σώτιας Πεντεδήμου, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Λευτέρης Κιοσές, «η διαχρονική σύγκριση τιμών με το εξωτερικό δείχνει ότι τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα συνεχώς έχει φθηνότερο το τυπικό καλάθι από τις συγκρινόμενες χώρες με κάποιες διακυμάνσεις οι οποίες δεν αλλάζουν το γενικό συμπέρασμα της ανάλυσης». Ζητηθείς πάντως να σχολιάσει την αντίθεση μεταξύ των ευρημάτων και της επικρατούσας άποψης των καταναλωτών για την ακρίβεια, ο κ.Κιοσές σημείωσε ότι «η δυσαρέσκεια των καταναλωτών είναι απολύτως δικαιολογημένη καθώς στην έρευνα δεν εντάσσεται η έννοια του εισοδήματος και της αγοραστικής δύναμης. Αν λαμβάνονταν υπόψη και αυτά τα στοιχεία, πιθανό να είχαμε και τελείως διαφορετικά ευρήματα. Εμείς δουλεύουμε με την στατιστική και όχι με την πραγματικότητα».
Ακούστε εδώ όσα είπε στον ΣΚΑΙ Κρήτης 92.1 ο Διευθυντής του ΙΕΛΚΑ, Λευτέρης Κιοσές:
