Η Εκκλησία δεν φοβάται τις ανθρώπινες σχέσεις. Τις φωτίζει. Σε μια εποχή όπου οι ανθρώπινες σχέσεις – και ιδιαίτερα οι διαφυλικές – γίνονται συχνά πεδίο ανασφάλειας, αβεβαιότητας ή επιπολαιότητας, η Εκκλησία καλείται να αρθρώσει λόγο ποιμαντικό, ελπιδοφόρο και αληθινό. Δεν μιλά για να ελέγξει, αλλά για να συνοδεύσει. Δεν στέκεται απέναντι στις ανθρώπινες εμπειρίες, αλλά μέσα σε αυτές, με την τρυφερότητα του Θεού που «ού θέλει τον θάνατον του αμαρτωλού ως το επιστρέψαι και ζην αυτόν» (Ιεζ. 18,23).
Η διαφυλική σχέση – ανάμεσα σε άνδρα και γυναίκα – θεμελιώνεται από τη δημιουργία. Ο Θεός «ἔπλασε τὸν ἄνθρωπον· ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς» (Γεν. 1,27). Η διαφορά δεν είναι σύγκρουση, αλλά κληρονομιά και δυνατότητα κοινωνίας. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής εξηγεί πως η ετερότητα (διαφορά) εντός της δημιουργίας είναι θεολογική πρόκληση για ενότητα: «ἡ ἀγάπη εἰς τὴν ἑνότητα πάντα συνάγει» (Κεφάλαια περί αγάπης, 1.43).
Η Εκκλησία, με την ποιμαντική της εμπειρία, γνωρίζει πως οι σχέσεις δεν είναι πάντοτε ιδανικές. Συχνά κυριαρχούν τα πάθη, η βιασύνη, η αντικειμενοποίηση του άλλου. Η αγάπη συγχέεται με την επιθυμία, ο έρωτας με την κατάκτηση. Εκεί η Εκκλησία δεν κατηγορεί, αλλά θεραπεύει. Όπως ο Χριστός δεν απόρριψε τη Σαμαρείτιδα (Ιω. 4,1-42), ούτε την αιμορροούσα, αλλά τις έφερε σε αλήθεια μέσα από την προσωπική συνάντηση, έτσι και ο πνευματικός καλείται να διακρίνει, να υπομείνει και να εμπνεύσει.
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει ότι ο γάμος είναι «μυστήριο μέγα» (βλ. Εφ. 5,32), όχι επειδή είναι απλώς κοινωνική σύμβαση, αλλά επειδή επαναλαμβάνει την αγάπη Χριστού και Εκκλησίας: «Όπως η Εκκλησία είναι συνδεδεμένη με τον Χριστό, έτσι και η γυναίκα με τον άνδρα· και όπως ο Χριστός θυσιάστηκε για την Εκκλησία, έτσι και ο άνδρας οφείλει να θυσιάζεται για τη γυναίκα του» (Ομιλία Εἰς τὴν προς Εφεσίους Επιστολήν, PG 62, 143).
Ωστόσο, η ποιμαντική δεν εξαντλείται σε θεωρητικά πρότυπα. Απευθύνεται σε πραγματικούς ανθρώπους, που αγαπούν, πληγώνονται, αμφιβάλλουν. Χρειάζεται να εκπαιδεύσουμε τη νεότητα όχι απλώς στην εγκράτεια, αλλά στην ελεύθερη υπευθυνότητα της αγάπης. Ο όσιος Πορφύριος έλεγε: «Η αγάπη στον Χριστό μεταμορφώνει τον έρωτα. Δεν τον ακυρώνει. Τον ανεβάζει» (Ανθολόγιο Συμβουλών, σ. 135).
Η διαφυλική σχέση γίνεται ευλογία όταν δεν είναι εγωκεντρική αλλά κενωτική. Όταν διδάσκει το «εμείς» και όχι το «εγώ». Όταν χτίζεται πάνω στον διάλογο, τη συγχώρηση, την πίστη. Όταν προετοιμάζεται για να οδηγηθεί στον γάμο και εν τέλει στο Μυστήριο της Βασιλείας του Θεού.
Και αν υπάρχει πτώση, αδυναμία, πόνος; Εκεί κυριαρχεί η αγάπη του Πατέρα, που πάντοτε περιμένει την επιστροφή (Λουκ. 15,11-32). Όπως σημειώνει ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης: «Ο Θεός είναι αγάπη και γνωρίζεται μόνο με την αγάπη». Δεν υπάρχει ποιμαντική δίχως καρδιά που συγχωρεί, ούτε Εκκλησία δίχως σταυρική συμπόρευση.
Ας προσευχηθούμε και ας εργαστούμε ώστε οι σχέσεις των ανθρώπων να φωτίζονται από το Ευαγγέλιο. Για να μάθουμε ξανά να αγαπάμε ο ένας τον άλλον με σεβασμό, τρυφερότητα και αλήθεια. Γιατί η αληθινή ποιμαντική είναι αυτή που γεννά πρόσωπα ελεύθερα, ενωμένα, και χαρούμενα εν Χριστώ.