Η ενεργή παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελεί σχεδόν προϋπόθεση της εποχής που διανύουμε. Είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι από εμάς διαθέτουμε λογαριασμούς στη πλειοψηφία των social media, ως έναν τρόπο να παραμένουμε ενεργοί στον παλμό της διαδικτυακής μας «καθημερινότητας».
Μέσα από αυτά μπορούμε να ενημερωθούμε για τα νέα της επικαιρότητας, μπορούμε να διαμαρτυρηθούμε για θέματα που μας προβληματίζουν, μπορούμε ακόμα να αναζητήσουμε και εργασία. Η πιο συνηθισμένη χρήση τους ωστόσο, είναι το «σκότωμα» του ελεύθερου μας χρόνου, σκρολάροντας στις αρχικές μας σελίδες. Γενικά, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αποδείξει ότι μπορούν να προσφέρουν πολλά καλά στους εκάστοτε χρήστες τους. Ωστόσο, όπως σε όλες τις περιπτώσεις, έτσι και εδώ, ελλοχεύουν αρκετοί κίνδυνοι από την εκτεταμένη χρήση τους.
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό της εποχής μας είναι η αποδοχή της διαφορετικότητας, είτε αυτή έχει να κάνει με τον σεξουαλικό προσανατολισμό, είτε έχει να κάνει με τους διαφορετικούς σωματότυπους, τα ασυνήθιστα μακιγιάζ και τις πρωτότυπες στιλιστικές επιλογές. Ολόκληρες καμπάνιες έχουν δημιουργηθεί πρεσβεύοντας το μη «συνηθισμένο», ενώ ακόμα και λογαριασμοί ατόμων που «ξεχωρίζουν» από αυτό που έχει συνηθίσει το μάτι μας, έχουν καταφέρει να συγκεντρώσουν εκατομμύρια ακόλουθους.
Όλα αυτά φυσικά, μόνο θετικά μπορούν να θεωρηθούν. Το θέμα είναι, κατά πόσο κερδίζουν ουσιαστικό έδαφος και δε χρησιμοποιούνται απλά ως ένας τρόπος «εντυπωσιασμού» του κοινού που έχει συνηθίσει να βλέπει όλα τα προηγούμενα χρόνια επικίνδυνα «τέλειες» εικόνες.
Η αλήθεια είναι ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποζητούν το ωραίο. Και το ανταμείβουν κιόλας. Μια όμορφη εικόνα, θα πάρει περισσότερες αντιδράσεις και ένα αισθητικά όμορφο προφίλ θα προσελκύσει περισσότερο κόσμο. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, δεν είναι κακό το να επικροτείται κάτι το οποίο είναι όμορφο. Αυτό που είναι κακό όμως και οριακά επικίνδυνο, είναι να προσπαθεί ο/η καθένας/-μια να ταιριάξει με τις προϋποθέσεις του ωραίου για να μπορέσει να πάρει την αποδοχή που επιζητά.
Είναι τρομακτική η παραμόρφωση που μπορεί να υποστεί ένα πρόσωπο και ένα σώμα, απλά με δύο κλικ στο κινητό μας τηλέφωνο. Από πάντα γνωρίζαμε για το Photoshop και πάντα μας έλεγαν ότι οι διάσημοι/-ες δεν είναι όπως φαίνονται στα εξώφυλλα των περιοδικών. Τώρα όμως το Photoshop δεν είναι τόσο απρόσιτο όσο ήταν παλιά. Αντιθέτως, μπορεί να γίνει εύκολα μέσα από έναν υπολογιστή ή ένα κινητό τηλέφωνο. Και αν κάποιος/-α δε διαθέτει τις γνώσεις ή την όρεξη να ασχοληθεί πέντε λεπτά παραπάνω για να επεξεργαστεί μια φωτογραφία, τότε μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιήσει τα φίλτρα του Instagram, τα οποία θα κάνουν όλες τις απαραίτητες αλλαγές μόνα τους και έτσι, η νέα, «τέλεια» εμφάνισή μας θα «αιχμαλωτιστεί» με ένα κλικ στο κινητό μας και θα μπορεί πλέον να αναρτηθεί στο προφίλ μας.
Το νέο μας πρόσωπο είναι δεδομένο ότι θα έχει έντονα σαρκώδη χείλη, σχιστά μάτια και λεπτή μύτη. Ίσως να είναι και λίγο μαυρισμένο, ενώ τώρα τελευταία είναι στη μόδα και οι φακίδες! Αν θέλουμε να επεξεργαστούμε και το σώμα μας, τότε μπορούμε να λεπτύνουμε διάφορα σημεία, να φουσκώσουμε κάποια άλλα, να βάλουμε κοιλιακούς κ.ο.κ. Όλα αυτά απλά για να φτιάξουμε την «τέλεια» εικόνα που θα αναρτηθεί στο «τέλειο» προφίλ μας για να το δουν οι υπόλοιποι «τέλειοι» φίλοι μας.
Η μάστιγα των φίλτρων μπορεί να φτάσει ακόμα παραπέρα αν καταφέρει να γίνει εμμονή σε ορισμένους/-ες. Τότε, δεν αποκλείεται να προχωρήσουν και σε πραγματικές επεμβατικές διαδικασίες, ώστε να καταφέρουν να μοιάσουν στον διαδικτυακό τους εαυτό. Ξανά, δεν υπάρχει καμία πρόθεση κατάκρισης των αισθητικών ή πλαστικών επεμβάσεων. Απλά είναι λίγο τρομακτική η απότομη αύξησή τους τα τελευταία χρόνια, και ακόμα πιο προβληματικό το γεγονός ότι όλοι/-ες μοιάζουν με όλους/-ες. Επίσης, είναι κάπως ανησυχητική η παντελής έλλειψη διάθεσης για προσωπική προσπάθεια αυτοβελτίωσης.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι δεδομένα και φυσικά δεν ισχύουν για όλους. Η αυτογνωσία και η αυτοπεποίθηση παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην αποφυγή της «παγίδας» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Εξάλλου, όσο δελεαστική και αν είναι η αποδοχή και ο θαυμασμός των άλλων, αυτό που κάνει στα αλήθεια τη διαφορά είναι το «είναι» του ανθρώπου και όχι -μόνο- το «φαίνεσθαι».