Όλα τα ωραία κάποτε τελειώνουν, ιδιαίτερα αν συμβάλλουν για να «τελειώσει» το ωραιότερο όλων: ο πλανήτης γη. Και η επιβίωση του πλανήτη, διόλου δεδομένη καθότι εξόχως απειλούμενη μετά τη βιομηχανική επανάσταση, είναι βέβαια απαραίτητη προϋπόθεση για καθετί το ωραίο μπορεί να συμβεί στη ζωή ενός ανθρώπου. Η επόμενη «θυσία» που θα πρέπει να κάνουν οι καταναλωτές για να ανακοπεί η πορεία προς την καταστροφή είναι να στερηθούν τις συσκευασίες μιας χρήσης. Συμπεριλαμβανομένων, φευ, και των χάρτινων κυπέλλων μιας χρήσης για την απόλαυση ενός καφέ «στο χέρι».
Στη Γαλλία το «σύστημα» αλλάζει την 1η Ιανουαρίου 2023. Οι Γάλλοι βέβαια δεν πίνουν τον καφέ τους «στο χέρι». Τον πίνουν συνήθως στα γρήγορα και όρθιοι στην μπάρα του Café και σε προζεσταμένο φλιτζάνι (πρόκειται για μια γουλιά εσπρέσο. Ή καθιστοί βέβαια, σε τραπεζάκι. Εκείνο που καταργείται την Πρωτοχρονιά είναι οι χάρτινες συσκευασίες που παρέχουν τα φαστ-φουντ δωρεάν για τα χάμπουργκερ, τις τηγανητές πατάτες, το αναψυκτικό ή και τον καφέ ενδεχομένως, που συνοδεύει το πρόχειρο γεύμα.
Νόμος για την κυκλική οικονομία
«Οι αλυσίδες γρήγορου φαγητού θα πρέπει να συμμορφωθούν και να καταργήσουν τα επιτραπέζια σκεύη μιας χρήσης, ακόμη και αν είναι κατασκευασμένα από χαρτόνι. Η μόνη ‘απόκλιση’ που θα επιτρέπεται θα είναι το χαρτί που περιβάλλει το σάντουιτς, για να μη διαλυθεί», γράφει η Εμά Κονφρέρ στον «Figaro». Ουσιαστικά την 1η Ιανουαρίου εφαρμόζεται στη Γαλλία ο νόμος για τον περιορισμό των αποβλήτων και την προώθηση της «κυκλικής οικονομίας», που εγκρίθηκε το Φεβρουάριο του 2020 από την Εθνοσυνέλευση.
Ο νόμος αφορά τα γαλλικά εστιατόρια και ρυθμίζει τη χρήση περισσότερων από είκοσι διαφορετικά καλύμματα και συσκευασίες για γεύματα που μπορεί να παραλάβει ένας πελάτης για να τα καταναλώσει είτε επιτόπου είτε στο σπίτι. Αλλά είναι βέβαιο ότι, με την απαραίτητη (;) καθυστέρηση, η απαγόρευση όχι μόνο των πλαστικοποιημένων αλλά και των χάρτινων συσκευασιών θα ισχύσει πανευρωπαϊκά. Φευ, και στην Ελλάδα, όπως συνέβη εσχάτως και με τα πλαστικά καλαμάκια για τον φραπέ – θα απαγορευτούν άραγε και τα χάρτινα;
Ακόμα και οι χάρτινες συσκευασίες καταργούνται στα γαλλικά ταχυφαγεία
220.000 τόνοι σκουπίδια
Τα νέα περιβαλλοντικά ήθη επιβάλλουν την χρήση επαναχρησιμοποιούμενων συσκευασιών και μαχαιροπίρουνων. Και στην περίπτωση αυτή (σε ό,τι αφορά τη γαλλική αγορά) δεν θα διατίθενται χάρτινες συσκευασίες μιας χρήσης ούτε επί πληρωμή στη λογική του «όποιος ρυπαίνει, πληρώνει», όπως συμβαίνει (ακόμα και στην Ελλάδα) με τις σακούλες του σούπερ μάρκετ και άλλων καταστημάτων (όχι όμως και των λαϊκών αγορών).
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Le Figaro», τα γαλλικά ταχυφαγεία που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή σκουπιδιών 220.000 τόνων απορριμμάτων ετησίως εξαιτίας των συσκευασιών μιας χρήσης έχουν αποδυθεί σε έναν αγώνα δρόμου για να προσαρμοστούν στο νέο νόμο. Η McDonald’s, που λειτουργεί 1.500 εστιατόρια στη χώρα, θα υιοθετήσει την χρήση ανακυκλωμένων πλαστικών δοχείων κόκκινού χρώματος. Θα σερβίρει επίσης σε φλιτζάνια τριτανίου (πρόκειται για ένα είδος πολυεστέρα) και επαναχρησιμοποιήσιμα μαχαιροπίρουνα.
Τα σκεύη αυτά θα τα επιστρέφουν οι πελάτες, θα καθαρίζονται άμεσα σε πλυντήρια πιάτων και θα επαναχρησιμοποιούνται. Ο νέος αυτός τρόπος οργάνωσης τους δουλειάς στα McDonald’s δικιμάστηκε από την περασμένη άνοιξη σε ορισμένα εστιατόρια στη Γαλλία και κρίθηκε εφαρμόσιμος και αποτελεσματικός. «Οι επενδύσεις της επωνυμίας και των δικαιοδόχων της έχουν ξεπεράσει τα 100 εκατομμύρια ευρώ για την ανάπτυξη της φιλικής προς το περιβάλλον αυτής λύσης», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η McDonald’s.
