Χτισμένη στους πρόποδες της οροσειράς της Ροδόπης, η Ξάνθη είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες πόλεις της Θράκης. Μια μίξη, Ανατολής, Δύσης και Βαλκανίων, μια κουλτούρα που ιντριγκάρει και γοητεύει. Αποτελείται από τη νέα και την Παλιά πόλη και το περισσότερο ενδιαφέρον φυσικά το συγκεντρώνει η δεύτερη. Η Παλιά Πόλη μαρτυρά την ιστορία της Ξάνθης ανά τα χρόνια και με μια βόλτα στα στενά πλακόστρωτα σοκάκια, που τα στολίζουν τα σαχνισιά των παραδοσιακών σπιτιών, οι μικρές λουλουδιαστές αυλές, τα αναπαλαιωμένα αρχοντικά και τα νεοκλασικά κτήρια θα πάρετε μια μικρή γεύση από το παρελθόν της όμορφης αυτής πόλης. Είναι μάλιστα ανακηρυγμένη παραδοσιακός οικισμός από το 1976.
Η Ξάνθη λοιπόν, τώρα τις γιορτές των Χριστουγέννων ντύνεται με λαμπάκια και λογής λογής στολίδια και το γιορτάζει με την ψυχή της, φροντίζοντας βέβαια για τη διασκέδαση μικρών και μεγάλων. Έχει δημιουργήσει λοιπόν, εδώ και κάποια χρόνια, την «Ευχούπολη», ένα θεματικό πάρκο στην καρδιά της, στην Πλατεία Δημοκρατίας, δίπλα ακριβώς από την Παλιά Πόλη.
Οι γιορτινές δραστηριότητες
Στην «Ευχούπολη», τα παιδιά μπορούν να συμμετέχουν στα «Εργαστήρια των ξωτικών» όπου θα βαφτούν, με face painting, στα χρώματα των Χριστουγέννων και θα μάθουν να κάνουν κατασκευές με μπαλόνια, θα επισκεφθούν το «Σπιτάκι του Άγιου Βασίλη» όπου θα φωτογραφηθούν μαζί του ενώ θα μπορούν να «οδηγήσουν» και το έλκηθρό του.
Την παραμονή, Κυριακή 24/12, η Φιλαρμονική του Δήμου Ξάνθης θα βγει στους δρόμους τραγουδώντας τα κάλαντα σκορπίζοντας χαρά παντού ενώ παράλληλα στην Πλατεία Δημοκρατίας θα γίνει συναυλία από το «Μουσικό Εργαστήριο» του Άγγελου Μουρβάτη με αγαπημένα τραγούδια.
Αντίστοιχα, οι δρόμοι της πόλης θα γεμίσουν με όμορφες μελωδίες το πρωί της παραμονής της Πρωτοχρονιάς από τη Φιλαρμονική του Δήμου η οποία θα παίζει τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα αυτή τη φορά. Το βράδυ το ραντεβού θα δοθεί στην Πλατεία Δημοκρατίας για την αλλαγή του χρόνου μέσα σε ένα σούπερ εορταστικό κλίμα όπου θα υποδεχθείτε τον νέο χρόνο με ένα ζεστό κρασί στο χέρι, πολλά πολλά πυροτεχνήματα και δυνατές μουσικές.
Τα αξιοθέατα
Η Ξάνθη έχει αρκετά αξιόλογα σημεία για δείτε κατά τη διαμονή σας. Μάλιστα όση ώρα σεργιανάτε στην Παλιά Πόλη μπορείτε να δείτε κάποια από τα πιο σημαντικά όπως το «Παλιό Δημαρχείο» του 1880, σε εκλεκτικιστική αρχιτεκτονική στη συμβολή των οδών Δημάρχου Φίλιππου Αμοιρίδη και Μαυρομιχάλη που υπήρξε το αρχοντικό ενός Ξανθιώτη καπνέμπορα. Αξίζει επίσης να επισκεφθείτε το «Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης» που στεγάζεται σε ένα εξαιρετικής αρχιτεκτονικής κτήριο του 1830, το οποίο θα βρείτε λίγα μέτρα πίσω από το Παλιό Δημαρχείο, στην οδό Αντίκα 7. Στεγάζεται στο «Αρχοντικό Κουγιουμτζόγλου» το οποίο αποτελεί μέρος της έκθεσης του μουσείου. Χτισμένο το 1860 από την ομώνυμη οικογένεια είναι μια ιστορική μαρτυρία για την κοινωνική και οικονομική ζωή της πόλης που άκμασε τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού. Πρόκειται για μια διπλή κατοικία όπου καθεμία είχε τη δική της ανεξάρτητη είσοδο ενώ στην πίσω αυλή διέθετε δύο μικρά, ανεξάρτητα χαμάμ σε παραδοσιακή ανατολίτικη μορφή με τρουλίσκους, στο εσωτερικό της τώρα είναι γεμάτη με ξυλόγλυπτα ταβάνια, τοιχογραφίες και οροφογραφίες.
Φιλοξενεί επίσης αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ενδυμασίες, εργαλεία γεωργικά και μη, υφαντά, κοσμήματα, παραδοσιακές φορεσιές Θρακιωτών-Σαρακατσάνων-Ποντίων κ.ά. Πολύ κοντά βρίσκεται και η «Δημοτική Πινακοθήκη» που αν έχετε χρόνο και σας αρέσει η τέχνη, περάστε το κατώφλι της δίνοντας προσοχή όχι μόνο στα εκθέματα αλλά και στο ίδιο το κτήριο, καθώς στεγάζεται σε ένα λαϊκού μακεδονικού χαρακτήρα σπίτι από τα παλαιότερα κτίσματα της Ξάνθης. Βολτάρετε και στην γραφική συνοικία Σαμακώβ, την εργατογειτονιά της παλιάς πόλης, από την ανατολική πλευρά του ποταμού Κόσυνθου.
