Πάρα πολύ συχνά προσπελαύνουμε ιστοσελίδες οι οποίες μας ρωτούν αν δίνουμε τη συγκατάθεσή μας για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων. Με πολύ μεγάλη ευκολία εμείς αποδεχόμαστε. Ξέρουμε όμως τι αποδεχόμαστε κι εν τέλει πόσες προσωπικές πληροφορίες μοιραζόμαστε;
«Data is the new cash» λέει με νόημα στην Τηλεόραση CRETA η Υπεύθυνη Προστασίας Δεδομένων του ΙΤΕ, Ανθή Στρατάκη, κι εξήγει τι ακριβώς είναι τα περίφημα cookies.
«Υπάρχουν cookies τα οποία είναι εντελώς απαραίτητα κι αυτά είναι τα λειτουργικά cookies και για τα οποία δε χρειάζεται η συγκατάθεση του χρήστη. Τα cookies τα οποία μας ενδιαφέρουν είναι τα μη απαραίτητα. Ακόμη όμως και σε αυτά υπάρχει διαχωρισμός. Υπάρχουν τα first-party cookies, δηλαδή αυτά που χειρίζεται ο ίδιος ο πάροχος της ιστοσελίδας που επισκεπτόμαστε κι υπάρχουν και τα third-party cookies, όπου πρακτικά υπάρχουν συνεργαζόμενα site που αποκτούν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν cookies, για να συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο που πλοηγούμαστε στο διαδίκτυο, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για διαφημιστικούς λόγους. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο συνδυασμός συγκεκριμένων στοιχείων κι από άλλες τρίτες πηγές μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την ταυτοποίηση κάποιου φυσικού προσώπου. Επίσης, υπάρχουν σελίδες που τις επισκεπτόμαστε για πρώτη φορά, βλέπουμε το πλαίσιο για τα cookies, το οποίο κλείνοντάς το, ή συνεχίζοντας την επίσκεψη στην ιστοσελίδα συνάγεται σιωπηρά ότι ο χρήστης συναινεί κι αποδέχεται τη χρήση cookies. Αυτό δεν είναι αποδεκτό. Άσχετα βέβαια ότι αποτελεί μια πρακτική που ακολουθούν ακόμη πάρα πολλοί ιστότοποι.»
Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει τη δυνατότητα αναίρεσης συγκατάθεσης του χρήστη, επομένως σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να επικοινωνήσει με τον Υπεύθυνο Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων της συγκεκριμένης ιστοσελίδας. Κι ενώ υπάρχει ένα πλαίσιο προστασίας των προσωπικών δεδομένων, σίγουρα προκαλούν προβληματισμό οι δυνατότητες που μπορούν να αναπτύξουν τα smartphone που η πλειονότητα χρησιμοποιεί. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου κατόπιν προφορικών συζητήσεων, εμφανίζονται στη συνέχεια είτε στην περιήγησή μας στο διαδίκτυο, είτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σχετικές διαφημίσεις ή ακόμη και πρόσωπα ως προτεινόμενοι φίλοι.
«Τα σύγχρονα smartphοne εννοείται ότι έχουν την τεχνική δυνατότητα να καταγράψουν συνομιλίες. Ωστόσο μέχρι σήμερα, όλες οι έρευνες που έχουν γίνει δεν έχουν καταφέρει να βρουν ένα αδιάσειστο στοιχείο που να το αποδεικνύει. Θα πρέπει όμως να πω ότι γενικά το μικρόφωνο ούτως ή άλλως είναι ανοιχτό, διότι κατ’αρχάς υπάρχουν οι εικονικοί βοηθοί, όπως Alexa ή Siri, οι οποίοι είναι προγραμματισμένοι να είναι πάντα προσεκτικοί στις φωνητικές εντολές μας. Άρα είναι πάντα ανοιχτοί. Εκτός από αυτούς, υπάρχουν και πάρα πολλές εφαρμογές τις οποίες εμείς οι ίδιοι επιλέγουμε να κατεβάσουμε και να εγκαταστήσουμε στη συσκευή μας. Μέσα σε αυτά τα πάρα πολλά που ζητάνε να παραχωρήσουμε είναι και το δικαίωμα της πρόσβασης στο μικρόφωνό μας ή ακόμη και στην κάμερά μας. Κάθε φορά που κάνουμε «τικ» σε όλα αυτά τα οποία μας ζητείται η συγκατάθεση, στην πραγματικότητα πληρώνουμε εκείνη την ώρα. Απλά αντί να δίνουμε χρήμα, δίνουμε προσωπικά δεδομένα!» εξήγησε η κ. Στρατάκη και πρόσθεσε: «Η αγορά του πετρελαίου δεν είναι πια η κυρίαρχη στον κόσμο. Η αγορά άγεται και φέρεται πλέον με βάση την αγοραπωλησία των δεδομένων». Σύμφωνα με την ίδια, ακόμη βρισκόμαστε στην αρχή αυτής της νέας βιομηχανίας και πραγματικότητας, επομένως απαιτείται χρόνος για να θωρακιστούμε πλήρως, γι’αυτό κι οι χρήστες θα πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί κι υποψιασμένοι.
«Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα έρευνας σε αλυσίδα super market. Μια ομάδα αναλυτών εντόπισε 25 συνηθισμένα προϊόντα, ο συνδυασμός των οποίων μπορεί να προβλέψει αν μια γυναίκα που τα αγοράζει είναι έγκυος και σε ποιό μήνα! Αυτή η γυναίκα μπορεί να μην έχει μοιραστεί το νέο με το οικείο της περιβάλλον και ξαφνικά το super market της γειτονιάς αρχίζει να της προβάλλει διαφημίσεις για εγκυμοσύνη. Αυτό δεν είναι απορίας άξιο. Αυτή είναι η δύναμη της ανάλυσης των δεδομένων. Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2025 ημερησίως θα παράγονται 463 εξαμπάιτ δεδομένων. Το ένα εξαμπάιτ είναι 1 δισεκατομμύριο GB. Είναι ένα ασύλληπτο μέγεθος, οπότε θα ήταν αφελής κάποιος να πιστεύει ότι όλα αυτά τα δεδομένα είναι απίθανο είτε να διαρρεύσουν, είτε να χρησιμοποιηθούν καταχρηστικά».
