Τον Σεπτέμβριο του 1995, στο Πεκίνο, διεξήχθη η 4η Παγκόσμια Διάσκεψη του ΟΗΕ για τις γυναίκες. Το έμβλημα της Διάσκεψης εκείνης ήταν «Ισότητα – Ανάπτυξη – Ειρήνη. Στο πλαίσιο της εγκρίθηκαν η «Διακήρυξη του Πεκίνου» και η «Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνου». Επί της ουσίας, η Πλατφόρμα Δράσης αποτελεί το πρώτο κείμενο, διεθνώς, που υιοθετεί στρατηγικές για την ένταξη της διάστασης του φύλου στις πολιτικές (gender mainstreaming), ενώ στις δώδεκα (12) τομείς δράσης του Πεκίνου διαμορφώθηκε ένα ενιαίο πλαίσιο για όλες τις διεθνείς πολιτικές ισότητας των φύλων.
Οι 12 τομείς δράσης αφορούσαν την φτώχεια, την εκπαίδευση και κατάρτιση, την υγεία, την βία, τις ένοπλες συγκρούσεις, την οικονομία, την εξουσία και τη λήψη αποφάσεων, τους θεσμικούς μηχανισμούς, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα μέσα ενημέρωσης, το περιβάλλον και τα κορίτσια.
Η Διακήρυξη και η Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνου υιοθετήθηκαν από 189 χώρες – μέλη. Ακόμη και σήμερα παραμένει ένα από τα πλέον αναλυτικά και οξυδερκή πλαίσια που αφορούν τη βιωσιμότητα των γυναικών, παγκοσμίως. Το κείμενο του Πεκίνου αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών, σε εποχές που οι όροι «κακοποίηση» και «βία» ήταν ακόμη αμφιλεγόμενοι όροι και εύκολα – κοινωνικά και νομικά – παραλειπόμενοι.
Η Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνου αποτελεί, ακόμη και σήμερα, ένα παγκοσμίως βασικό έγγραφο αναφοράς, σχετικό με την ισότητα των φύλων, μέσα στο οποίο επισημαίνεται ότι «η ισότητα μεταξύ των φύλων αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα και προϋπόθεση για την ισότητα, την ανάπτυξη και την ειρήνη».
Επιπλέον, στην παράγραφο 118 της Διακήρυξης, αναγνωρίζεται ότι «Η βία κατά των γυναικών είναι η έκφραση της ιστορικά διαπιστωμένης ανισότητας στις σχέσεις ισχύος μεταξύ ανδρών και γυναικών, που οδήγησε στην κυριαρχία των ανδρών επί των γυναικών και στις διακρίσεις κατά των γυναικών, με αποτέλεσμα τη παρεμπόδιση της ανάπτυξης τους». Αναγνωρίζεται, δηλαδή, ότι η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών αποτελεί βασικό εμπόδιο για την επιβίωση και την ανάπτυξη των κοριτσιών και των γυναικών.
Σύμφωνα με το άρθρο 8 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέλος της οποίας είναι και η χώρα μας, αναφέρεται ότι «σε όλες τις δράσεις της, η Ένωση επιδιώκει να εξαλειφθούν οι ανισότητες και να προαχθεί η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών».
Το 2000 εγκρίθηκε ψήφισμα της ΕΕ σχετικά με τη συνέχεια που δόθηκε στην Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνου, το 2005 εγκρίθηκε νέο ψήφισμα με θέμα «Πεκίνο+10», ενώ το 2010 εγκρίθηκε το ψήφισμα με θέμα «Πεκίνο: 15 χρόνια μετά». Στις 3 Σεπτεμβρίου 2008, η Επιτροπή της ΕΕ ενέκρινε ψήφισμα σχετικά με τον αντίκτυπο του μάρκετινγκ και της διαφήμισης στην ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών.
29 χρόνια μετά την υιοθέτηση της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου, παρατηρούμε ότι σε παγκόσμιο επίπεδο καμία απολύτως χώρα δεν έχει επιτύχει την ισότητα για τις γυναίκες και τα κορίτσια στο 100%. Βήματα θετικά έχουν γίνει, ωστόσο, ακόμη και σήμερα βρισκόμαστε στην δυσάρεστη κατάσταση να συζητούμε την αποτυχία σε καίριους τομείς όπως είναι η βελτίωση της παιδείας (σε κάποιες χώρες ακόμη και το δικαίωμα των κοριτσιών και των γυναικών στην εκπαίδευση), η μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών και την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και η πρόληψη της σεξουαλικής, της ψυχικής και της πνευματικής κακοποίησης. Ανάμεσα σε άλλα, ακόμη τελούν υπό συζήτηση η μητρική θνησιμότητα, η άμεση πρόσβαση σε υγειονομικές δομές, η φτώχεια, η αστεγία και η πείνα.
Η συνειδητοποίηση της σεξουαλικής ταυτότητας και η απελευθέρωση των ιδεών και της αυτόνομης σκέψης, αλλά και η συνειδητοποίηση της σεξουαλικής και της αναπαραγωγικής υγείας και των δικαιωμάτων των γυναικών είναι ανάμεσα στα θέματα που ταλανίζουν ακόμη και σήμερα όλες τις γυναίκες. Το εμπόριο σαρκός, οι δολοφονίες και το παράνομο εμπόριο οργάνων, η παιδοφιλία και οι παιδοβιαστές, ως κίνδυνοι για την ασφάλεια των κοριτσιών, βρίσκονται ακόμη και σήμερα στο πρώτο βάθρο της καθημερινότητάς μας.
Διαρκώς φαίνεται να ξεπηδούν νέες κακιές-δυνάμεις, που απειλούν να περιορίσουν ακόμη περισσότερο τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών. Ειδικά με την ταχύτατη διάδοση της παρα-πληροφορίας, των fake news και των λανθασμένων προτύπων της γυναικείας οντότητας, ο κίνδυνος της αύξησης της «φυλάκισης» της νοημοσύνης και της κοινής λογικής, της διάχυσης του «ανακριβούς» φόβου, η αύξηση της ανασφάλειας και της κατάθλιψης, αποτελούν νέα εμπόδια στον αγώνα για την βελτίωση της θέσης της γυναίκας και της προάσπισης των δικαιωμάτων της και οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην αύξηση ψυχικών νόσων και της καταδίκης των γυναικών σε αργό ή άμεσο θάνατο και αυτοχειρίες, που στις κοινωνίες μέσα κοστίζουν.
29 χρόνια αργότερα, ακόμη συζητείται το «τι» πρέπει να γίνει (όχι το «πως» πρέπει να γίνει) για να κοπούν οι αλυσίδες που κρατούν τις γυναίκες και τα κορίτσια σε ομηρία των κατά τα άλλα ξεπερασμένων πατριαρχικών κοινωνιών.
29 χρόνια αργότερα επιβάλλεται να επιστρέψουμε και να ανανεώσουμε τις δεσμεύσεις της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου, εμπλουτίζοντας την όχι μόνο στα λόγια, αλλά κυρίως στις πράξεις.
Η ισότητα των φύλων επιβάλλεται να αποτελεί προτεραιότητα σε όλες τις παγκόσμιες πολιτικές διακυβέρνησης και πρωτοβουλιών, αλλά και στην συνείδηση μας ως πολίτες.
Πρέπει να δεσμευτούμε όλες και όλοι μας ότι θα αντιμετωπίσουμε ακόμη πιο αποφασιστικά τις όποιες προκλήσεις και τα όποια εμπόδια εμποδίζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια να απολαμβάνουν ίσες ευκαιρίες και να ζουν με ασφάλεια: ξεκινώντας από χθές.