Μέσα στον ανθρώπινο πόνο, την ασθένεια, την απώλεια και τον θάνατο, η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν προσφέρει ένα φιλοσοφικό καταφύγιο αλλά ένα πρόσωπο: τον Χριστό Αναστάντα. Η Ανάσταση του Κυρίου δεν είναι μια ιδέα ή μια πνευματική έννοια· είναι συμβάν, πραγματικότητα, αρχή ζωής. Αυτή η βεβαιότητα γεννά την ελπίδα – την «ἐλπίδα Ἀναστάσεως».
Ο άνθρωπος από την πτώση βιώνει τη φθορά και το θάνατο ως το υπαρξιακό του όριο. Όμως, η θεία αποκάλυψη του Χριστού έφερε «ζωὴν καὶ ἀφθαρσίαν διὰ τοῦ εὐαγγελίου» (Β΄ Τιμ. 1,10). Ο Απόστολος Παύλος γράφει: «Εἰ ἐν τῇ ζωῇ ταύτῃ μόνον ἐλπίζομεν ἐν Χριστῷ, ἐλεεινότεροι πάντων ἀνθρώπων ἐσμέν» (Α΄ Κορ. 15,19). Επομένως, η ελπίδα για τον Χριστιανό δεν είναι ψυχολογική παρηγορία, αλλά προσμονή και προσδοκία ενός γεγονότος που ήδη πραγματοποιήθηκε: η Ανάσταση.
Η πίστη μας στην Ανάσταση δεν είναι μια φαντασιακή έξοδος από τον πόνο, αλλά μαρτυρία από τον άδειο τάφο και την εμπειρία των Αποστόλων. Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός σημειώνει: «Ἐκοιμήθης ὡς θνητός, ἀλλ᾽ ἀνέστης ὡς ἀθάνατος· ἦλθες, Σωτήρ, πρὸς ἡμᾶς, τοὺς ἐν τῷ ᾅδῃ, καὶ τὸ γένος ἀνέστησας» (Κατηχητικὸς Λόγος, Πάσχα).
Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης διδάσκει πως «ἡ ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ γίνεται ἀρχὴ τῆς καθολικῆς ἀνακαινίσεως» (Περί ψυχῆς καὶ ἀναστάσεως), ενώ ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος στηλιτεύει κάθε απελπισία μπροστά στον θάνατο: «Καὶ ὁ θάνατος, πάλιν, μὴ φροντίζετω· ἡ ἀνάστασις πάντα ἀνέτρεψεν» (Πασχάλιος Λόγος).
Η Ορθόδοξη υμνολογία διακηρύσσει την Ανάσταση ως καρδιά της πίστης μας: «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν Ἅγιον Κύριον Ἰησοῦν…» (Όρθρος Κυριακής).
Ο πιστός καλείται όχι μόνο να «γιορτάζει» την Ανάσταση, αλλά να ζεί «ὡς ἐγερθέντες ἐκ νεκρῶν» (πρβλ. Ρωμ. 6,4-11).
Η νεκρώσιμη ακολουθία δεν είναι τελετή θρήνου, αλλά διακήρυξη ελπίδας: «Μακάριος ὁδὸς, ᾗ πορεύῃ σήμερον, ψυχή· ἡτοίμασται γὰρ σοι τόπος ἀναπαύσεως…» και «Ζωὴ ἐν τάφῳ κατετέθης, Χριστὲ… ἀλλ᾽ ἐξανέστης ἐκ τοῦ τάφου» (Εγκώμια Μ. Σαββάτου).
Η ελπίδα της Αναστάσεως δεν είναι μόνο εσωτερικό βίωμα, αλλά και μαρτυρία προς τον κόσμο. Όπως γράφει ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης: «Ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἐλπὶς τῆς ἀναστάσεως γεμίζουν τὴν καρδιὰ με φῶς…»
Η ελπίδα γίνεται πράξη στην αγάπη, στην συγχώρεση, στη φιλανθρωπία, στην υπομονή απέναντι στην οδύνη. Ο κάθε χριστιανός καλείται να είναι «φῶς ἐν κόσμῳ», να φωτίζει με την ελπίδα του την απόγνωση του σύγχρονου ανθρώπου.
«Ἔχω ἐλπίδα Ἀναστάσεως» σημαίνει: ζω ἀναστάσιμα, ελπίζω ἐσχατολογικά, μαρτυρῶ Χριστόν καθημερινά. Ο θάνατος δεν είναι πλέον το τέλος, αλλά πέρασμα. Η ζωή του πιστού είναι συνεχής Λειτουργία Αναστάσεως.
Όπως ψάλλουμε στο τέλος της Παναγίας Λειτουργίας το Πάσχα: «Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας…». Η ελπίδα μας έχει όνομα: Ιησοῦς Χριστός. Και η τελική μας προσδοκία είναι ζωή αιώνια κοντά Του.