Κάντε επίσης και μια βόλτα στην Ελ. Βενιζέλου 17, για να δείτε το σπίτι όπου γεννήθηκε ο Μάνος Χατζηδάκις, ένα πανέμορφο κτήριο του 18ου αιώνα, δύο μόλις βήματα από την Πλατεία Δημοκρατίας. Λίγο πιο πίσω, στο Λύκειο Ελληνίδων Ξάνθης θα βρείτε και ένα μικρό μουσείο «Παραδοσιακής Φορεσιάς».
Εκτός της Παλιάς Πόλης τώρα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η περιοχή των Καπναποθηκών, ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής όχι μόνο της Ξάνθης στα τέλη του 19ου και αρχών του 20ού αιώνα αλλά και της Ελλάδας, όπως επίσης και το βυζαντινό κάστρο της «Ξάνθειας», στην πλαγιά στα βόρεια της πόλης. Έλεγχε τη δίοδο προς την ενδοχώρα και την εύφορη κοιλάδα του Νέστου. Χρονολογείται από τον 12ο μ.Χ. αιώνα και σήμερα σώζονται πολλά τμήματα των τειχών, πύργοι, καμάρες και θολωτές στέρνες.
Η κουζίνα
Η κουζίνα της Ξάνθης είναι πολυπολιτισμική, εκτός από τους Έλληνες την έχουν επηρεάσει μουσουλμάνοι, Πομάκοι, Ρομά, Αρμένιοι, Πόντιοι και Καππαδόκες γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερα πλούσια, ενδιαφέρουσα και πολύ γευστική. Ό,τι είδος κεμπάπ θέλετε θα το βρείτε εδώ, θα βρείτε ακόμα γιουφκάδες αρνάκι δηλαδή με χυλοπίτες, πολλά όσπρια, καβουρμά, προσωπικά μου αρέσει πολύ με αυγά τηγανιτά, σουτζουκάκια, τσιγεροσαρμάδες, χοιρινό με λάχανο τουρσί, λουκάνικα, ρεβίθια με κολοκύθα και λαχανικά αλλά και πίτες όπως η παστουρμαδόπιτα και η πρασοκρεατόπιτα την οποία φτιάχνουν μάλιστα για το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι. Από γλυκά πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε τα σιροπιαστά της, τον μπακλαβά, το εκμέκ, τα σαραγλάκια, το σεκέρ παρέ και το κανταΐφι, αλλά και το καζάν ντιπί με καμένο πρόβειο γάλα, το ταούκ κιοκσού που έχει βάση το κοτόπουλο αλλά είναι γλυκό, την καριόκα, το κιουνεφέ, το σουτζούκ λουκούμ που μοσχοβολάει βούτυρο κ.ά.
Οι εξορμήσεις
Η must εξόρμηση στην περιοχή είναι στα στενά του Νέστου, στο χωριό Τοξότες, περίπου 14 χιλιόμετρα από την Ξάνθη. Λίγο πάνω από το χωριό, το ποτάμι δημιουργεί έναν υπέροχο μαίανδρο κάνοντας μικρές μικρές στροφές μέσα σε μια πλούσια φύση. Η περιοχή μάλιστα προσφέρεται και για εναλλακτικό τουρισμό και δραστηριότητες και ανάλογα με την εποχή μπορείτε να κάνετε πεζοπορία δίπλα στο ποτάμι αλλά και στην πλαγιά του βουνού βλέποντας το Νέστο από ψηλά, κανό, αναρρίχηση, ορειβασία, τοξοβολία και ποδηλασία.
Άλλη πολύ ενδιαφέρουσα εξόρμηση είναι αυτή στη λίμνη Βιστωνίδα στα 20 χιλιόμετρα περίπου απόσταση. Η Βιστωνίδα είναι η τέταρτη μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας και η οποία μάλιστα βρίσκεται μια ανάσα από τη θάλασσα. Αν σας αρέσει η παρατήρηση πουλιών σημειώστε πως εδώ βρίσκουν καταφύγιο πάνω από 200 διαφορετικά είδη πτηνών όπως το κεφαλούδι, ένα από τα σπανιότερα είδη πουλιών στον κόσμο, η βαλτόπαπια, ο θαλασσαετός, το κιρκινέζι, ο κορμοράνος, ο σταχτοτσικνιάς, η αβοκέτα, ο ροδοπελεκάνος, το σφυριχτάρι, το φλαμίνγκο και πολλά πολλά ακόμα.
Είκοσι λεπτά μακριά είναι και τα Άβδηρα όπου μπορείτε να επισκεφθείτε το «Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων» το οποίο περιλαμβάνει μια ενδιαφέρουσα έκθεση με αντικείμενα που βρέθηκαν στην αρχαία πόλη και τα νεκροταφεία της τα οποία καλύπτουν τη χρονική περίοδο από τον 7ο αι. π.Χ. που ιδρύθηκε η πόλη μέχρι τον 12ο αι. μ.Χ. Η έκθεση χωρίζεται σε τρεις θεματικές ενότητες, στο δημόσιο βίο, τον ιδιωτικό βίο και τα ταφικά έθιμα. Στα 6 χιλιόμετρα πάνω στην παραλία βρίσκεται και ο αρχαιολογικός χώρος των Αβδήρων.
