Ο προϋπολογισμός για το 2025, ο οποίος κατατέθηκε σήμερα (20/11) στη Βουλή από τον Υπουργό Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, συνοδεία του Υφυπουργού, Θάνου Πετραλιά, «αποστέλλει ένα μήνυμα αισιοδοξίας, καθώς πιστοποιεί ότι η οικονομία θα συνεχίσει να ανεβαίνει ψηλότερα, μέσα σε ένα δυσμενές και αβέβαιο διεθνές περιβάλλον», όπως τονίζεται από το Υπουργείο.
Συγκεκριμένα, η οικονομία μας θα αναπτύσσεται πολύ γρηγορότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η ανεργία θα μειωθεί ακόμα πιο πολύ. Το δημόσιο χρέος θα συνεχίσει την πορεία ταχείας αποκλιμάκωσής του. Η κυβέρνηση είναι σε θέση να επιτυγχάνει λογικά πρωτογενή πλεονάσματα. Οι επενδύσεις θα σημειώσουν σημαντική άνοδο, όπως αντίστοιχα και οι εξαγωγές.
Την ίδια στιγμή, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει δώδεκα διαφορετικές αυξήσεις αποδοχών και δώδεκα μειώσεις φόρων. Οι νέες αυτές πρωτοβουλίες συνδυάζονται και με μία σειρά από διαρθρωτικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση μίας σειράς σύγχρονων προκλήσεων, όπως το στεγαστικό, το δημογραφικό, η κλιματική κρίση, αλλά και οι αναγκαίες αυξημένες δαπάνες της εθνικής άμυνας. Η κυβέρνηση, με αυτόν τον τρόπο, λοιπόν, κάνει ακόμα ένα σημαντικό βήμα για την πλήρη εκπλήρωση των προεκλογικών της δεσμεύσεων.
Όλες οι προβλέψεις του προϋπολογισμού του 2025 βρίσκονται σε εναρμόνιση με τις εκτιμήσεις του πρώτου Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού / Διαρθρωτικού Σχεδίου 2025 – 2028, που κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Καθώς προβλέπεται αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών κατά 3,6% το 2025 σε σύγκριση με το 2024, ενώ ο σχετικός στόχος ανέρχεται σε αύξηση δαπανών έως 3,7%. Τα νέα μόνιμα δημοσιονομικά μέτρα που επηρεάζουν τον τακτικό προϋπολογισμό επιφέρουν επιπλέον δημοσιονομικό κόστος το 2025 σε σύγκριση με το 2024, ύψους 1,1 δισ. ευρώ.
Pλήθος άλλων παρεμβάσεων χρηματοδοτείται από πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Σε αυτό το πλαίσιο, οι επενδυτικές δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν από 13,1 δισ. ευρώ το 2024 σε 14,3 δισ. ευρώ το 2025, πλέον των πόρων του δανειακού σκέλους του ΤΑΑ.
Στόχος είναι η διασφάλιση της ισχυρής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, η περαιτέρω αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας και η ευημερία των πολιτών, για την επίτευξη του οποίου απαιτείται η διοχέτευση των πεπερασμένων δημοσιονομικών πόρων με τη μέγιστη δυνατή οικονομική και κοινωνική αποτελεσματικότητα, όπως επισημαίνεται.
Δώδεκα διαφορετικές αυξήσεις αποδοχών και δώδεκα μειώσεις φόρων
Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού 2025 περιλαμβάνεται το σύνολο των παρεμβάσεων που έχουν ανακοινωθεί, συμπεριλαμβανομένων όσων παρουσιάστηκαν από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για δώδεκα νέες αυξήσεις αποδοχών, π.χ. νέα αύξηση των συντάξεων, νέα αύξηση των μισθών του Δημοσίου, αύξηση του φοιτητικού επιδόματος και δώδεκα μειώσεις φόρων, π.χ. περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1%, κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, μονιμοποίηση της επιστροφής του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο, τονίζεται.
Μείωση της ανεργίας στα προ κρίσης επίπεδα
Η Ελλάδα είναι η χώρα που κατέγραψε μεταξύ 2019 και 2023 τη μεγαλύτερη μείωση του ποσοστού ανεργίας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ανεργία, η οποία ήταν 17,9% το 2019, προβλέπεται ότι θα περιοριστεί στο 10,3% το 2024 και στο 9,7% το 2025, ενώ έχουν ήδη δημιουργηθεί περισσότερες από 500.000 νέες θέσεις εργασίας.
