Για «ιστορικές» στιγμές κάνουν λόγο η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα μετά την υπογραφή της συμφωνίας για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, στον «πυρήνα» της οποίας βρίσκεται και η ενίσχυση της Ουκρανίας.
Παράλληλα, όμως, επανέρχονται στον ρόλο που διαδραματίζουν οι ΗΠΑ στο ουκρανικό ζήτημα, με την πρόεδρο της Κομισιόν να σημειώνει το βράδυ της Πέμπτης (6/3) πως «όλοι θέλουμε μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη μέσω της ισχύος και αυτό είναι προς το συμφέρον και του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ».
«Αν ο πρόεδρος Τραμπ θέλει να το πετύχει αυτό, είναι δυνατό μόνο με την υποστήριξη της ΕΕ και των κρατών μελών της» συμπληρώνει η ίδια.
Σύμφωνα με την φον ντερ Λάιεν, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αυτή που εξασφάλισε την οικονομική επιβίωση της Ουκρανίας για το 2025, η ΕΕ είναι αυτή που τώρα επενδύει κεφάλαια στην ουκρανική αμυντική βιομηχανία και παρέχει τις στρατιωτικές δυνατότητες που χρειάζεται η Ουκρανία, καθώς και αυτή που φροντίζει να επιβιώσει το ενεργειακό σύστημα της χώρας τον χειμώνα.
«Ειρήνη μέσω της ισχύος»
«Είναι πολλά τα παραδείγματα που δείχνουν πόσο σημαντικό είναι η Ευρώπη να φτάσει σε μια θετική κατάληξη, που σημαίνει ειρήνη μέσω της ισχύος που είναι προς το συμφέρον όλων», συμπλήρωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα είπε ότι «η ασφάλεια της Ουκρανίας βρίσκεται στον πυρήνα της ασφάλειας της Ευρώπης» και «οι προσπάθειές μας να ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή άμυνα θα ωφελήσουν επίσης την Ουκρανία».
Κόστα: «Είμαστε με την Ουκρανία από την πρώτη μέρα»
«Είμαστε με την Ουκρανία από την πρώτη μέρα. Έχουμε ήδη προσφέρει περισσότερα από 135 δισεκ. ευρώ από το 2022», συνέχισε ο Αντόνιο Κόστα, επιμένοντας ότι η υποστήριξη της ΕΕ είναι «ακλόνητη», είτε ο πόλεμος συνεχιστεί, είτε σε οποιεσδήποτε μελλοντικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, είτε για την ανοικοδόμηση, είτε για την ενταξιακή προοπτική της στην ΕΕ.
Ο Αντόνιο Κόστα επισήμανε πως τα κράτη μέλη μπορούν άμεσα να αυξήσουν την υποστήριξή τους στην Ουκρανία χάρη στο αυξημένο δημοσιονομικό περιθώριο και πρόσθεσε ότι «αρκετά κράτη μέλη έχουν ήδη ανακοινώσει δεσμεύσεις έως και 15 δισεκ. ευρώ».
Σημείωσε επίσης ότι ανατέθηκε στο Συμβούλιο να εργαστεί επειγόντως για περαιτέρω πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των πιεστικών στρατιωτικών και αμυντικών αναγκών της Ουκρανίας, ενώ ταυτόχρονα «προετοιμαζόμαστε να υποστηρίξουμε την Ουκρανία όταν αποφασίσει να συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις, για να τη βοηθήσουμε να επιτύχει θετικό αποτέλεσμα, δηλαδή δίκαιη και διαρκή ειρήνη».
«Αυτό είναι σημείο καμπής για την Ευρώπη. Και σήμερα, δείξαμε ότι η ΕΕ ανταποκρίνεται στην πρόκληση, οικοδομώντας την Ευρώπη της Άμυνας και στέκοντας στο πλευρό της Ουκρανίας. Αυτό που όλοι θέλουμε, αυτό που όλοι μας αξίζουμε, αυτό για το οποίο όλοι εργαζόμαστε είναι η ειρήνη και η ασφάλεια» σημείωσε.
Το κείμενο συμπερασμάτων για την Ουκρανία
Το κείμενο συμπερασμάτων για την Ουκρανία, υπέγραψαν οι 26 χωρίς τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας και αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία και ότι δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις που επηρεάζουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς τη συμμετοχή της Ευρώπης.
Σημειώνεται επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία τακτική οικονομική στήριξη.
Ακόμη, τονίζεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Κομισιόν, τη Σλοβακία και την Ουκρανία να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την εξεύρεση λειτουργικών λύσεων στο ζήτημα της διαμετακόμισης φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες που εξέφρασε η Σλοβακία.
Νωρίτερα το Politico ανέφερε ότι με αυτή τη δήλωση εξασφαλίστηκε το «Ναι» της Σλοβακίας για το κείμενο συμπερασμάτων για την Ουκρανία.
Αναλυτικά τι αναφέρει το κείμενο συμπερασμάτων για την Ουκρανία:
1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχε ανταλλαγή απόψεων με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
2. Η Ευρωπαϊκή Ένωση στάθηκε από την αρχή στο πλευρό της Ουκρανίας, καθώς ασκεί το εγγενές δικαίωμά της στην αυτοάμυνα έναντι του επιθετικού πολέμου πλήρους κλίμακας της Ρωσίας, και θα συνεχίσει να στέκεται στο πλευρό της Ουκρανίας και του λαού της. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει τη συνεχή και ακλόνητη υποστήριξή του στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της.
3. Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή και διεθνή ασφάλεια. Από την έναρξη του πολέμου, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της, μαζί με τους εταίρους και συμμάχους τους, υπογράμμισαν την ανάγκη να δοθεί τέλος σε αυτόν μέσω μιας συνολικής, δίκαιης και διαρκούς ειρήνης που θα βασίζεται στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει όλες τις προσπάθειες για την επίτευξη μιας τέτοιας ειρήνης.