Μέσω Twitter, ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Εμανουέλ Μακρόν χαιρέτισε τα καινούργια συστήματα σερβιρίσματος στα φαστ-φουντ που «είναι απαραίτητα για να αλλάξουμε τα καταναλωτικά μας πρότυπα και να μειώσουμε τα απόβλητά μας», όπως σημείωσε χαρακτηριστικά.
Αγώνας δρόμου για την εφαρμογή
Ανάλογες πρωτοβουλίες με εκείνες της McDonald’s έχουν αναλάβει οι άλλες επωνυμίες ταχυφαγείων στη Γαλλία. Η Burger King, που είναι η μεγαλύτερη ανταγωνίστρια της McDonald’s στη γαλλική αγορά, θα ξεκινήσει τον Ιανουάριο την χρήση των νέων επαναχρησιμοποιήσιμων επιτραπέζιων σκευών της. Αυτό «θα επιτρέψει να αποφευχθούν σχεδόν 1,9 τόνοι απορριμμάτων ετησίως ανά εστιατόριο κατά μέσον όρο», σημειώνει η εταιρεία.
Από τον Οκτώβριο, η Burger King έχει θέσει σε εφαρμογή ένα εντατικό πρόγραμμα υποδομών προκειμένου τα νέα σκεύη να φέρουν ευανάγνωστη σήμανση ώστε οι πελάτες να τα επιστρέφουν και να μην τα πετούν στον σκουπιδοτενεκέ. Κάτι που δεν είναι διόλου προφανές διότι η δύναμη της συνηθείας είναι, ως γνωστόν, μεγάλη.
Κατά τη διάρκεια μιας δοκιμής που πραγματοποιήθηκε πριν από αρκετούς μήνες σε ένα από τα εστιατόριά της, «το μερίδιο των πιάτων που εξαφανίστηκαν ήταν αρκετά υψηλό στην αρχή, αλλά αυτό το μερίδιο μειώθηκε μετά από μια περίοδο περίπου δύο μηνών», ανέφερε η ίδια η Burger King.
Στα Subway το 95% των συσκευασιών που θα αλλάξουν με επαναχρησιμοποιούμενες αφορούν τα κύπελλα. Η εταιρεία δεν χρησιμοποιεί συσκευασίες από χαρτόνι. Θα αντικατασταθούν όμως τα κουτιά για τις σαλάτες και τα σνακ με πιο ανθεκτικά πλαστικά ώστε να καθαρίζονται ευκολότερα. Επίσης θα διατίθενται στους καταναλωτές επαναχρησιμοποιούμενα μαχαιροπίρουνα.
Η Subway θα αντικαταστήσει στα περίπου 400 γαλλικά καταστήματά της τους κάδους σκουπιδιών με καινούργιους που θα φέρουν ειδικές ενδείξεις για τη συλλογή και διαλογή των επαναχρησιμοποιούμενων σκευών και των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων.
Το πρόβλημα της λάντζας
Η καθημερινότητα των πιτσαριών Domino’s θα επηρεαστεί ελάχιστα καθώς ο όμιλος επικεντρώνεται περισσότερο στις παραδόσεις κατ’ οίκον αντί για τα επί τόπου γεύματα στα καταστήματα της αλυσίδας. Εκεί όπου σερβίρει σε τραπέζια, η Domino’s σκέπτεται να αντικαταστήσει τα κουτιά της πίτσας με γυάλινα κανονικά πιάτα και μεταλλικά μαχαιροπίρουνα.
Μια παράμετρο που διαταράσσει τον σκοπούμενο «ενάρετο κύκλο της χρήγορης εστίασης» επισημαίνει, πάντως, μιλώντας στον «Figaro» ο διευθύνων σύμβουλος της Domino’s Pizza στη Γαλλία, Ζοέλ Τισιέ. «Πρέπει να λάβουμε υπόψη όλα τα δεδομένα, κυρίως την κατανάλωση νερού και απορρυπαντικού για το πλύσιμο των επαναχρησιμοποιήσιμων σερβίτσιων, έτσι ώστε ο κύκλος να είναι ενάρετος μέχρι το τέλος», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Ουκ ολίγες ενστάσεις έχουν διατυπωθεί για την σκοπιμότητα του μέτρου. Αυτές ξεκινούν από το πρόβλημα που επισήμανε ο μάνατζερ της πίτσας Domino’s και φθάνουν μέχρι τη στάθμιση του περιβαλλοντικού κόστους και οφέλους σε περίπτωση που, αντί να καταργηθούν τα σκεύη μιας χρήσης επεκτεινόταν η χρήση περισσότερων ανακυκλώσιμων υλικών και γινόταν βέβαια πιο αποτελεσματική ανακύκλωση. Ο κύβος έχει ριφθεί όμως για τη γαλλική κυβέρνηση.
Τα γαλλικά εστιατόρια γρήγορου φαγητού θα πρέπει να προσαρμοστούν τάχιστα στις ρυθμίσεις του νέου νόμου. Έπειτα από ένα σύντομο χρόνο ανοχής, επιθεωρητές των Περιφερειακών Διευθύνσεων Περιβάλλοντος, Σχεδιασμού και Στέγασης θα ξεκινήσουν ελέγχους για την εφαρμογή των μέτρων. Κατά τον «Figaro», το υπουργείο Οικολογικής Μετάβασης της κυβέρνησης Μπορν θα επιβάλει «πρόστιμα πέμπτης τάξης» και διοικητικές ποινές σε καταστήματα που θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν συσκευασίες μιας χρήσης.
