Ενώ οι κάτοικοι της Μαγιόρκα βγήκαν στους δρόμους επανειλημμένα την περυσινή, τουριστική περίοδο, διαδηλώνοντας κατά του μαζικού τουρισμού, η Ένωση Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων (FEHM) του δημοφιλούς νησιού υποστηρίζει ακριβώς το αντίθετο, ότι δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα υπερτουρισμού.
Η Μαγιόρκα δεν είναι σε καμία περίπτωση “κορεσμένη”, σύμφωνα με τους ξενοδόχους του νησιού. Ενώ, όσον αφορά τον υπερτουρισμό, πρόκειται για… μύθο. Τουλάχιστον, αυτό έδειξε να υποστηρίζει η FEHM στη Διεθνή Έκθεση Τουρισμού στο Βερολίνο. Όπως διευκρίνισε, ο αριθμός των παραθεριστών στο νησί είναι ρυθμισμένος και τα προβλήματα σχετικά με τις ασφυκτικά γεμάτες παραλίες είναι “γενικευμένα”.
Μια εκτίμηση που προκαλεί έκπληξη για όσους θυμούνται τις περσινές διαμαρτυρίες.
Το καλοκαίρι του 2024, χιλιάδες κάτοικοι βγήκαν στους δρόμους της Πάλμα, του Μαγκαλούφ και της Πλάγια ντε Πάλμα. “Η Μαγιόρκα δεν είναι θεματικό πάρκο!” μπορούσε να διαβάσει κανείς στα πανό, καθώς οι διαδηλωτές διαμαρτύρονταν για τις κατάμεστες παραλίες, την άνοδο των τιμών των ενοικίων και την παρακμάζουσα υποδομή.
Αίσθηση προκάλεσαν, επίσης, οι εικόνες από εντελώς υπερπλήρεις όρμους όπως οι Caló des Moro, Cala Mondragó και Es Trenc, με τον κόσμο να συνωστίζεται στο πλάτος μιας πετσέτας και οι ναυαγοσώστες να απαιτούν περιορισμούς στην πρόσβαση για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν επείγοντα περιστατικά.
Τελικά, τι συμβαίνει στην περίπτωση της Μαγιόρκα;
Ο Javier Vich, πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων, αντιμετωπίζει την κατάσταση πιο χαλαρά. “Όπως σε κάθε τουριστικό προορισμό, υπάρχουν περιοχές με υψηλή συγκέντρωση κόσμου, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ολόκληρο το νησί «πνίγεται”, δήλωσε στο Βερολίνο. Ανέφερε τον Πύργο του Άιφελ, στο Παρίσι, και το Σέντραλ Παρκ, στη Νέα Υόρκη, ως παραδείγματα αντίστοιχων προορισμών.
Μια τολμηρή αναλογία, διότι ενώ το Σέντραλ Παρκ εξακολουθεί να προσφέρει αρκετό χώρο για τους επισκέπτες ακόμη και ένα ηλιόλουστο Σάββατο, η Πλάγια ντε Πάλμα ξεχείλιζε από κόσμο το περασμένο καλοκαίρι, σε τέτοιο βαθμό που υπήρχε ένας πραγματικός ανθρώπινος αποκλεισμός. Οι κάτοικοι έπρεπε να περάσουν μέσα από ορδές από μεθυσμένους τουρίστες που χόρευαν, διασκέδαζαν ή απλά άραζαν στα στενά σοκάκια. Η σύγκριση του κ. Vich φαίνεται παράλογη από άποψη πληθυσμού: ενώ το Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης βρίσκεται σε μια πόλη με περισσότερους από οκτώ εκατομμύρια κατοίκους, τη Μαγιόρκα, με πληθυσμό λίγο κάτω από ένα εκατομμύριο, επισκέπτονται έως και 17 εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο.
Αύξηση των τιμών, πτώση της ποιότητας ζωής
Ωστόσο, η δυσαρέσκεια των ντόπιων δεν στρέφεται μόνο κατά των μαζικών τουριστών στις παραλίες. Η άνοδος των ενοικίων είναι ένα ακόμη πρόβλημα που συνδέεται άμεσα με τον μαζικό τουρισμό. Διαμερίσματα που παλαιότερα κατοικούνταν από ντόπιους ενοικιάζονται όλο και περισσότερο ως διαμερίσματα διακοπών σε υψηλές τιμές. Πολλοί κάτοικοι της Μαγιόρκα δεν μπορούν πλέον να αντέξουν οικονομικά να ζήσουν στο νησί τους.
Ωστόσο, ο κ. Vich δεν βλέπει καμία συσχέτιση μεταξύ αυτών. “Πρόκειται για διαρθρωτικά προβλήματα, όπως η αύξηση του πληθυσμού ή η μετακίνηση”, υποστήριξε κι ανέφερε, το σύνθημα: “Οι ξενοδόχοι προτιμούν να φροντίζουν για τη «βελτιωμένη προσφορά» και να αφήνουν τη λύση των κοινωνικών προβλημάτων σε άλλους”.
Μηδενικό ενδιαφέρον για τον οικολογικό φόρο
Η πρόταση για την αύξηση του λεγόμενου Ecotasa -του φόρου για τον βιώσιμο τουρισμό- συνάντησε επίσης την απόρριψη των ξενοδόχων. “Ο φόρος δεν επηρεάζει τη ζήτηση”, επισήμανε ο κ. Vich. Από την άλλη, διαφορετικά βλέπει τα πράγματα η κυβέρνηση των Βαλεαρίδων Νήσων, η οποία σχεδιάζει να αυξήσει τον φόρο κατά την υψηλή περίοδο, προκειμένου να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις του μαζικού τουρισμού.
Ο φόρος ισχύει από το 2016 και καταβάλλεται από τους τουρίστες ανά διανυκτέρευση -προηγουμένως κυμαινόταν μεταξύ 1 και 4 ευρώ ανά άτομο.
Ο υπουργός Τουρισμού των Βαλεαρίων, Jaume Bauzá, διευκρίνισε πρόσφατα: “Τα έσοδα από τον φόρο θα ωφελήσουν βιώσιμα έργα που θα ανακουφίσουν τα νησιά”. Παρ’ όλα αυτά, η Ένωση Ξενοδοχείων αντιτίθεται στον φόρο και τον χαρακτηρίζει αναποτελεσματικό. Αυτό είναι οξύμωρο αν αναλογιστεί κανείς ότι πολλοί τουρίστες έχουν ήδη δηλώσει σε έρευνες ότι δεν αντιλαμβάνονται σχεδόν καθόλου τον φόρο, ενώ οι κάτοικοι της περιοχής αναζητούν απεγνωσμένα λύσεις για τα αυξανόμενα προβλήματα.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: παρά τις διαμαρτυρίες και τις δημόσιες συζητήσεις, η Μαγιόρκα αναμένει μια νέα σεζόν ρεκόρ το 2025. Περισσότεροι τουρίστες, περισσότερα έσοδα και, πιθανότατα, εντονότερη απογοήτευση μεταξύ των ντόπιων. Μένει να δούμε αν οι ξενοδόχοι θα συνεχίσουν να αντιστέκονται στην πραγματικότητα ή θα αναγνωρίσουν κάποια στιγμή το πρόβλημα του υπερτουρισμού. Σε κάθε περίπτωση, οι περυσινοί διαδηλωτές παρακολουθούν προσεκτικά.