Υψηλότερος ρυθμός ανάπτυξης από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο
Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας αποδεικνύεται ανθεκτική, επιτυγχάνοντας έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης μεταξύ των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Την ίδια χρονική περίοδο, αρκετές χώρες της Ευρωζώνης βρίσκονται σε καθεστώς ή αναπτύσσονται με αναιμικούς ρυθμούς. Το β’ τρίμηνο 2024, η Ελλάδα κατέγραψε την 2η υψηλότερη επίδοση, σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2023. Ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, για το 2024, λοιπόν, εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 2,2%. Και στο 2,3% για το 2025.
Σε αυτή την εξέλιξη, αναμένεται να συμβάλουν οι επενδύσεις, η ιδιωτική κατανάλωση, αλλά και οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Αντίστοιχα, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σε ονομαστικούς όρους το 2025 αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 10 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα έχει μπει πλέον σε τροχιά σύγκλισης με τις πιο προηγμένες χώρες της Ένωσης.
Σημαντική αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών
Η Ελλάδα μεταξύ 2019 – 2023 είναι η χώρα που κατέγραψε τόσο τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση του όγκου επενδύσεων όσο και τη μεγαλύτερη αύξηση μεριδίου στις παγκόσμιες εξαγωγές αγαθών. Οι επενδύσεις, σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό, αναμένεται ότι θα έχουν αυξηθεί κατά 6,7% στο τέλος του 2024 και 8,4% το 2025.
Σ’ αυτή την κατεύθυνση, συμβάλλουν και οι αποκρατικοποιήσεις που προωθεί η κυβέρνηση και οι οποίες στέλνουν, μεταξύ άλλων, ένα ισχυρό αναπτυξιακό μήνυμα. Αντίστοιχα, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται να έχουν αυξηθεί 4,2% το 2024 και 4% το 2025, ταχύτερα από τις εισαγωγές που αναμένεται να αυξηθούν κατά 3,8% και 3,6% αντίστοιχα.
Ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών αγαθών εκτιμάται σε 3%, συνδεόμενος με τη θετική μεταβολή της εξωτερικής ζήτησης και με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών εξαγωγών.
Επίτευξη λογικών πρωτογενών πλεονασμάτων – Αύξηση των εσόδων χωρίς αυξήσεις φόρων
Η ελληνική οικονομία είναι πλέον σε θέση να πετυχαίνει λογικά πρωτογενή πλεονάσματα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε πλεόνασμα 2,4% του ΑΕΠ το 2024 και 2,5% το 2025. Το συνολικό αποτέλεσμα σε –1% το 2024 και –0,6% το 2025.
Τα έσοδα από φόρους το 2024 αναμένεται να ανέλθουν στο ύψος των 66,3 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 5,2% έναντι του στόχου του προϋπολογισμού 2024. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως: (α) στη μείωση της φοροδιαφυγής σε συνδυασμό με την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών (σημειώνεται ότι τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων εκτιμώνται υψηλότερα κατά 1,1 δισ. ευρώ και του ΦΠΑ κατά 0,87 δισ. ευρώ σε σύγκριση με τον Προϋπολογισμό) και (β) στην αύξηση των αμοιβών, γεγονός που επηρεάζει κυρίως τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (αύξηση κατά 0,84 δισ. ευρώ σε σύγκριση με τον Προϋπολογισμό).
Το 2025, τα έσοδα από φόρους αναμένεται να ανέλθουν στο ύψος των 68,7 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 3,7% έναντι του 2024, κυρίως λόγω της προβλεπόμενης ανάπτυξης της οικονομίας, για ακόμα μία χρονιά.
Περαιτέρω σημαντική μείωση του δημοσίου χρέους
Η Ελλάδα είναι η χώρα που έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη μείωση του λόγου δημοσίου χρέους ως προς ΑΕΠ, σε ολόκληρη την Ένωση, μεταξύ 2019 – 2023. Το χρέος εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε 153,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2024. Το 2025, το χρέος προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί σε 149,1% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 4,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2024.
Η μείωση αυτή έρχεται σε συνέχεια της δραστικής αποκλιμάκωσης του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ, από 207% το 2020 σε 161,9 % το 2023, δηλαδή κατά 45 ποσοστιαίες μονάδες σε διάστημα 3 ετών. Είναι μία απόδειξη νοικοκυρέματος των δημοσίων οικονομικών.