4. Ενόψει της νέας δυναμικής των διαπραγματεύσεων που θα πρέπει να οδηγήσουν σε μια τέτοια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία των ακόλουθων αρχών:
α) δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία,
β) δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις που επηρεάζουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς τη συμμετοχή της Ευρώπης. Η ασφάλεια της Ουκρανίας, της Ευρώπης, η διατλαντική και η παγκόσμια ασφάλεια είναι αλληλένδετες,
γ) οποιαδήποτε εκεχειρία ή κατάπαυση του πυρός μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο ως μέρος της διαδικασίας που οδηγεί σε μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία,
δ) οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία που θα συμβάλλουν στην αποτροπή μελλοντικής ρωσικής επιθετικότητας,
ε) η ειρήνη πρέπει να σέβεται την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
5. Η επίτευξη της «ειρήνης μέσω της ισχύος» απαιτεί η Ουκρανία να βρίσκεται στην ισχυρότερη δυνατή θέση, με τις ισχυρές στρατιωτικές και αμυντικές ικανότητες της Ουκρανίας να αποτελούν βασικό συστατικό στοιχείο. Αυτό ισχύει πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου. Για τον σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει προσηλωμένη, σε συντονισμό με ομοϊδεάτες εταίρους και συμμάχους, στην παροχή ενισχυμένης πολιτικής, χρηματοδοτικής, οικονομικής, ανθρωπιστικής, στρατιωτικής και διπλωματικής στήριξης στην Ουκρανία και τον λαό της, καθώς και στην αύξηση της πίεσης προς τη Ρωσία, μεταξύ άλλων μέσω περαιτέρω κυρώσεων και με την ενίσχυση της επιβολής των υφιστάμενων μέτρων, προκειμένου να αποδυναμωθεί η ικανότητά της να συνεχίσει να διεξάγει τον επιθετικό της πόλεμο.
6. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία τακτική οικονομική στήριξη. Το 2025, θα παράσχει στην Ουκρανία 30,6 δισ. ευρώ, με τις εκταμιεύσεις από τη στήριξη για την Ουκρανία να αναμένεται να φθάσουν τα 12,5 δισ. ευρώ και 18,1 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας G7 ERA που αποπληρώνεται από τα έκτακτα κέρδη που απορρέουν από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Κομισιόν να λάβει ταχέως όλα τα αναγκαία μέτρα για την εμπροσθοβαρή χρηματοδότηση στο πλαίσιο των ανωτέρω μέσων. Προτρέπει επίσης την Κομισιόν και τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν όλες τις επιλογές στο πλαίσιο της διευκόλυνσης για την Ουκρανία για να αυξήσουν τη χρηματοδοτική στήριξη προς την Ουκρανία.
7. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε τις εργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με την παροχή στρατιωτικής υποστήριξης στην Ουκρανία. Εκτός από τα κονδύλια που έχουν ήδη δεσμευθεί για την Ουκρανία για το τρέχον έτος, χαιρετίζει την ετοιμότητα των κρατών μελών να εντείνουν επειγόντως τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των πιεστικών στρατιωτικών και αμυντικών αναγκών της Ουκρανίας, ιδίως την παράδοση συστημάτων αεράμυνας, πυρομαχικών και πυραύλων, την παροχή της αναγκαίας εκπαίδευσης και εξοπλισμού για τις ουκρανικές ταξιαρχίες, καθώς και άλλων αναγκών που μπορεί να έχει η Ουκρανία. Επισημαίνει εν προκειμένω τον σημαντικό ρόλο της European Union Military Assistance Mission in support of Ukraine (EUMAM Ukraine).. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο να προωθήσει ταχέως τις εργασίες σχετικά με τις πρωτοβουλίες, ιδίως της Ύπατης Εκπροσώπου, για τον συντονισμό της αυξημένης στρατιωτικής στήριξης της ΕΕ προς την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της συνιστώσας των στρατιωτικών αναγκών της πρωτοβουλίας G7 ERA.
8. Μια Ουκρανία ικανή να αμυνθεί αποτελεσματικά αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των μελλοντικών εγγυήσεων ασφαλείας. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη δεσμεύονται να συμβάλουν στην εκπαίδευση και τον εξοπλισμό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και να εντείνουν τις εργασίες για την περαιτέρω στήριξη και ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας και την εμβάθυνση της συνεργασίας της με την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.
9. Υπό το πρίσμα των διαπραγματεύσεων για μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη,η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη είναι έτοιμα να συμβάλουν περαιτέρω στις εγγυήσεις ασφάλειας με βάση τις αντίστοιχες αρμοδιότητες και ικανότητές τους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μεταξύ άλλων με τη διερεύνηση της πιθανής χρήσης μέσων κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (CSDP). Οι εγγυήσεις ασφαλείας θα πρέπει να αναληφθούν από κοινού με την Ουκρανία, καθώς και με εταίρους του ΝΑΤΟ.
10. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι όλη η στρατιωτική στήριξη καθώς και οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία θα παρασχεθούν με πλήρη σεβασμό της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών.
11. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει το δικαίωμα της Ουκρανίας να επιλέξει τη μοίρα της, βάσει του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εντείνει τη στήριξη των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών της Ουκρανίας στην πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ.
12. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή, τη Σλοβακία και την Ουκρανία να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την εξεύρεση λειτουργικών λύσεων στο ζήτημα της διαμετακόμισης φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες που εξέφρασε η Σλοβακία.
13. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα αυτό κατά την επόμενη σύνοδό του.
