Σχέδια όπως αυτά που εφαρμόστηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού καταρτίζουν οι υγειονομικές Αρχές ανά τον πλανήτη, προσπαθώντας να προβλέψουν τι θα συμβεί αν ο ιός που προκαλεί γρίπη των πτηνών αρχίσει να εξαπλώνεται μεταξύ των ανθρώπων.
Στην πιο πρόσφατη έκθεσή της για τη νόσο, η Βρετανική Υπηρεσία Ασφαλείς της Υγείας (UKHSA) επισημαίνει ότι «έως στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις πως ο ιός γίνεται καλύτερος στο να μολύνει ανθρώπους ή άλλα θηλαστικά». Ταυτοχρόνως, όμως, προειδοποιεί ότι το υψηλό επίπεδο μετάδοσης μεταξύ των πτηνών αποτελεί έναν «συνεχή κίνδυνο».
Υπό αυτές τις συνθήκες, οι Αρχές προσπαθούν να προετοιμαστούν για ενδεχόμενη επιδημία στους ανθρώπους, καταρτίζοντας ειδικά μαθηματικά μοντέλα.
Δύο άτομα της ίδιας οικογένειας
Οι προσπάθειές τους εντείνονται μετά και την προειδοποίηση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ότι η κατάσταση γίνεται πλέον «ανησυχητική». Έναυσμα γι’ αυτή την εκτίμηση αποτέλεσε η νόσηση δύο μελών της ίδιας οικογένειας στην Καμπότζη.
Ο πρώτος ασθενής ήταν ένα κορίτσι ηλικίας 11 ετών. Καταγόταν από ένα χωριό στην νοτιοανατολική επαρχία Prey Veng. Το κορίτσι αρρώστησε στις 16 Φεβρουαρίου 2023. Όταν η κατάστασή της επιδεινώθηκε διεκομίσθη στο Νοσοκομείο Παίδων της πρωτεύουσας Πνομ Πεν. Είχε 39 πυρετό, βήχα και πονόλαιμο.
Δυστυχώς, δεν κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή. Κατέληξε στις 24 Φεβρουαρίου, μία ημέρα αφότου διαγνώσθηκε με γρίπη των πτηνών.
Την ίδια ημέρα οι Αρχές ανακοίνωσαν ότι και ο πατέρας της είναι θετικός στον ιό. Ωστόσο δεν έχει σοβαρά συμπτώματα. Οι Αρχές της Καμπότζης δεν γνωρίζουν ακόμα αν μολύνθηκε από τα πουλερικά της οικογένειας ή από την κόρη του. Προς το παρόν τον έχουν σε απομόνωση σε ένα τοπικό νοσοκομείο, για παρακολούθηση και θεραπεία.
Οι Αρχές πήραν επίσης δείγματα από ακόμα 11 ανθρώπους από το χωριό της μικρής, που είναι γνωστό ότι είχαν άμεση επαφή μαζί της. Οι δικές τους εξετάσεις ήταν αρνητικές, αλλά βρίσκονται ακόμα υπό παρακολούθηση.
Δύο σενάρια
Η UKHSA προς το παρόν εξετάζει δύο σενάρια:
- Ένα «καλό» στο οποίο η θνησιμότητα από τη γρίπη των πτηνών θα είναι παρόμοια με εκείνη της COVID-19
- Ένα «κακό» στο οποίο η θνησιμότητα θα είναι πολύ υψηλότερη
Η UKHSA υπολογίζει ότι η θνησιμότητα από COVID είναι κατά μέσον όρο 0,25%, αν και παρουσιάζει σημαντική διακύμανση από χώρα σε χώρα. Αυτό είναι και το «καλό» σενάριο για τη γρίπη των πτηνών. Επομένως εκτιμά ότι θα πεθαίνουν 1 στους 400 ανθρώπους που θα μολυνθούν.
Στο κακό σενάριο, η θνησιμότητα θα είναι παρόμοια με εκείνη της πανδημίας της ισπανικής γρίπης του 1918. Θα φτάνει, δηλαδή, το 2,5%. Επομένως θα πεθαίνει 1 στους 40 ανθρώπους που θα μολύνονται.
Αυτή τη στιγμή, περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους που έχουν ιστορικά μολυνθεί από τον ιό H5N1, έχουν χάσει τη ζωή τους, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Ακόμα και με σχετικά χαμηλά ποσοστά λοιμώξεων και θανάτων, θα υπήρχαν «σημαντικές συμπεριφορικές διαφορές» σε σύγκριση με την πρόσφατη πανδημία, αναφέρει η UKHSA.
Γι’ αυτό τον λόγο προσπαθεί να βρει τρόπους να εντοπίζει εγκαίρως τυχόν συρροές κρουσμάτων σε ανθρώπους. Προσπαθεί επίσης να αναπτύξει μία εξέταση αίματος που θα ανιχνεύει τα αντισώματα εναντίον του ιού Η5Ν1.
Πραγματοποιεί επίσης συστηματικά αναλύσεις στο γονιδίωμα του ιού που εντοπίζει σε άρρωστα πτηνά και θηλαστικά, για να εντοπίσει εγκαίρως τυχόν μεταλλάξεις που θα σημαίνουν αυξημένο κίνδυνο για τους ανθρώπους.
Υπενθυμίζεται ότι ο ιός της γρίπης των πτηνών έχει ήδη περάσει σε άλλα θηλαστικά, όπως στα μινκ, τις βίδρες και τις αλεπούδες.
«Είμαστε πιο προετοιμασμένοι (απ’ ό,τι με την COVID-19). Δεν είμαστε όμως αρκετά προετοιμασμένοι», δήλωσε η Dr. Sylvie Briand, διευθύντρια Επιδημικής & Πανδημικής Ετοιμότητας & Πρόληψης στον ΠΟΥ. «Πρέπει να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για να προετοιμαστούμε για μία πανδημία γρίπης».
