Μετά τη διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ένα εκλεκτό τμήμα του Ελληνισμού συνέχιζε να ζει στα βόρεια της Μικράς Ασίας στην περιοχή του Πόντου. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 και της Τραπεζούντας το 1461 δεν επηρέασαν το φρόνημα και την ελληνική συνείδηση των Ποντίων και παρότι ζούσαν αποκομμένοι από τον εθνικό κορμό, αναπτύχθηκαν και σταδιακά κυριάρχησαν στην οικονομική, πνευματική, κοινωνική και δημογραφική ζωή της περιοχής των.
Τα χρόνια περνούσαν ειρηνικά και αναπτυξιακά για τους Έλληνες του Πόντου και στις αρχές του 20ου αιώνα έφθασαν σε πληθυσμό τις 700.000. Το 1908 ήταν χρονιά ορόσημο για το μέλλον των χριστιανικών λαών που κατοικούσαν στην Τουρκία. Τη χρονιά αυτή εκδηλώθηκε και επικράτησε το κίνημα των Νεότουρκων, ένα πολιτικό, στρατιωτικό, εθνικιστικό ρεύμα, με ένα σκληροεθνικιστικό πρόσωπο, που έθεσε στο περιθώριο των Σουλτάνο. Πολλές ήταν αρχικά οι ελπίδες που επενδύθηκαν στους νέους στρατιωτικούς κυβερνήτες της Τουρκίας για μεταρρυθμίσεις, οι οποίες σύντομα διαψεύστηκαν.
Οι Νεότουρκοι εκμεταλλευόμενοι την σύγκρουση των ευρωπαϊκών κρατών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την απασχόληση της Ελλάδας στο «Κρητικό Ζήτημα» και με τη δικαιολογία την εσωτερική ασφάλεια του κράτους, μεθόδευσαν σχέδιο διωγμών των χριστιανικών πληθυσμών προς την ενδοχώρα της Τουρκίας.
Χιλιάδες ήταν οι διώξεις, οι εκτοπίσεις και οι εκτελέσεις κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου, με τη δικαιολογία ότι οι Πόντιοι υποστήριζαν τους Ρώσους.
Ήταν ένα έγκλημα προμελετημένο το οποίο οι Νεότουρκοι εξετέλεσαν με μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα.
Ο ξεριζωμός, τα βασανιστήρια, οι κακουχίες, η πείνα και τα στρατόπεδα του θανάτου στην έρημο, ήταν οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν. Η διεθνής βιβλιογραφία, τα ιστορικά στοιχεία, οι παραδόσεις και οι έγκυρες καταγραφές τοπικών εκκλησιαστικών παραγόντων για τα τεκταινόμενα κατά του ελληνικού πληθυσμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Μικρά Ασία εκείνη την περίοδο, εκτιμάται ότι στοίχησαν τη ζωή 382.000 ανθρώπων.
Στην ιστορία έχουμε γνωρίσει και άλλες γενοκτονίες όπως εκείνη των Αρμενίων, που έχουν αναγνωριστεί από όλα σχεδόν τα κράτη της γης, σε αντίθεση με αυτή του ξεριζωμού και της γενοκτονίας των Ποντίων από τους Τούρκους, που παραμένει σε αμφισβήτηση από πολλούς χριστιανικούς λαούς ακόμη και ορισμένους Έλληνες.
Για πάνω από 70 χρόνια η λέξη γενοκτονία ήταν απαγορευμένη στην Ελλάδα για χάρη της «ελληνοτουρκικής φιλίας». Οι Πόντιοι όμως ποτέ δεν ξέχασαν το δράμα των προγόνων τους, οργανώθηκαν, αγωνίστηκαν και κατάφεραν τελικά να κερδίσουν την δικαίωσή των.
Η Βουλή των Ελλήνων το έτος 1994 ψήφισε ομόφωνα την 19η Μαΐου ως ημέρα αφιερωμένη στην μνήμη της γενοκτονίας των Ποντίων. Επίσημα η γενοκτονία των Ποντίων έχει αναγνωριστεί από την Ελλάδα, την Κύπρο, την Σουηδία, τη Σερβία, ορισμένα κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και από διάφορες Πολιτείες των ΗΠΑ.
Από τις τρεις γενοκτονίες που έγιναν τον 20ο αιώνα, των Αρμενίων, των Ποντίων και των Εβραίων, έχουν αναγνωριστεί μόνο οι δύο, των Αρμενίων και των Εβραίων.
Έχουν περάσει πάνω από 100 χρόνια από την διάπραξη αυτού του ειδεχθούς εγκλήματος εναντίον ενός ανυπεράσπιστου λαού, χωρίς να έχει τουλάχιστον αναγνωριστεί από την πλειοψηφία των φίλων χριστιανικών λαών της Δύσης.
Η ουδέτερη στάση της Διεθνούς Κοινότητας για την γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου αποτελεί στίγμα στην ιστορία των Δημοκρατικών λαών της γης. Δίκαια σήμερα οι Έλληνες τηρούν την υποχρέωση να ενθυμούνται καθιερώνοντας την 19η Μαΐου ως ημέρα ιδιαίτερης ιστορικής μνήμης και την Κυριακή σε όλες τις πρωτεύουσες πόλεις και στο Ηράκλειο θα τιμήσουν τη θυσία εκατοντάδων χιλιάδων Ποντίων, Ελλήνων, Χριστιανών, που ξεριζώθηκαν και εξοντώθηκαν με το σχέδιο γενοκτονίας των Ποντίων στην Τουρκία.